Samenvatting
Volledige samenvatting Sociale Psychologie (geslaagd eerste zit)
- Instelling
- Universiteit Gent (UGent)
Een volledige samenvatting van de slides en lesnotities aangevuld met het boek.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 94 pagina's
Voorbeeld 4 van de 94 pagina's
In winkelwagen
Voorbeeld van de inhoud
SOCIALE PSYCHOLOGIEJRaveydts
HP
1
, Hst 1: Inleiding
1 DE MENS IS EEN SOCIAAL DIER – ARISTOTELES
= We zijn verzot op nadenken over onszelf en anderen en over hoe te reageren in sociale situaties. Anderen observeren, hun
gedrag analyseren, is een fulltime activiteit (iedereen houdt zich dagelijks bezig met sociaalpsychologische vraagstukken)
Heel onze identiteit wordt gevormd in onze sociale context, wie wij zijn ontstaat in onze interactie met andere mensen
De mens is niet gemaakt om alleen te leven (alleen zijn is voor velen een vervelende situatie)
Mensen worden in hun doen en laten door anderen beïnvloed, ook al is dit niet altijd een goed idee! sociale context
oefent een sterke invloed uit op het gedrag
2 SOCIALE PSYCHOLOGIE: DEFINITIE EN VERWANTE DISCIPLINES
(1) Defi niti e van sociale psychologie
Definitie
“Sociale psychologie is de wetenschappelijke studie naar de wijze waarop gedachten, gevoelens, motivaties en gedragingen van
mensen beïnvloed worden door de aanwezigheid van anderen en hoe wij zelf een invloed uitoefenen op hoe andere personen
denken, voelen en zich gedragen.” (Allport, 1985)
Sociaalpsychologen hanteren vaak experimenten en gevalideerde vragenlijsten als basis van wetenschappelijke kennis.
Het feit ‘anderen’ onderscheidt de sociale psychologie van de psychologie, klinische psychologie…
= de sociale psychologie onderscheid zich door de gerichtheid van het individu in de context van sociale relaties en situaties
Beïnvloeden en beïnvloed worden zijn de maten van het sociale leven: sociaalpsychologen bestuderen vooral de subjectieve
interpretatie van objectieve eigenschappen
Vooroordelen zijn negatieve gevoelens tegenover andere personen gebaseerd op hun lidmaatschap van bepaalde sociale
groepen.
(2) De kracht van de sociale situati e – de aanwezigheid van anderen
Het ‘sociale’ heeft in de sociale psychologie een brede betekenis:
We bedoelen daarmee de sociale invloed van anderen op het individuele functioneren
Het ‘sociale’ kan ook nog op andere wijze worden ingevuld: in het geval van individuele processen die intern spelen, maar
toch betrekking hebben op anderen
- Vb. andere waarnemen, over hen denken, al dan niet gemotiveerd zijn om met de anderen om te gaan, …
- Een specifieker voorbeeld hiervan = stereotypen deze processen zijn niet direct ‘sociaal’ aangezien ze puur intern
spelen, maar het is eveneens duidelijk dat ze de directe aanleiding kunnen vormen tot hoe we met andere omgaan
Het meest bekende experiment is het Stanford Prison Experiment. (niet bekeken in de les)
Het werd uitgevoerd door een team onderzoekers onder leiding van Philip Zimbardo.
Wilde aantonen dat een slechte omgeving mensen aanzet tot het stellen van slecht gedrag, dit geldt ook voor mensen die
onder normale omstandigheden het goede zouden doen.
Namaakgevangenis in de kelder van de faculteit psychologie
Er was een cel voor eenzame opsluiting en een recreatieruimte voor de bewakers. Er verbleven 21 deelnemers die op
toevallige basis werden ingedeeld in rol van bewaker of gevangene. Niemand werd precies verteld hoe ze de toegewezen
rol moesten invullen. De bewakers kregen enkel de instructie om voor de goede orde te zorgen zonder hierbij geweld te
gebruiken, verder werden de deelnemers aan hun lot overgelaten
GEVOLG = de bewakers gedroegen zich steeds wreder en na 36 uur moest een eerste gevangene vrijgelaten worden omdat
hij symptomen vertoonde van depressie. In de daaropvolgende dagen werden nog gevangenen vrijgelaten waarvan één met
psychosomatische huiduitslag. Na 6 dagen werd het onderzoek stopgezet
Ronald Reagan
Er wordt hem gevraagd of het geen probleem is dat hij zo oud is. Reagan
antwoordt dat hij niet weet wat hij moet zeggen, hij zou niet graag willen dat
leeftijd een element wordt in de campagne. Hij wil niet van zijn tegenkandidaat
zeggen dat hij/zij jong en onervaren is = oneliner waarmee hij de situatie kon
omdraaien
Zou het lukken dat Reagan de verkiezingen heeft gewonnen door zijn ‘grappige’
oneliners?
- Wat gebeurt er als de oneliners van Reagan wegvallen? Zou de beoordeling van Reagan dan slechter zijn?
Deze zou inderdaad negatiever zijn als deze oneliners worden weggehaald.
- De reactie slaat op de publieksreactie. Het laatste heeft betrekking op oneliners zonder reacties. De reacties van het
publiek worden dus niet weergegeven of gehoord het gelach wordt uit de video gemonteerd
- Populariteit van Reagan wordt beoordeeld door de reactie van het publiek op de oneliner
2
, Dit experiment toont aan dat je beïnvloed wordt door de reactie van anderen
Barak Obama
“Horses and Bayonets”
Kandidaten moeten regels afspreken: publiek mocht op geen enkele manier reageren
Stilteregels in presidentiele debatten: Kijkers thuis mogen niet beïnvloed worden door de sociale reactie van het publiek
Newcomb study
Jonge vrouwen uit gegoede, conservatieve milieus (sociale context = conservatief)
College omgeving met progressieve professoren (sociale context = progressief)
Doorheen studietijd substantiële shift in persoonlijke attitudes van conservatief naar progressief
- Oorzaken:
o Het hoger onderwijs biedt een scala aan ervaringen aan: bv. in het hoge onderwijs wordt er van studenten meer
autonomie en zelfstandigheid geëist, studenten krijgen er cognitieve uitdagingen en lossen moeilijke intellectiele
problemen op draagt bij tot een open geest en intellectiele nieuwsgierigheid
o Daarnaast biedt het hoger onderwijs een nieuwe wereld: ontmoeting van studiegenoten, vrijheid, weg van huis,
weg van het ouderlijk gezag, contact met andere waarden en normen
Sterke verschuiving afhankelijk van identificatie met nieuwe omgeving
Verschuiving bleef bestaan na studietijd
(3) Sociale psychologie en verwante disciplines
De sociale psychologie is nauw verwant aan twee andere disciplines, namelijk sociologie en persoonlijkheidspsychologie.
Sociale psychologie
Studie van het individu in situaties
Sociologie
= studie van groepsfactoren
De sociologie klasseert personen volgens nationaliteit, ras, sociaaleconomische klasse en andere groepsfactoren
- De sociale psychologie richt zich op het individuele niveau
Er bestaat tussen de sociologie en de sociale psychologie een onderscheidt op vlak van onderzoeksmethoden
- De sociale psychologie maakt veel meer gebruik dan de sociologie van experimenten om gedrag te onderzoeken
Sociologie en sociale psychologie zijn complementair en - verklaren elk een belangrijk deel van sociaal gedrag
- Als ze samen werken volledige inzicht, want sociaal gedrag wordt immers beïnvloed door systematische variabelen
die zich op het niveau van de groep bevinden, maar ook door individuele of persoonlijke opvattingen
Multilevel analyse = een analyse die effecten bepaalt van de verschillende hiërarchische niveaus op een uitkomstvariabele,
waarbij het individuele niveau het ondergeschikte niveau vormt en de groep, organisatie of maatschappij het
bovengeschikte niveau uitmaakt
Er wordt nagegaan of de verbanden tussen variabelen op het individuele niveau mee bepaald worden door variabelen
gemeten op het collectieve niveau
Persoonlijkheidspsychologie
= studie van stabiele verschillen tussen individuen over situaties heen
Zowel de persoonlijkheidspsychologie als de sociale psychologie stellen modellen voor die op basis van gedachten, affect en
motivaties gedrag voorspellen beide disciplines proberen vanuit hun eigen perspectief dezelfde fenomenen te verklaren
Cruciale verschil: hun gerichtheid op respectievelijk individuele verschillen (disposities) en situaties
Persoonlijkheidspsychologen hebben belangstelling voor cross-situationele stabiliteit = het gaat over een individu die
consistent of op dezelfde manier zich gedraagt in bepaalde situaties
- Sociaalpsychologen daarentegen proberen te begrijpen hoe situaties een impact hebben op personen, ondanks hun
verschillende persoonlijkheden aandacht voor cross-individuele consistentie binnen situaties
Interactionisme = een stroming die de nadruk legt op het feit dat er een dynamische wisselwerking is tussen individuele
verschillen en de situatie, waarbij uitingen van individuele verschillen afhankelijk zijn van de situatie. Er wordt hierbij
onderscheid gemaakt tussen zwakke en sterke situaties
- Zwakke situaties = beïnvloeden het gedrag slechts matig, waardoor disposities een grotere impact hebben op het
gedrag
- Sterke situaties = geven op een meer dwingende wijze richting aan het gedrag, waardoor persoonlijkheid een kleinere
rol speelt
Discipline Onderzoeksvraag
Sociologie Stellen jongens meer pestgedrag dan meisjes? Welke maatschappelijke groepen zijn het
meest agressief?
Persoonlijkheidspsychologie Wat zijn de kenmerken van personen die pesten?
3
, Klinische psychologie Welke therapie helpt om pestgedrag te reduceren?
Cognitieve psychologie Worden stimuli met betrekking tot lijden geassocieerd met woorden gerelateerd aan
pesten?
Arbeids- en Welke maatregelen kunnen organisaties treffen tegen pestgedrag?
organisatiepsychologie
Sociale psychologie Welke situaties faciliteren en reduceren pestgedrag?
Multilevel analyses en interactionisme
Effect van situaties kan afhankelijk zijn van persoonlijkheid
Effect van persoonlijkheid kan afhankelijk zijn van sociale categorie
Effect van sociale categorie kan afhankelijk zijn van de situatie
(4) Andere psychologische domeinen
Naast de sociale en de persoonlijkheidspsychologie zijn er nog andere onderzoeksdomeinen in de psychologie die ofwel een
input ofwel een afzetgebied vormen voor de sociale psychologie.
Omschrijving Gelijkenissen met sociale psychologie
Klinische psychologie De klinische psychologen proberen Ze onderzoeken beiden hoe personen
personen met psychische problemen of in sociale situaties met stress en angst
stoornissen te begrijpen en te behandelen omgaan, hoe depressieve en niet-
depressieve personen anderen
percipiëren en hun gedrag hierop
afstemmen en hoe pesten, uitsluiten en
stereotyperen een negatief effect kan
hebben op de gezondheid en
zelfwaardering van het slachtoffer
Cognitieve psychologie De cognitieve psychologie bestudeert Onderzoek naar de interface tussen
mentale processen die betrekking hebben cognitieve en sociale psychologie wordt
op informatieverwerking, zoals leren, de sociale cognitie genoemd
onthouden en redeneren
Arbeids- en organisatiepsychologie Deze psychologen bestuderen de mens in Heel wat wetenschappelijke artikelen
relatie tot zijn werk en zijn organisatie die in dit domein worden gepubliceerd,
kunnen eigenlijk gezien worden als
sociale psychologie. Bovendien worden
veel gedoctoreerde sociaalpsychologen
in de organisatiepsychologie
tewerkgesteld
(5) Sociale psychologie en mensenkennis
We hebben allerlei ideeën over sociaal gedrag en sociale relaties sommige van die intuïties worden door vele anderen
gedeeld en kunnen we als mensenkennis omschrijven
Hoewel mensenkennis dikwijls interessant is, is het probleem dat deze kennis niet op een gedegen empirische toetsing berust.
Mensenkennis is vaak beperkt geldig en het is niet mogelijk om ze te hanteren als basis van meer omvattende theorieën.
Voorbeelden:
- 1. Als je kinderen beloont voor iets wat ze graag doen, dan zullen ze die activiteit minder uitvoeren.
Het kind gaat zichzelf afvragen of hij/zij de activiteit doet omdat hij/zij het graag doet of omdat het moet (een straf
is)
- 2. Het herhaaldelijk zien van een persoon, een schilderij, een gebouw zal je waardering ervoor verhogen
Je komt meer in contact met die persoon dus dit is een logische redenering.
Terugblikvertekening = de neiging om de voorspelbaarheid van een bepaalde uitkomt te overdrijven, nadat deze uitkomst
optrad
3 DE GESCHIEDENIS VAN DE SOCIALE PSYCHOLOGIE
De sociale psychologie kent een lange historie, maar slechts een korte geschiedenis. De Griekse filosofen formuleerden al ideeën
die direct betrekking hebben op sociaalpsychologische vraagstukken, maar het is pas sinds het begin van de 20ste eeuw dat er
gestructureerd sociaalpsychologisch onderzoek verricht wordt.
Het eerste laboratorium voor experimentele psychologie werd pas in 1879 in Leipzig opgericht door Wilhelm Wundt.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper julieraveydts. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 52510 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen