Hier is een samenvatting van hoofdstukken 6 tem 11 van embryologie, 2de bach, onderdeel van ontwikkeling en voortplanting aan de KU Leuven (prof. Devriendt). In dit document heb je de cursus, de afbeeldingen en informatie van de slides en tekeningen in een mooi en gemakkelijk formaat. Hier staat du...
7 - vorming van het gastro-intestinaal stelsel
1] OVERZICHT
• holle buis die begint aan de buccopharyngeale membraan (mond) en eindigt aan het cloacmembraan
• gedeelte boven het diafragma : KIEUWDARM
- mond
- farynx
- slokdarm
• abdominale deel : 3 delen
- ontvangen elk een afzonderlijke, niet gepaarde arteriele
bevloeiing ontvangen van de aorta
-> deze arteries ontstaan uit de aa.vitellinae (bevloeien
aanvankelijk de dooierzak)
- bevloeiing van de darm ontstaan uit de aa. vitellinae
• bijkomende structuren ontstaan als uitstulpingen van het endoderm
KIEUWDARM / VOORDARM
- bevloeit door de kieuwboogarteries
- mond, farynx, slokdarm
- bijkomende structuren :
-> longen
-> structuren van de kieuwzakjes
EIGENLLIJKE VOORDARM / ABDOMINALE VOORDARM
- bevloeit door de truncus coelicalus
- vormen de maag en de bovenste helft van het duodenum (tot boven de ampulla van Vater)
- bijkomende structuren :
-> pancreas
-> galblaas en afvoerkanaal
-> lever / hepatocyten en epitheel van galkanalen
MIDDENDARM
- bevloeit door a. mesenterica superior
- vormt de tweede helft van het duodenum en het eerste 2/3 van het colon
- craniale lus : -> onderste helft duodenum
-> jejenum
-> grootste deel van ilium
- caudale lus : -> laatste deel van ilium
-> caecum en appendix
-> colon ascendens
-> rechter 2/3 colon transversum
- bijkomende structuren :
-> dooierzak - divertikel van Meckel
EINDDARM
- bevloeit door de a. mesenterica inferior
- vormt het linker 1/3 van het colon transversum, het colon descendens, het sigmoid en het rectum
- bijkomende structuren :
-> urogenitale sinus
NIEUWDARM EIG VOORDARM MIDDENDARM EINDDARM
-> allantois
.
nieuwboogarteriestr . coeliacus a. mes .
Sup a . Mes .
inf
⑭ nie
diafragma
,2 ] KIEUWDARM
• een gedeelte van het gelaat en de hals ontwikkelt uit de structuren die vroeger in de evolutie functioneerden als kieuwen
- bij het menselijke embryo zijn deze structuren zichtbaar als 5 zwellingen / kieuwbogen, L en R in de toekomstige hals
- suggestie dat elk embryo de verschillende evolutionaire stadia doorloopt
-> niet correct : geen functionerende kieuwen
=> wel een argument voor gemeenschappelijke evolutionaire oorsprong van de verschillende species
• structuur:
- na 5 weken zijn er kieuwbogen zichtbaar
- 5 kieuwbogen (branchial of pharyngeal arches) : MESODERMAAL
-> er zijn 6 kieuwbogen : de eerste tot en met de vierde zijn uitwendig zichtbaar
de vijfde ontwikkelt niet
de zesde heeft geen externe zwelling
-> elke kieuwboog wordt bevloeit door 1 van de branchiale of kieuwboogarteries
- 5 kieuwzakjes (pharyngeal pouches) : ENDODERM
-> aan de binnenkant
- 4 kieuwspleten (pharyngeal clefts) : ECTODERM
-> groeven aan het oppervlak
• bij de vissen functioneren deze structuren als kieuwen
- kieuwzakjes en kieuwspleten zijn in verbinding met elkaar
- water stroomt vanuit de mond naar buiten via de kieuwen en komt in contact met de bloedvaten van de kieuwbogen
-> hier gebeurt de gasuitwisseling
• bij de mens : kieuwen zijn overbodig
- geen verbinding tussen de kieuwspleten en zakjes
- kieuwbogen, -spleten, -zakjes ontwikkelen tot verschillende nieuwe, complexe structuren in hoofd en hals
- EVOLUTIE
• kieuwboog :
- bevat kraakbeen, paraxiaal mesoderm en kieuwboogarterie en -vene
-> kraakbeen is in de meeste kieuwbogen afkomstig van cellen van de neurale lijst
=> differentieert tot botstructuren (mandibula) of blijft kraakbeen (larynx)
-> paraxiaal mesoderm vormt de gestreepte spieren
=> elke kieuwboog wordt bezenuwd door een craniale zenuw (sensibel en motorisch) die der verschillende structuren
bezenuwd die uit deze kiewuboog gaan ontstaan
-> kieuwboogarterie en -vene (zelf gevormd uit lateraal mesoderm) vormen de bloedvaten in hoofd en hals
- elke kieuwboog vormt een bepaald bot of skelet met bijhorende spieren, bevloeiing (branciale arterie) en (craniale)
bezenuwing
,• kieuwzakjes :
- hieruit ontwikkelen zich de thymus en de 4 bijschildklieren
-> structuren ontstaan hoog in de hals en dalen nadien af tot in de thorax of tot aan de schildklier
-> als dit proces fout loopt vindt men een ectopische thymus, hoger in de hals
- de schildklier zelf ontstaat uit de basis van de tong en daalt eveneens af naar de hals
-> als dit fout loopt vindt men een ectopische schildklier
- ontwikkeling van de kieuwzakjes is afhankellijk van cellen van de neurale lijst
-> neurocristopathies ~ onvolledige ontwikkeling van de thymus en of de bijschildklieren
• kieuwspleten :
- gaan verdwijnen
- uitzondering: de eerste kieuwspleet gaat de uitwendige gehoorgang vormen
• ontwikkeling van de structuren is een complex proces : veel branchiale afwijkingen
- aanhangsels
- ectopische restjes
- cystjes
- abnormale verbindingen in hals en gelaat
• coeloomholte wordt de peritoneale holte
-> omgeeft de primitieve darm volledig, behalve aan de dorsale zijde
-> daar blijft een verbinding tussen de dorsale lichaamswand en het maagdarmstelsel: MESENTERIUM DORSALE
-> wordt steeds nauwer : darm wordt opgehangen in de coeleemholte met een nauwe steel aan de dorsale wand
• mesenterium dorsale vormt de verbinding waardoor
-> de bloedvaten de darmen kunnen bereiken
-> neurale lijst cellen migreren van de neurale lijst (dorsaal) naar de darmwand => intrinsieke autonome bezenuwing vd darm
-> primordiale geslachtscellen migreren vanuit de wand van de dooierzak via het mesenterium dorsale naar de dorsale wand
van het embryo tot in de gonadale plooien
, • initieel is het mesenterium dorsale vanaf het abdominale gedeelte van de slokdarm tot aan het bovenste gedeelte van de cloaca
-> gedeelte van het GI stelsel heeft geen mesenterium
(thoracale deel van de slokdarm, nier, blaas)
-> sommige organen zijn secundair retroperitoneaal wanneer het mesenterium dorsale verdwijnt
(duodenum, pancreas, colon ascendens en descendens)
b) het mesenterium ventrale
• de maag en het proximale deel van het duodenum hebben een ventraal mesenterium
-> hier bevindt zich het septum transversum
-> vanuit het septum transversum ontstaan verschillende structuren
• van craniaal naar caudaal:
1 - craniaal
-> deel van het diafragma
2 - centraal
-> lever, groeit vanuit de ventrale zijde van het duodenum
-> uit het septum transversum zelf worden het bindweefsel van de lever en de Kupffer cellen gevormd
3 - caudaal
-> visceraal blad van het peritoneum dat de lever en galblaas bekleedt
(overal, behalve waar de lever in direkt contact staat met het diafragma = area nuda)
• van ventraal naar dosaal:
1 - ventraal
-> tussen lever en buikwand ontstaat het lig. falciforme
-> in de onderrand loopt de v.umbilicalis van navel naar lever
-> v.umbilicalis wordt later lig.teres hepatis
2 - dorsaal
-> tussen lever en maag en proximale helft van het duodenum ontstaan omentum minus met 2 delen
lig. hepatoduodenale & lig. hepatogastricum
-> in de vrije onderrand tussen lig. hepatoduodenale lopen de a. hepatica, v. porta en de ductus choledochus
3 - ertussen
-> de lever ontstaan vanuit het endoderm, ventraal van het duodenum en groeit verder uit in het middelste deel van het
septum transversum
-> een gedeelte gaat afsplitsten om de galblaas te vormen
-> endodermale cellen: => hepatocyten
=> epitheelcellen van de galkanalen
-> mesodermale cellen van het septum transversum :
=> bindweefsel in de lever
=> Kupffercellen
-> veneuze sinusoiden : => worden gevormd voor het opsplitsen van de verschillende venen die in het septum
transversum lopen als aanvoerende venen naar het hart
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper elke3113. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,69. Je zit daarna nergens aan vast.
