Burgerlijk Procesrecht
Deel 1: de weg naar het burgerlijk
procesrecht
1. de weg naar het gerechtelijk recht
1.1 sein en sollen
schema p 3
- sein = beschrijft hoe iet is
- sollen= hoe iets hoor te zijn
- regel = bindend voorschrift waaraan de mens zich behoort te houden, kan bevel of verbod
zijn
1.2 rechtsregel
- rechtsregel= is een regel die betrekking heeft op het uiterlijk gedrag van de mens in de
maatschappij en niet op innerlijk gedrag
- regel is rechtsregel of een wet wanneer men aan volgende voorwaarden voldoen:
betrekking op uiterlijk gedrag vn mens in maatschappij
maatschappij uitgevaardigd dr persoon of personen die gezag hebben
naleving regel kan dr gezaghebbende autoriteit worden afgedwongen desnoods manu
militari = met de harde hand indien nodig (vb gerechtsdeurwaarder)
geheel van regels = objectief recht
- rechtsregels worden uitgevaardigd dr instantie die macht heeft om die regels af te kondigen
= overheid
- regels kunnen worden afgedwongen dr overheid
1.3 rechtsstaat
schema p 4
- rechtsstaat the rule of law
= maatschappij niet wordt geregeld dr persoonlijke voorkeur vn gezaghebber maar door
geheel vn onderlinge consistente rationale wetten
ook overheid onderworpen aan The rule of law
- is de rechtsstaat democratisch?
Wordt onderzoek gevoerd nr bron van de wet en wordt dus nagegaan of wetgever al dan
niet is samengesteld uit verkozenen van het volk
Rechtsstaat = systeem
Democratie= bron van recht
,PRINCIPES
1) Algemene gelding van de wet
- De wet in rechtsstaat moet in zoveel mogelijk situaties gelden
- Wet geld vr alle personen die zich in gelijkaardige situatie bevinden/ gelijkaardige gevallen
- Algemene gelding
Wet is neutraal= onpartijdig en onpersoonlijk
2) Drie machten- een onafhankelijke rechterlijke macht
- Wetgevende en uitvoerende macht
- Rechterlijke macht = onafhankelijke rechter pas wetten met algemene gelding toe
Rechter onafhankelijk & onpartijdig
Rechter uitspraak doen naar jouw mening wat correct is niet algemene regel volgen/
uitspraken volgen vn andere hoven
3) Classificatie van de wetten in de rechtsstaat
- Recht kan worden onderverdeel in
Materieel recht en formeel recht
Of gerechtelijk recht
- = geheel van rechtsregels waarbij de maatschappelijke gedraging naar inhoud wordt bepaald
(dr de mensen aanvaardt)
burgerlijk recht, strafrecht, ondernemingsrecht , sociaal recht
Gerechtelijk recht
- = gerechtelijk recht of formeel recht is het geheel van rechtsregels waarbij wordt bepaald
hoe de handhaving van dat materiële recht structureel wordt georganiseerd en hoe het
concrete herstel bij schending van dat materiële recht wordt geëffectueerd of gerealiseerd
Houdt zich niet bezig met inhoud vn recht maar met handhaving, hoe gaan we er voor zorgen
als de regel overtreden wordt en dit nageleefd wordt?
- Handhavingsrecht
2.2 doel van het gerechtelijk recht
uitsluiten van eigenrichting
- doel gerechtelijk recht = aanspraken worden beslecht dr de met autoriteit beklede
overheidsrechter of scheidsrechter
- gerechtelijk recht sluit eigenrichting uit => niemand mag het eigen recht in handen nemen
- rechter ( art 5 Gerw) dient recht te spreken , zelfs bij stilzwijgen, duisterheid of
onvolledigheid van de wet
rechtsweigering rechter gevangenisstraf krijgen (art 1140,4e lid gerw)
,restanten van eigenrichting (binnen privaatrecht)
- zonder tussenkomst vd rechter – kan steeds onderworpen worden aan oordeel rechter
- opschortingsrechten= eigen verbintenis vr bep tijd opschorten zolang de andere partij
verbintenis niet nakomt
- 2 uitzonderingen op verbod van eigenrichting:
1) exceptio non adimpleti contractus
Exceptie vn niet nakoming (enge zin) (examen)
= ENAC
o Recht van SA die tegelijk SE is van een tegenprestatie, om nakoming vn
verbintenis op te schorten ttdat de SA die tegenprestatie nakomt of aanbiedt na
te komen
gn voorafgaandelijke rechterlijke machtiging nodig
ene partij stelt nakoming eigen verbintenis uit zolang medecontractant zijn verbintenissen,
die daarmee samenhangen, ook niet is nagekomen
gemakkelijk toe te passen in praktijk , bij opschortingsrecht kom je je verbintenissen niet na zolang
de andere partij zijn deel vd verbintenis niet nakomt
- gn rechterlijke tussenkomst, niet vn dwingend recht of openbare orde kan dit ook
uitsluiten in ovk
- uitzondering op verbod vn eigenrichting ( je mag recht niet in eigen handen nemen) hier kan
eenzijdig recht hebben om je verbintenis niet uit te voeren
Voorbeeld: er gaat een bus binnen voor onderhoud dit onderhoud kost 50 euro de buseigenaars komen de bus
ophalen omdat ze morgen klanten moeten rondbrengen maar willen niet betalen. De bus kost natuurlijk veel
meer dan 50 euro waardoor de tegenpartij heel veel schade zou lijden die niet proportioneel is met de
schuldvordering.
6) Verknochtheid
De twee prestaties die moeten geleverd worden moeten met elkaar te maken hebben.
Voorbeeld: je hebt bij een advocaat een zaak lopen voor de rechtbank tijdens een bespreken laat je merken dat
je een fiets wil verkopen, de advocaat wil de fiets van jouw kopen. Bij de afgifte van de fiets zegt de advocaat
van ik zal later betalen. De advocaat betaald echter niet waardoor jij zegt van ah dan zal ik jouw ereloon niet
betalen. Maat dit heeft compleet niks met elkaar te maken waardoor de ENAC niet kan worden ingeroepen.
Voorbeeld: Je neemt iemand aan om je keuken te verbouwen in de ovk zet je dat je de eerst schijf zal betalen
tegen 1 april als de keuken betegeld en half er staat. Jij kan indien er tegen april nog niet aan de voorwaarde is
voldaan het ENAC inroepen om niet te hoeven betalen totdat er aan de voorwaarde is voldaan.
, 2) retentierecht
= zaak terughouden die aan een andere persoon toebehoort, zolang die andere een
verbintenis mbt die zaak niet is nagekomen
(toep vn ENAC: bij verbintenis tt afgifte vn zaak)
het gaat om goed dat je kan vastnemen (bv auto, of onroerende goederen)
ene partij houdt deze zaak bij tt je jouw deel vd ovk nakomt
2.3 indeling van het gerechtelijk recht
- gerechtelijk privaatrecht of burgerlijk procesrecht
- strafprocesrecht
- administratie procesrecht
- fiscaal procesrecht
- tuchtprocesrecht
rechtsvordering of IUS AGENDI
3. burgerlijk procesrecht
schema p 11
3.1 begrip
- = burgerlijk procesrecht of gerechtelijk privaatrecht bevat alle regelen van gerechtelijk recht
die betrekking hebben op privaatrecht
- Privaatrecht = geheel van rechtsregelen die betrekking hebben op onderlinge verhoudingen
tss burgers
3.2 takken van het burgerlijk procesrecht (p 12)
Deel2: het huis van het burgerlijk
procesrecht
Schema p 15
1. bronnen van het burgerlijk procesrecht
schema’s p 18-19
- grondwet
- gerechtelijk wetboek
- bijz wetten en decreten
- rechtspraak ( GWH en HvC moeten gevolgd worden)
- rechtsleer
- Europese verordeningen en internationale verdragen ( directe werking)
- Algemene rechtsbeginselen
- Gebruiken
1.1 rechtspraak
Schema p 20
- precendentrecht= art 6 gerw= rechters in zaken die aan hun oordeel onderworpen zijn gn
uitspraak mogen vellen bij wege vn algemene en als regel geldende beschikking
, - schending art 6 gerw: rechter zich aansluit bij uitspraak ander rechtscollege
1.2 algemene rechtsbeginselen
schema p 23
- rechter dient, zelf bij stilzwijgen vd wet, recht te spreken. Wanneer geschil niet op grond vn
wettekst kan oplossen kan oplossing worden gegeven obv algemeen rechtsbeginsel
- algemeen rechtsbeginsel= een fundamentele regel, die rechtspraak afleidt uit bepaald
rechtsbeginsel, dit beginsel mag niet onverenigbaar zijn met de vaste wil van de wetgever
vb beginselen van behoorlijke procesvoering (recht van verdelging, onafhankelijkheid, onpartijdigheid
vd rechter, verbod vn eigenrichting)
- niet erkend als algemeen rechtsbeginsel
beginsel van dubbele aanleg: iedereen heeft recht om 1x in eerste aanleg en hoger
beroep berecht te worden
rechtsverwerking: je hebt recht op iets, maar neemt houding aan die in strijd is met uw
recht
2. karakter van het burgerlijk procesrecht
schema p 25
rechtsverwerking= je hebt recht op iets maar neemt houding aan die uw recht verwerkt, die in strijd
is met uw recht
bv beginsel van dubbele aanleg: iedereen heeft recht om in 1 e aanleg + hoger beroep berecht te
worden (?)
1) nationaal recht
- burgerlijk procesrecht ->nationaal recht => rechter dient lex fori toe te passen
europese verordeningen en internationale verdragen die in België een directe werking
hebben
- lex fori= plaats waar men recht spreekt, recht van land waar procedure plaatsvindt
2) Autonoom
- Beschouwd als afzonderlijke rechtstak , eigen kenmerken en regels
Gebiedend karakter van burgerlijk procesrecht heeft verschillende gradaties
Straf vd burgerlijkprocesrecht: recht vd paardenbril, alles van openbare orde staat id wet,
als iets fout is is het fout
Burgerl procesrecht: open visie :menselijker, groot stuk aanvullend recht, liberaal systeem
=>procedure is de zaak vd partijen (kunnen afwijken)
3) Gebiedende aard en gradaties
Schema p 28
- Verschillende gradaties
A) Bepalingen van aanvullend recht
o Voor als na ontstaan vn geschil bij ovk tussen partijen worden afgeweken
o Rechter zelf kan dit niet toepassen
o Schending moet limine litis worden opgeworpen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Julie2000. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,89. Je zit daarna nergens aan vast.
