Deel 1: Collectieve arbeidsrecht
-> We gaan dit enkel in de private sector bespreken.
CONFLICT DELHAIZE
Delhaize groep heeft een businessmodel dat op 2 poten staat:
- Delhaize uitgebaat door Delhaize groep
- Delhaize uitgebaat door franchisenemers
Waarover gaat het probleem nu?
- Delhaize wil meer winkels laten overnemen door franchisenemers.
o Werknemers onder een ander paritair comité vallen -> Minder loon.
Al in dienst zijnde werknemers hun loon- en arbeidsvoorwaarden (CAO nr. 32)
Vrees voor sneller ontslag om “goedkopere” werknemers aan te
nemen.
PARTIJEN BIJ HET COLLECTIEF OVERLEG OF “DE SOCIALE PARTNERS”
Werknemerszijde Werkgeverszijde
3 representatieve vakbonden 4 representatieve verenigingen
Geen rechtspersoonlijkheid Vaak wel een rechtspersoonlijkheid
Toch verschillende wettelijke opdrachten Verschillende wettelijke opdrachten
Wanneer ben je representatief?
- Actief zijn in heel het land.
- Zowel arbeiders als bedienden vertegenwoordigen.
- Interprofessioneel zijn en dus in alle sectoren actief zijn.
- In de Nationale Arbeidsraad zetelen.
- Extra: Werknemersverenigingen moeten min. 50 000 werknemers vertegenwoordigen.
Koepelorganisatie: Je bent nooit rechtstreeks lid van het ACV of ABVV, maar van een organisatie die
onder het ACV of ABVV hangt.
Groep van 10: De 10 toplui van de belangrijkste representatieve organisaties.
- Hoogste informeel orgaan waarin overlegd wordt.
o Het wordt voorgezeten door de voorzitter van het VBO.
INSTELLINGEN VAN SOCIAAL OVERLEG TUSSEN WERKGEVERS EN WERKNEMERS
Nationale Arbeidsraad (NAR)
- Nationaal niveau
o Adviezen geven
o Cao’s sluiten
Het heeft de waarde van een wet zoals gestemd in het parlement.
- Ze worden aangesteld door de politiek.
,Paritair comité
- Per sector
o Cao’s sluiten
o Bemiddelen in geschillen
o Adviezen geven
- Door de wetgever toevertrouwde taken
• 3 soorten paritaire comités:
• Voor arbeiders
• Voor bedienden
• Gemengd
INSTELLINGEN VAN SOCIAAL OVERLEG OP ONDERNEMINGSVLAK TUSSEN WERKGEVERS EN
WERKNEMERS
4 overlegorganen waarvan 3 nationale en 1 Europees:
Ondernemingsraad (OR):
Verplicht in ondernemingen met min. 100 werknemers
- Paritaire samenstelling: Evenveel vertegenwoordigers van de werknemers en de werkgevers.
o Werknemersvertegenwoordigers door sociale verkiezingen (4 jaar).
Zowel kandidaat als verkozenen worden sterk beschermd tegen ontslag.
Kunnen enkel ontslagen worden bij:
o Dwingende regel
Bv. Diefstal of zware fout
o Economische reden
Bv. Faillissement
o Werkgeversvertegenwoordigers worden aangeduid door de werkgever en zijn
leidinggevenden.
Er mogen nooit meer werkgeversvertegenwoordigers aanwezig zijn.
- Taak: Geïnformeerd worden, adviseren, beslissen (eerder uitzonderlijk) en beheren van
maatschappelijke werken (niet zo belangrijk).
Comité voor preventie en bescherming op het werk (cpbw):
Verplicht in ondernemingen met min. 50 werknemers.
- Paritair samenstelling: Evenveel vertegenwoordigers van de werknemers en de werkgevers.
o Werknemersvertegenwoordigers verkozen door sociale verkiezingen (4 jaar).
o Werkgeversvertegenwoordigers worden aangeduid door de werkgever en zijn
leidinggevenden.
- Taak: Adviseren en geïnformeerd worden, welzijn op het werk en indien er geen
ondernemingsraad is ook financiële en economische informatie verstrekken.
Vakbondsafvaardiging (VA):
Voorwaarden voor de oprichting verschillen per sector.
- Bestaat enkel uit werknemers die aangeduid zijn door de vakbonden of verkozen zijn door de
werknemers.
o GEEN paritair orgaan
- Taak: Onderhandelen over cao’s, controle op de naleving van het sociaal recht, tussenkomst
bij geschillen en als er geen ondernemingsraad of CPBW is geïnformeerd worden.
,Europese ondernemingsraad (EOR):
Verplicht voor ondernemingen die in de EU min. 1000 werknemers tewerkstellen en dit in min. 2
lidstaten met meer dan 150 werknemers.
Het hoofdbestuur vergadert met de werknemersvertegenwoordigers uit lidstaten waar de
onderneming mensen tewerkstelt en dit doorgaans 1 of 2 keer per jaar.
- Taak: Geïnformeerd worden en advies geven over transnationale aangelegenheden.
DRUKKINGSMIDDELEN BIJ COLLECTIEF OVERLEG: STAKING EN LOCK-OUT
Staking: Het bewust en collectief niet uitvoeren van de arbeid om druk uit te oefenen.
- Wettelijk erkend recht (Europees Sociaal Handvest) en kan dus geen grond zijn tot ontslag.
o Maar rechter kan bij uitzonderlijke omstandigheden het recht van staken opschorten.
- Een staking kan verschillende vormen aannemen:
o Niet uitvoeren van de arbeid
o Niet normaal uitvoeren van de arbeid.
- Een staker heeft GEEN recht op loon maar gesyndiceerde werknemers kunnen een
vergoeding krijgen van de vakbond.
o Niet werken -> Niet betaald worden
Lock-out: Werkgever weigert om werkwillige werknemers te laten werken.
- Onwettig -> Werknemers hebben dan recht op een schadevergoeding gelijk aan het loon.
RESULTAAT VAN COLLECTIEF OVERLEG: COLLECTIEVE ARBEIDSOVEREENKOMST
Collectieve arbeidsovereenkomst (cao): Schriftelijke overeenkomst tussen 1 of meer representatieve
werknemersorganisaties en (afhankelijk van het niveau).
- 1 of meer werkgevers
o Ondernemings-cao
- 1 of meer representatieve werkgeversorganisaties
o Cao in paritair comité of Nationale Arbeidsraad
Het zijn altijd de representatieve werknemersorganisaties die ondertekenen en nooit de werknemers
zelf.
Inhoud van een cao
- Normatieve bepalingen:
o Leggen de individuele of collectieve rechten en plichten van werknemers en werkgevers
vast.
Deze bepalingen gelden sowieso voor iedereen.
- Obligatoire bepalingen:
o Verplichtingen van ondertekende partijen.
Werknemersorganisaties: Geen actie meer voeren over het overeengekomen.
Werkgeversorganisaties Inhoud van de cao bekend maken aan de werkgevers
en de naleving ervan promoten.
, Niveaus waarop de cao geldt
- Beslist in Nationale Arbeidsraad (NAR): De cao geldt voor heel België.
- Beslist in paritair comité: De cao geldt voor de bedrijfstak.
- Beslist in onderneming: De cao geldt voor de onderneming of ondernemingen die de cao sloten.
Cao moet voldoen aan
- De taalvoorwaarde
- Een aantal inhoudelijke voorwaarden
o Bv. Juiste identiteit van de ondertekenende partijen en of gegevens over de duur ervan.
Binding: en cao is altijd en automatisch bindend voor werkgevers die de cao tekenen of lid zijn van een
werkgeversorganisatie die deze cao tekende.
Een cao uit een paritair comité of de NAR is pas bindend na de bekendmaking in het Belgisch
Staatsblad. En na een algemeen verbindende verklaring bij Koninklijk Besluit. Het niet respecteren van
een cao is een strafbaar feit.
Een cao is bindend voor alle werknemers van een gebonden werkgever.
KENMERKEN VAN ARBEIDSRECHT
Arbeidsrecht is dwingend ten voordele van de werknemers.
- Werknemer is de zwakkere, te beschermen partij.
o Clausules die rechten van werknemers verminderen of verplichtingen van werknemers
verzwaren, zijn ongeldig.
o Ongunstige clausules kunnen niet afgedwongen worden.
- Regels zijn terug te vinden in verschillende wettelijke bepalingen.
o Europees recht
o Nationale bronnen (wetten, decreten en cao’s)
SOLLICITATIE: CAO NR 38 VAN NAR
Afdwingbare regels:
- Recht op gelijke behandeling.
- Kosten voor examens en onderzoeken zijn ten laste van werkgever.
- Documenten van sollicitant moeten teruggeven worden.
Niet afdwingbare gedragsregels:
- Eerbieding van recht op privacy
- Correcte informatie geven
- Vertrouwelijkheid van uitgewisselde informatie
- Sollicitatie binnen redelijke termijn afronden.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper hw26062002. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €11,19. Je zit daarna nergens aan vast.