Dit is een samenvatting van de cultuur van de burgerij - 17e eeuw. Hierin wordt o.a. besproken:
- Algemeen tijdsbeeld, bijvoorbeeld politiek, religie, wetenschap en kunst
- Beeldende kunst, bijvoorbeeld genrestukken, emblemataboeken, stillevens, historiestukken, portretten en landschappen
- Archit...
Cultuur van de Burgerij - 17de eeuw - Algemeen tijdsbeeld: Politiek en religie
Wat vooraf gaat aan de Tachtigjarige Oorlog
- 1517: reformatie, hier ontstaat de Gouden eeuw eigenlijk al, NL wordt overwegend protestant.
- 16de eeuw: Koning Philips II wordt baas over noordelijke en zuidelijke Nederlanden —>
inquisitie
- Iedereen die in de weg zit wordt vervolgd, en eindigt op de brandstapel.
- Willem van Oranje komt in opstand tegen de kerk, niet tegen de koning.
|—> Begint met calvinisten die in opstand komen.
|—> Het gevolg hiervan is de beeldenstorm (1566)
|—> Redenen zoals afgoderij, decoratie in de kerk, beelden en kunst moest vernietigd
worden.
- Calvinisten: kleine, maar belangrijke groep mensen→ tegen Spaanse/katholieke overheersing.
- 1568: conflict bereikt hoogtepunt.
80-jarig oorlog
- 1579: Unie van Utrecht → protestanten en katholieken bundelen hun krachten tegen Spaanse
overheersing.
- 1584: dood Willem van Oranje → nu zonen (Maurits en Frederik Hendrik) en Johan van
Oldebarneveld aan de macht (raadspensionaris/landsadvocaat).
- 1585: Val van Antwerpen, erna vanaf Antwerpen en de schelde, daarboven raken we vrij van de
Spaanse overheersing. Dan zijn we onafhankelijk, dan worden we rijk, we hebben geen
koningshuis en kerk die geld vraagt, we houden geld over.
- 1588: onafhankelijke Republiek der Zeven Verenigde Nederlandse Provinciën (Staten Generaal)
→ vrij Amsterdam neemt plaats in van rijk en bezet Antwerpen (voorheen econ. bloei, ligging
aan Schelde)
- 1609-1621: Twaalfjarig bestand (oorlog start weer bij oprichting WIC), de oorlog gaat om macht
en geld.
VOC (1602-1799)
- Kunstenaars gaan mee op reis —> etsen, gravures, schilderijen etc.
- Bijzondere snuisterijen worden ingevoerd (bv. Chinees porselein en tulpenbollen).
- VOC maakt ons rijk.
- Op een rij: religie, politieke situatie en de handel maakte ons rijk.
1618-1619 Synode van Dordrecht
- Synode is een vergadering.
- Dit is een vergadering van de kerk waar wordt nagedacht over hoe het nu verder moet met de
kerk. Er ontstaat een onenigheid over het geloof hier tussen de protestanten.
- Dit is een strijd tussen de Remonstranten en de Contraremonstranten.
|—> Remonstranten: Als je goed leeft kom je in de hemel, je hebt zelf invloed over of je goed of
slecht leeft.
|—> Contraremonstranten: geloven in predestinatie. Je hebt een levensdoel vanaf dat je
geboren wordt, God heeft een plan en een wil met je, er is dus bij je geboorte al bepaald of je
naar de hel of de hemel gaat en of je goed leeft of niet.
- In deze Synode is besloten de Bijbel te vertalen in het Nederlands, zodat iedereen de Bijbel kon
lezen.
,Gevolgen
- Voortdurende Tachtigjarige Oorlog (1568-1648) → uiteindelijk worden grenzen gerespecteerd.
- Reformatie kreeg voet aan de grond: protestantse calvinisme belangrijkste religie in republiek →
noord (protestant) en zuid (katholiek) blijven gescheiden.
- Periode van rust.
- Veel vluchtelingen (veel handelslieden), met name uit Zuidelijke Nederlanden.
|—> Veel vluchtelingen vestigen zich in Amsterdam, hierdoor wordt Amsterdam economisch
centrum van de wereld. Dan gaat de Gouden eeuw bloeien.
- Koopmansstand (burgerij) ontwikkelde zich tot belangrijkste stand.
- Omringende landen: absolute machten → geen economische groei en inquisitie.
Deugden vs. kunstverzameling
- Calvinisten: hechten aan soberheid, rechtvaardigheid, kracht, voorzichtigheid en matigheid,
maar door geld willen ze luxe, zo ontstaat er een tegenstrijd.
- Burgerij: drang naar luxe → kunst en vreemdsoortige snuisterijen (tulpenbollen!) →
statussymbool, bijvoorbeeld ook veel buitenhuizen.
- Protestanten waren juist tegen de kunst in het geloof, maar door hun rijkdom krijgen ze
behoeften aan mooie dingen.
Aartshertog Leopold Wilhelm in zijn kunstkamer in Brussel, 1647-51, David Teniers
- Mensen die echt een beetje wat voorstelde konden dit serieus veroorloven, dit is niet overdreven
dit was er echt. Een hele kamer vol met kunst.
- Zo kon je laten zien hoeveel kunstwerken je had, hoe rijk je was, en hoeveel je er wel niet van
wist.
, Kunstmarkt
- Burgerij is nu opdrachtgever van de kunst, voor het eerst in de hele geschiedenis.
- Bijzonder: kant-en-klare kunstwerken (on spec) voor vrije markt (anders dan rest van Europa)
voor midden- en lage klasse.
|—> On spec zijn kunstwerken die zonder opdracht gemaakt worden, die gooi je op de markt in
de hoop dat ze gekocht worden. Hierdoor kocht iedereen kunst, on spec markt was ook veel
goedkoper.
- Duur: landschappen en genrestukken .
|—> Genrestuk gaan over het dagelijks leven, maar toch zitten er altijd lessen in een genrestuk.
- Historisch stuk gaat over geschiedenis, mythologieën en bijbelverhalen.
- Kunstenaars specialiseren zich.
Zoals de ouden zongen (piepen de jongen) - Jan Steen
- Genrestuk: gaat over het dagelijks leven, maar er zitten altijd lessen in.
- Typisch ‘huishouden van Jan Steen’.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper AKhoek. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
