Dit document is de volledige samenvatting van voedselveiligheid en wetgeving. Bevat alle te kennen wetgevingen en is op een duidelijke en gestructureerde manier opgesteld.
Behaalde resultaat: 16/20
Samenvatting voedselveiligheid en wetgeving
Inleiding
De dioxine crisis
Transformatorolie was een mengsel van PCB’s en dioxines. Deze PCB’s zijn enorm toxisch en bovendien
ook moeilijk afbreekbaar. Vetsmelter “Verkest” mengde transformator olie in vet, gebruikt als basis voor
dierenvoer.
Via de dieren is dat dan naar de menselijke voeding in de voedselketen terechtgekomen. Labo analyses
hebben de aanwezigheid van dioxine in voeding aangetoond (kippen, eieren, runds- & varkensvlees).
(Gebeurde in 1999)
Niemand van het buitenland wilde onze producenten nog kopen – veel geld ging ook verloren naar labo-
analyses voor certificaten → economische bummer voor de industrie
Ook politieke bummer. De verkiezingen werden gehouden en werd politiek uitgebuit. Er moesten veel
ministers ontslag nemen (vnl CPV).
Dan kwam er een Parlementaire onderzoekscommissie die het voedselveiligheidsbeleid in België heeft
hertekend.
Eind jaren 1990 – begin 2000 waren er nog heel wat andere crisissen , en ook binnen de EU is er dus ook
nagedacht om het voedselveiligheidsbeleid te hertekenen.
Wat is dioxine?
Is een mengsel van congeneren -> een congeneer is geen isomeer ( = Isomeren zijn stoffen die met
elkaar overeenkomen doordat hun moleculen hetzelfde aantal en dezelfde soort atomen bevatten, maar
die van elkaar verschillen door de wijze waarop die atomen onderling zijn verbonden of geschikt).
Komt vrij bij verbranding (bij bosbrand / vulkaanuitbarstingen / sigaretten roken / kachel branden /…)
Dioxines zijn vetoplosbaar en hopen zich op in onze huid, in onze vetmassa en ook in de natuur zijn ze
moeilijk biologisch afbreekbaar.
Toxisch want leidt tot kanker / chlooracne
De Europese aanpak naar een regulatie voor voedselveiligheid
In 2000 kwam er de “White Paper on Food Safety”. Deze gaf een basis over hoe we naar de toekomst toe
de voedselveiligheid binnen de EU volledig willen herzien.
Het stelde als eerste een Europese voedselautoriteit voor (het EFSA later – opgericht in 2002) dat moest:
- Onafhankelijk zijn van de politiek
- Transparant zijn naar het publiek (rapporten publiceren, resultaten delen)
- Wetenschappelijk gebaseerd zijn
- Nauw samenwerken met alle EU lidstaten
1
,Men heeft vervolgens geprobeerd de volledige voedselveiligheidswetgeving te herschrijven:
Er kwam een voorstel voor een actieplan om ervoor proberen te zorgen dat de gehele keten van een
levensmiddel verbetert kan worden (van boer tot bord).
Men heeft ook benadrukt dat communicatie zeer belangrijk was. Dit tussen landbouw, veterinair,
eetwareninspectie… Het geheel moet meer samenhangender zijn.
Daarnaast deed men ook een voorstel naar een algemene voedselveiligheidswetgeving waarbij:
- De verantwoordelijkheid niet meer bij controlediensten van overheid ligt maar bij producent,
verkoper van het levensmiddel = zelf verantwoordelijk voor veiligheid van zijn product.
(controle guides beschikbaar voor die mensen: aan welke eisen moet je voldoen etc)
BV: je maakt pizza; te kunnen aanduiden waar gekocht, wanneer gekocht, welk lotnummer van
alle aparte producten nodig voor pizza = zodanig dat het makkelijk van de markt gehald kan
worden als er iets foutloopt
- Dat er een traceerbaarheid is startende van op het veld tot op het bord van de consument.
- Dat het gehele proces gebaseerd is op een grondige risico analyse door:
o Risk assessment (wetenschappelijk advies en informatie analyse)
o Risk management (die acties die de overheden gaan nemen op basis van deze adviezen
om het risico te beperken)
o Risk communicatie (moet transparant gebeuren)
- En indien het nodig is er “precautionary principle” wordt toegepast. Dit is voorzorgsmaatregelen
nemen, better safe than sorry!
De basis voor de voedselveiligheidswetgeving
Risk assessment door EFSA
Risk management door de lidstaten
Risk control door EU framework en gecontroleerd door Food en veterinary office van de commissie
Risk communicatie door EFSA
In EU politiek:
- Parlement
- Raad
Beide kunnen wetgevingen invoeren =
verordeningen in EU; in België kan dat een wet
zijn
Deze wetten worden dan geïmplementeerd in
Europese instellingen.
In België zal het FOD het wetgevend kader
implementeren.
Controle autoriteit: gaan nagaan via audits of de wetgeving goed geïmplementeerd is. Gaan daarnaast
ook buitenlandse inspecties uitvoeren buiten EU. In België is het FAVV de inspectiedienst.
2
,Onafhankelijke partij die de risk assessment doet: EFSA in EU en in België: Hoge Gezondheidsraad.
FAVV – FOD
FAVV = federaal agentschap voor de veiligheid van de voedselketen
FOD = federale overheidsdiensten (volksgezondheid, veiligheid van de voedselketen en leefmilieu –
Economie)
Het FAVV is verantwoordelijk voor alles wat te maken heeft met controle en operationele zaken.
Het FOD zorgt voor het opstellen van algemene normen (toevoegsels, contaminanten, pesticiden,
dierengezondheid, enz) en productnormen bv hoeveel mag er in bepaald product zitten
FOD economie: alles te makken met economische aspecten: prijzen, gewichten, marktpraktijken…
Gewesten: bevoegd voor meer de landbouwaspecten bv productie
De Belgische Wetgeving en Europese wetgevende principes
Enerzijds is er de grondwet. Dit is de basiswetgeving in België.
Daarnaast zijn er nog de specifieke wetten, voor voedselveiligheid worden deze federaal geregeld.
Een wet wordt gestemd in parlement. Deze wet is heel algemeen.
Details voor deze wet worden in onderliggende documenten beschreven, zoals:
- KB = uitvoerend document, kan specifiek zijn voor wie er verantwoordelijk is voor het tot uitvoering
brengen
- MB = ministerieel besluit. Dit is lager op hiërarchie (enkel de minister moet dit tekenen).
Deze cascade is er zodat aanpassingen makkelijker kunnen gebeuren.
BV: ministerieel besluit makkelijker aan te passen dan KB of een wet
Soorten documenten
Verordening (“Regulations”)
Een "verordening" is een bindend besluit dat in de hele EU van toepassing is.
Richtlijn (“Directive”)
Een "richtlijn" is een wettelijk besluit dat een bepaald doel vastlegt dat alle EU-landen moeten bereiken.
Maar zij mogen zelf bepalen hoe zij dat doen. Moet omgezet worden in nationaal recht. Zal in belgie bv
altijd omgezet worden in een KB of in MB
Besluit (“Decision”)
Een "beschikking" is bindend voor degene tot wie zij gericht is (een EU-land of bedrijf) en is rechtstreeks
van toepassing.
3
, Aanbeveling (“Recommandation”)
Een "aanbeveling" is niet bindend. Dankzij een aanbeveling kunnen de Europese instellingen hun
opvattingen kenbaar maken en een bepaalde gedragslijn voorstellen, zonder dat dit juridische
verplichtingen schept voor de betrokkenen. (niet bindend, wel te volgen)
Advies (“Opinion”)
Een "advies" is een niet-bindende verklaring van een van de instellingen en schept dus geen juridische
verplichtingen voor degenen tot wie het advies gericht is. (wetgever mag dit naast zich neerleggen)
Voedselveiligheid in de EU
Herhaling
Europees parlement (vertegenwoordigers die
gekozen zijn)
Dan heb je de raad , de council , (Europese
raad) = vertegenwoordigers van de lidstaten , is
een premier of specifieke minister
Dan heb je de Europese commissie = zoals onze
Belgische ministers . Dit bevat verschillende
ministeries = DG SANTE
Daarbinnen heb je dan nog verschillende specifieke bureaus die bijvoorbeeld audits uitvoeren
DG Sante = verantwoordelijk voor gezondheid en voedselveiligheid.
Kent als missie van Europa een gezondere, veiligere plek te maken waar consumenten erop kunnen
vertrouwen dat hun interesses beschermt zijn.
Opstellen van de General food law (178/2002). Verwijst naar 4 andere verordeningen: 882, 854, 852 en
853 (allemaal /2004).
- Voornaamste is 882 = algemene regels voor officiële controles.
Doel van de General Food Law
Een hoger niveau van bescherming bereik voor de consument
- Ook alles wat zien in economisch kader: “all about the money”
- Basiswetgeving in EU gaat vnl over vrije handel van goederen en diensten. Die goederen en diensten
moeten allemaal veilig gebeuren.
- Garanderen van de vrije beweging van food and feed = faciliteren van global trade
- En belangrijk : veilig!
Artikel 19: zegt hier dat de food business operator verantwoordelijk is voor de conformiteit en kwaliteit
van zijn product.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper marieDR. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €15,49. Je zit daarna nergens aan vast.
