Cel- en weefselbiologie
Deel 1: Inleiding tot de celbiologie
1: Ontstaan van eukaryote cellen
4.6 miljard jaar geleden: aarde ontstond
3,4 – 3,5 miljard jaar geleden: 1ste sporen van leven (Australië & Zuid-Afrika)
o Microfossielen, lijkend op bacteriën => foto-autotrofie bestond!
Foto-autotrofe organismen:
zelf voedsel maken door fotosynthese + gebruik maken v energie uit zonlicht
nCO2 + nH2O + E -> (CH2O)n + nO2
Aanwezigheid van fotosynthetisch pigment = noodzakelijk
Zuurstofmoleculen komen vrij
Cellen hebben dan eenvoudige structuur = prokaryoten
(Archaea, Bacteria)
Celmembraan omgeven door celwand
Het cytosol
Uit Archaea: Eukaryoten
Prokaryoten Eukaryoten
Uitsluitend eencellig Eencellig of meercellig
Celmembraan en celwand Celmembraan
Geen kern Kern
Interne cytomembranen
o cel kan groter volume bereiken
Kernenvelop/kernmembraan behoort hiertoe
Circulair chromosoom in cytosol Chromosomen in kern
Complexe organisatie genoom + scheiding v transcriptie &
translatie
Eiwitten, celtypes, organismen
,Niet-gecompartimenteerd Organellen
Cytoskelet met motorische systemen
compartimentering
spontaan bewegen
steun
mitochondria, peroxisomen, plastiden
interiorisatie v respiratie & energieproductie
stammen af van aerobe prokaryote endosymbionten die w
opgenomen in anaërobe gastheercel
energiebron, bescherming reactief O2
Deling door doorsnoering Deling door mitose of meiose
2: Chemische bouwstenen van cellen
Macromoleculen:
1) Eiwitten
2) Nucleïnezuren
3) Polysachariden
Alle 3 = polymeren opgebouwd uit monomeren
1. Eiwitten (proteïnen)
Aminozuren (AZ), gebonden door peptidebindingen in driedimensionale structuur
Peptiden = 20-30 AZ met bepaalde sequentie
Polypeptiden = > 30 AZ
60 AZ in 1 cel -> 20 voor eiwitsynthese
STRUCTUUR
Aminogroep (NH2) -> N terminus
Carboxylgroep (COOH) -> C terminus
Waterstofatoom
Variabele groep (R-groep)
Onderscheidt aminozuren & kent chemische karakteristieken toe
Isomeren (L & D) -> enkel L bij eiwitten
, Primaire structuur = opeenvolging van aminozuren / polypeptideketen
Secundaire structuur = opvouwen v gelokaliseerde gedeelten v polypeptideketen
Tertiaire structuur = conformatie vd gehele polypeptideketen (driedimensionaal)
Gebeurt spontaan
Soms bijgestaan door chaperones
Quaternaire structuur = aantal & relatieve posities vd subunits
2. Nucleïnezuren (zie later)
3. Polysachariden
Monosachariden (koolhydraten)
VB: Glucose
= koolstof + water
Vormen in water ringstructuren
-> reactie v aldehyde / ketongroep met hydroxylgroep
Disachariden (2 monosachariden)
VB: maltose, sucrose
Polysacharide (>2 monosachariden)
VB: glycogeen, zetmeel, cellulose
Glycoproteïnen: eiwitten met covalent gebonden koolhydraatketens
Proteoglycanen: eiwit-koolhydraat combinaties met polysacharideketens
(= Glycosaminoglycanen / GAG’s)
4. Vetten
Horen niet ih rijtje, want w niet gevormd door polymerisatie
6 klassen
Vetzuren
Hydrofobe koolwaterstofketen gehecht aan carboxylgroep
1 dubbele binding -> 1 knik -> onverzadigd
Beïnvloedt fluïditeit 2 dubbele bindingen -> 2 knikken -> over-onverzadigd
Geen dubbele binding -> verzadigd
Fototrofen: voedsel geproduceerd door organismen (blauwwieren, algen, groene bacteriën)
Chemotrofen: voedsel opgenomen door organismen (fungi, meeste bacteriën, dieren,
protozoa)
Metabolisme: geheel van alle chemische reacties
-> bestaat uit metabolische ‘pathways’
2 types: betrokken bij synthese (anabolische pathways),
betrokken bij afbraak (katabolische pathways)
Anabolisme Katabolisme
Vergt energie Geeft energie vrij + ontstaan aan
bouwstenen voor biosynthese
Macromoleculen & andere
celcomponenten w gesynthetiseerd
Efficiënte koppeling tss beide is nodig!
ATP (adenine trifosfaat) = molecule die zowel energie kan stockeren als vrijgeven
1) Afsplitsing v fosfaatgroep door hydrolyse v ATP -> ADP (adenine difosfaat) + E
2) Synthese v ATP vanuit ADP vergt energie
Andere energiedragers: NADPH & NADH
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper vdsFien. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.