,Inhoudsopgave
1 – Opzet + inleiding ............................................................................................................................. 6
1.1 Opleidingsonderdeel en wetenschapsdiscipline .................................................................................... 6
1.2 Een definitie ........................................................................................................................................... 7
1.3 Handhaving van de strafwet ................................................................................................................. 8
1.4 Reactie op criminaliteit - criminele politiek ........................................................................................ 10
1.5 Visie op criminaliteit en strafrechtsbedeling ....................................................................................... 10
1.6 Grenzen ................................................................................................................................................ 11
1.7 Actoren, fora en instrumenten ............................................................................................................ 11
1.8 Doelstellingen en methodes ................................................................................................................ 12
2 – Historiek en achtergronden ........................................................................................................... 13
2.1 Een eigen strafwet en handhavingsapparaat (1830-1875) ................................................................. 13
2.2 Transformatie naar een daderbeleid (1875-1945) .............................................................................. 14
2.2.1 Een interventionistische overheid .................................................................................................. 15
2.2.2 Een beleid van sociaal verweer ...................................................................................................... 16
2.2.3 De uitvoerende macht als actor van strafrechtelijk beleid ............................................................. 17
2.3 Een (al te) ambitieus daderbeleid met menselijk gelaat (1945-1980) ................................................ 18
2.3.1 Alles wordt beter, voor iedereen! ................................................................................................... 18
2.3.2 Een doctrine met optimistisch daderbeleid: nieuw sociaal verweer ............................................. 19
2.3.3 Beleidsrealisaties ............................................................................................................................ 20
2.3.4 Contestatie en beleid zonder aangepaste structuren of middelen ................................................ 21
3 – De weg naar octopus ..................................................................................................................... 23
3.1 Harde hand zonder kader (1960-1980) ............................................................................................... 23
3.2 De loden jaren en het pinksterplan (1980-1990) ................................................................................. 25
3.2.1 Neo-liberaal beleid en terreur in België ......................................................................................... 25
3.2.2 Het rapport van de bendecommissie ............................................................................................. 26
3.2.3 Het pinksterplan (1990) .................................................................................................................. 27
3.3 Intenties en aanzetten tot verandering (1990-1996) .......................................................................... 28
3.3.1 Binnenlandse zaken slaat de hand aan de ploeg (1990-1992) ....................................................... 28
3.3.2 Meerjarenplan voor justitie, zonder sense of urgency (1992-1993) .............................................. 29
3.3.3 De parlementaire commissie mensenhandel (1993-1994) ............................................................ 29
3.3.4 De dienst voor het strafrechtelijk beleid (1994) ............................................................................. 29
3.3.5 Regeerakkoord Dehaene II (1995) .................................................................................................. 30
3.3.6 Oriëntatienota justitie en consensusnota politie (1996) ................................................................ 30
3.4 Consensus dat het nu echt anders moet (1996-1998) ......................................................................... 31
3.4.1 Parlementaire onderzoekscommissies, marc dutroux en witte mars (1996) ................................. 31
3.4.2 De minister van justitie wordt bij wet verantwoordelijk voor strafrechtelijk beleid (1997) .......... 32
3.4.3 Het (eerste) verslag van de commissie dutroux (1997) .................................................................. 32
3.4.4 De consensus ebt weg. Politiehervorming alleen federaal niveau? (1997) ................................... 33
3.4.5 Conclusies Bendecommissie II en aanvullend verslag commissie Dutroux (1997-1998) ............... 33
4 – Nieuwe kaders voor een integraal en geïntegreerd beleid ............................................................... 34
4.1 Aanpassingen aan de wet lejeune en een “kleine franchimont” ........................................................ 34
4.2 De ontsnapping van Marc Dutroux ..................................................................................................... 35
4.3 Octopusakkoord over hervormingen bij politie en justitie................................................................... 36
2
, 4.4 Een geïntegreerde politie, gestructureerd op twee niveaus ................................................................ 37
4.5 Een hoge raad voor de justitie ............................................................................................................. 38
4.6 Federaal parket, verticale en horizontale integratie en mandaatsysteem .......................................... 38
4.7 De gerechtelijke pijler na octopus........................................................................................................ 39
4.8 Het veiligheids- en detentieplan .......................................................................................................... 39
4.9 Kadernota integrale veiligheid, themis en gedetineerdenrechten ...................................................... 40
4.10 De regeringen leterme en van rompuy ................................................................................................ 41
4.11 De regering di rupo .............................................................................................................................. 42
5 – Ambities voor justitie, uitdagingen voor veiligheid ......................................................................... 44
5.1 Regeringen michel, Wilmès, Jambon en decroo .................................................................................. 44
5.2 Beleidsintenties justitie en veiligheid michel (2014) ............................................................................ 45
5.3 Kadernota integrale veiligheid 2016 ................................................................................................... 46
5.4 Nationaal veiligheidsplan 2016-2019 .................................................................................................. 47
5.5 Parlementaire commissie aanslagen 2016 .......................................................................................... 48
5.6 Kanaalplan, stroomplan, ariec en euriec ............................................................................................. 49
5.7 Justitiebeleid ........................................................................................................................................ 50
5.8 Een Vlaams minister van justitie en handhaving ................................................................................. 51
5.9 Covid-19 ............................................................................................................................................... 52
5.10 Regeerakkoord Decroo - justitie en veiligheid ..................................................................................... 53
5.11 Justitiebeleid ........................................................................................................................................ 54
5.12 Binnenlandse zaken ............................................................................................................................. 55
6 Gastcollege minister van justitie ....................................................................................................... 56
6.1 10 stellingen rond justitie .................................................................................................................... 56
7 Thema 1 – Lokaal veiligheidsbeleid ................................................................................................... 58
7.1 Inleiding – Wie is de vvsg? ................................................................................................................... 58
7.1.1 Dienst veiligheid.............................................................................................................................. 59
7.2 De burgemeester als gezagshandhaver .............................................................................................. 61
7.3 De burgemeester als regisseur van een lokaal integraal en geïntegreerd veiligheidsbeleid .............. 64
7.3.1 Verschillende spelers op het lokale veiligheidsveld........................................................................ 66
7.3.2 Afstemming veiligheidsplannen ..................................................................................................... 67
7.4 Lokale besturen en GAS ....................................................................................................................... 67
7.5 Lokale besturen en radicalisering (LIVC) .............................................................................................. 70
7.5.1 Lokale integrale veiligheidscel ........................................................................................................ 71
7.6 Lokale besturen en bestuurlijke handhaving ....................................................................................... 73
7.6.1 Historiek – New York....................................................................................................................... 73
7.6.2 Historiek – Nederland ..................................................................................................................... 73
7.6.3 Historiek – België ............................................................................................................................ 74
7.6.4 Wetgevend proces .......................................................................................................................... 77
7.6.5 Krachtlijnen wet bestuurlijke handhaving ...................................................................................... 81
7.6.6 Concrete casus ................................................................................................................................ 85
7.7 Uitdagingen lokaal veiligheidsbeleid ................................................................................................... 86
3
, 8 Thema 2 – Schaalvergroting: fusie van politiezones ........................................................................... 87
8.1 Gekende uitdagingen........................................................................................................................... 87
8.2 Conclusie .............................................................................................................................................. 89
8.3 Een greep uit de actualiteit.................................................................................................................. 90
8.4 Vlaamse referentieregio’s .................................................................................................................... 90
8.5 Vrijwilligheid? ...................................................................................................................................... 90
8.6 Bezorgdheden gegrond?...................................................................................................................... 91
8.6.1 Grotere schaal zorgt voor robuustere organisatie .......................................................................... 91
8.6.2 Nog drempels te overwinnen om meerwaarde beter te realiseren............................................... 94
8.6.3 Na de fusie ...................................................................................................................................... 95
8.7 Tot slot ................................................................................................................................................. 96
10 Thema 4 – Bestuurlijke handhaving ................................................................................................ 107
10.1 Historiek en achtergrond ................................................................................................................... 107
10.1.1 Bestuurlijke handhaving sinds jaar en dag............................................................................... 108
10.1.2 Gewapend bestuur: van amerika via Nederland naar… .......................................................... 108
10.1.3 … België .................................................................................................................................... 110
10.1.4 … en Vlaanderen ...................................................................................................................... 112
10.2 Bestuurlijke handhaving en gewapend bestuur ................................................................................ 113
10.2.1 Schakel in het veiligheidsbeleid ............................................................................................... 113
10.2.2 Onderlinge verhouding bh – gb ............................................................................................... 114
10.2.3 Op verschillende niveaus ......................................................................................................... 115
10.2.4 Randvoorwaarden.................................................................................................................... 115
10.3 Huidige wettelijke contouren ............................................................................................................. 115
10.3.1 Politieverordeningen en reglementen ..................................................................................... 116
10.3.2 Administratieve sancties en maatregelen................................................................................ 116
10.3.3 (Eigen) informatiebronnen....................................................................................................... 117
10.3.4 Informatie van gerechtelijke politie ......................................................................................... 118
10.3.5 Medewerking van het Openbaar Ministerie (n OR) ................................................................ 119
10.4 (Goede) praktijken ............................................................................................................................. 119
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper anoniempjexd. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €17,49. Je zit daarna nergens aan vast.