Deze samenvatting covert de leerstof over de koude oorlog (secundair onderwijs, KSO niveau), voornamelijk het einde van de koude oorlog en de hedendaagse gevolgen in onze maatschappij. Voor de invloed en het verloop van de koude oorlog, kan u bij mijn andere documenten een kijkje nemen (invloed en ...
Einde van de koude oorlog
Tijd: 1975-1991 (ontbinding SovjetUnie)
Ruimte: globaal
Domein: politiek en economisch
1. Problemen bij communistische plannen
1.1 mislukte planeconomie
o Rusland heeft vooral oog voor de zware industrie in functie van het leger.
▪ Vb: staalindustrie
▪ Waarom?
• Rusland gaat zo veel mogelijk wapens maken en hiervoor is staal
nodig.
• Ze zitten nogsteeds in de wapenwedloop met de VS, oftewel een
koude oorlog die uitmondt in het maken van zoveel mogelijk wapens
vanuit elke kant.
• Voorbeeld van de producten die ze dan maken: nucleaire wapens,
onderzeeërs etc
o Gevolg:
▪ Verwaarlozing van het eigen volk
• Er wordt geen focus gelegd op dagdagelijkse benodigdheden zoals
voedsel of kledij. Hierdoor mislukt het "plan" waaraan ze zich moeten
houden.
▪ Er komen lege winkelrekken in consumptiehuizen.
o De man met het plan: Brezhnef
▪ Op het moment dat de economie zo slecht gaat, is Brezhnef aan de macht. Hij
ziet het probleem en wilt direct ingrijpen.
• Oplossing volgens hem is de first economy aan te pakken.
• Orthodox communistische aanpak waarbij de
productiemiddelen worden gepland via kwantitatieve targets
(puur cijfergerichte aanpak, bijvoorbeeld 17 ton kool per
maand voor dat deel van het land) en alle middelen in de
handen komen van de staat, die op hun beurt weer alles eerlijk
verdelen onder de consumenten.
Met andere woorden:
De consument eet wat er beschikbaar is.
• PROBLEEM!
Er is meer vraag naar producten dan er aanbod is.
Hierdoor krijgen we de Brezhnev stagnatie
• De hele sovjet economie zakt in elkaar, het volk wordt enkel maar armer en er zijn nu
gewoon nog minder producten op de markt.
1.2 oorlog met Afghanistan
o Oorzaak van de oorlog
▪ In 1973 komt er een nationalistische revolutie in Afghanistan.
• Hierdoor kwam er een gigantische dictator aan de macht die de
bevolking enorm onderdrukte.
• Amerika vond dit oke en steunde dit ook, want het was geen
communistische leider, dus zou hij wel naar Amerika luisteren. En ze
zagen dus de problemen voor de bevolking niet in.
, • Het onderdrukkende beleid van deze dictator leidde uiteindelijk ertoe
dat het volk woedend was, en…
▪ In 1978 breekt er een communistische revolutie uit in Afghanistan
• Dit was als tegenreactie op het onderdrukkende nationalistische beleid
van de vorige dictator
• Hierbij werden ze gesteund door het communistische Rusland.
▪ De eerste barst in de koude oorlog.
• In Afghanistan komen de communistische leiders niet meer overeen.
Ze beginnen elkaar aan te vallen.
• Rusland ziet dit en wilt dit oplossen. Dus ze vallen zelf Afghanistan
binnen om zelf tegen de Nationalisten te vechten.
• Amerika ziet dit en gaat op zijn beurt fundamentalistische moslims
steunen.
• De Moejahedin, oftewel de strijders van God (hedendaagse Taliban),
gaan dus tegen de communisten strijden met steun van Amerika.
• Het is dus nu een rechtstreekse oorlog tussen kapitalisten en
communisten.
o Verloop en aard van oorlog
▪ De Moejahedin gaat gebruik maken van guerrilla technieken:
• Guerrilla technieken; kennis van het grondgebied gebruiken en
werken vanuit hinderlagen. Denk hierbij bijvoorbeeld ook aan wat de
kolonisten deden met de Britten in Amerika.
▪ De oorlog wordt een Guerrilla oorlog waarbij de Moejahedin wordt gesteund
door Amerika.
• Want als ze tegen de communisten zijn, worden ze vrienden met de
Amerikanen.
• Ze leveren hiervoor wapens zodat ze de Russen nog verder kunnen
uitputten.
o Einde van de oorlog
▪ De Russen verliezen en moeten zich terugtrekken uit Afghanistan
• Dit was voor hen een gigantische internationale blamage
(vernedering)
• Het ging al niet goed economisch, maar nu moeten ze ook
militaire nederlagen slikken.
▪ Amerika heeft in hun ogen niets meer te zoeken in Afghanistan en trekt zich
ook terug.
o Blijvende problemen
▪ Taliban heeft de wapens van Amerika nogsteeds in de handen en de
communisten van Afghanistan zijn ook nog niet content.
▪ Dit mondt uit in verschillende burgeroorlogen
▪ Taliban is de grootste macht en is aan de macht van 1996 tot 2001
▪ Taliban verovert het land terug in 2021
▪ Oorlog blijft aanhouden.
2. Val van het communisme
2.1 Gorbatsjov aan de macht
o In 1985 komt Gorbatsjov aan de macht in Rusland.
o Hij noemt zich een "nieuwe communist"
▪ Staat voor menselijk communisme: een communistische regeringsvorm
waarin mensen meer te zeggen hebben.
▪ Hij wilt gedaan maken met de "oude demonen" en pleit voor complete
verandering van de SU door sociale veranderingen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper nonokenens. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,19. Je zit daarna nergens aan vast.
