Samenvatting
Samenvatting Politicologie
- Instelling
- Universiteit Gent (UGent)
Samenvatting van het hele boek voor het examen
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 115 pagina's
Voorbeeld 4 van de 115 pagina's
In winkelwagenGekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
1 beoordeling
Door: amelievanbockstael • 10 maanden geleden
Voorbeeld van de inhoud
PoliticologieHoofdstuk 1: Wat is politiek?
Inleiding
Politicologie: integratiewetenschap, inzichten en methodes uit zusterdisciplines
Politiek is (volgens veel definities): datgene wat door de staat, door de overheid geregeld mag, kan of
zelfs moet worden; alles wat te maken heeft met het besturen van een samenleving.
De essentie van politiek is dat er geen eensgezindheid over is
Brug en Heemskerk: besluitvorming, conflict en macht sleutelbegrippen van politiek
Wat is politiek? Op zoek naar een omschrijving
Oorsprong van het begrip
Afkomstig van ‘politeia’
Politès: een burger is zijn hoedanigheid van ‘publiek persoon’
Idiotès: diezelfde burger in zijn privéleven
Aristoteles: de mens is van nature een (sociaal) politiek dier, politiek in niet enkel onvermijdelijk,
maar ook de hoogste menselijke activiteit.
Laswell: who gets what, when, how
Bevolking op een territorium?
Niet-territoriaal gebonden samenlevingen: vat niet alle aspecten van het leven
Territoriaal gebonden samenleving: regels dat po territorium gelden, gelden voor iedereen en veel
omvangrijker, ze regelen veel verschillende levensdomeinen
Politiek: de activiteit via dewelke in die samenleving bindende collectieve beslissing worden
genomen, waarmee men de problemen die voortkomen uit het leven in die samenleving vreedzaam
probeert op te lossen.
Van nachtwaker naar nanny
Minimal state:
- Zorgde voor orde en tucht
- Bescherming van grenzen en eigendomsrecht
- Slechts een beperkt aantal verzorgende taken
Nanny state (hedendaags):
- Alomtegenwoordige, interventionistische welvaartsstaat
- op vraag van velen over veel en veel verschillende onderwerpen
Geschiedenis
Plato: arbeidsverdeling, iedereen moet op zijn manier bijdragen tot de staat. Burgers moeten zichzelf
zien als een deel van een groter geheel en de regels van dat geheel respecteren. De vrije wil is
ondergeschikt aan het staatsbelang.
1
,Aristoteles: zonder ingreep van buitenaf zullen politieke gemeenschappen zich spontaan ontwikkelen.
Politiek laat mensen toe om een volwaardig leven te leven (enkel vrije mannen). Polis was morele en
politieke gemeenschap, gericht op autonomie en zelfbestuur.
Machiavelli: Politiek als uitdrukking van het republikeinse regime.
-> Il principe: de techniek van de macht
Na Franse revolutie: politiek staat voor de manier waarop het gedachtegoed van nieuwe stromingen
gerealiseerd moet worden.
Indelingen: essentially contested concept?
Er bestaat geen door iedereen aanvaarde, onomstreden volledige betekenis van politiek.
Essentially contested concept: verschillende stromingen een verschillende opvatting hebben over het
correcte gebruik of de juiste interpretatie van het begrip, maar ook dat iedereen erkent dat het eigen
gebruik of de eigen interpretatie door anderen, tot op zekere hoogte terecht, betwist kan worden.
Connolly: invullen van politiek is open
Containerbegrip waarvan geen ondubbelzinnige definities gegeven kunnen worden.
De relativiteit van indelingen: over Schmitt en Easton
Carl Schmitt
Politiek is menselijk en kan niet abstract van het concrete gezien worden.
We kunnen enkel tot een begripsbepaling van het politieke komen door de specifiek politieke
categorieën bloot te leggen en te identificeren, door als het ware een domein voor het politieke af te
bakenen.
In het morele domein is het fundamentele onderscheid dat tussen goed en kwaad, het onderscheid
tussen vriend en vijand. Oorlog is slechts de uiterste vorm van vijandschap.
Antagonisme, het benadrukken van meningsverschillen of strijd behoren tot het wezen van de politiek.
Elke politieke tegenstelling is een antagonistisch conflict waarbij slechts één kan overleven.
Chantal Mouffe
Radicale democratie waarin conflicten niet ontkend, maar net geuit worden. Democratieën zijn
conflictueus.
Een gezonde politieke relatie is agonistisch: tegenstelling zijn noodzakelijk om een politieke identiteit
te ontwikkelen.
Agonisme: benadering die stelt dat er aan bepaalde soorten van politiek conflict ook voordelen zijn.
Agonistische tegenstanders: de strijdende partijen zijn gebonden aan de waarden van de democratie en
dus blijven ze elkaar erkennen als legitieme vertegenwoordigers van het volk. Verliezende partijen
behouden bestaansrecht, de winnende partij kan haar macht pas tot aan de volgende verkiezingen
uitoefenen.
Conlict & samenwerking als basisvereiste voor politiek/democratie
Het functioneren van democratie impliceert open tegensprekelijk debat (vormelijk criterium), waaruit
en waarin verschillende politieke visies naar voren komen (inhoudelijk criterium) en waaruit de kiezer
een al dan niet overwogen keuze kan maken, teneinde zodoende expressie te geven aan zijn eigen
voorkeuren of standpunten.
2
,Het onderscheid tussen vriend en vijand zoals Schmitt het invult, leidt tot ontideologisering, tot
verzakelijking van conflict.
David Easton
“That system of interactions in any society through which binding or authoritative allocations are
made and implemented”
Politiek gaat over de toebedeling van waarden.
Een politiek systeem: het geheel van de interacties waarlangs voor een samenleving waarden binnen
gealloceerd worden.
Systeembenaderingen
Trachten politiek als één geheel te beschrijven en betrachten een alomvattende analyse boven een meer
aspectgeoriënteerde aanpak.
De elementen vertonen een zekere structuur, die beïnvloed wordt door de cultuur, en omgekeerd.
Ruil- en kringloopgedachte:
systeem ontvangt vanuit de omgeving input en verwerkt die tot outputs.
Withinpunts: input van mensen binnen het systeem, die hebben een effect op de omgeving (feedback)
Selectiemechanismen die beperkt aantal inputs verwerken, door sluiswachters (gatekeepers)
Functies:
- gewaardeerde goederen toebedelen aan de maatschappij
- toebedeling als bindend doen aanvaarden
stress: wanneer deze variabelen voorbij het kritieke punt dreigen te komen
Regelen van inpunt:
Signal input: eisen
Maintenance input: steun
Content overload: eisen van groepen of individuen te gevarieerd
Volume overload: aantal gestelde eisen te groot
De systeemtheorie biedt een raamwerk, een kader om allerlei te onderzoeken actoren of verschijnselen
een plaats te geven, en schetst zeer ruw en abstract de processen die erin kunnen plaatsvinden.
Omschrijving van politiek: naar een synthese
Politiek heeft te maken met:
- collectieve keuzen
- machtsgebruik en de gevolgen
- groepen en hun samenleven in context van schaarste
- discussie over doelstellingen, prioriteiten en middelen om die te bereiken
- manier samenleven regelen, ordenen
- besluiten die gezamenlijk genomen moeten worden
- instellingen en praktijken ontwikkeld om conflicten op te lossen
- Bindende bepalingen van samenlevingsregels
3
, Politiek en conflicten
Conflictsituaties: aanwezigheid van belangentegenstellingen, zodat de doelbereiking door een partij de
doelbereiking door de andere partij geheel of gedeeltelijk in de weg staat
Onverenigbaarheid van belangen: realisering van het ene staat het andere in de weg
Symbiose: dat doelen verenigbaar zijn, betekent niet dat ze elkaar ondersteunen of helemaal
samenvallen
Conflictgedrag: gedrag dat aangeduid kan worden als wederzijdse tegenwerking en dat er op is gericht
in een conflictsituatie de eigen doelstellingen te verwezenlijken
Verklaringen voor conflicten
Microverklaringen: te maken met de menselijke natuur bv frustratie-agressietheorie
Macroverklaringen: verklaring van conflicten in de kenmerken van collectiviteiten bv marxisme & de
relatieve deprivatietheorie (deprivatie is de noodzakelijke voorwaarde voor conflictgedrag)
Deprivatie: ‘het door het subject waargenomen verschil tussen datgene waar hij recht op meent te
hebben en datgene wat hem ook werkelijk wordt toebedeeld’
Bron van conflicten: schaarste
Valance issues: door vrijwel iedereen gewenste zaken
Position issues: doelen die omstreden zijn
Bronnen van conflicten
Sodaro:
- Macht
- Middelen
- Identiteit
- Ideeën
- Waarden
Zonder handelingsaspect is er geen conflict.
Er ontstaat enkel een conflict als er een afhankelijkheidsrelatie bestaat
Hoe groter de interdependentie in een samenleving, hoe meer kans op conflicten en hoe sterker de
nood aan politiek
C: veel tegenstelling van belangen, maar geen actie
D: symbiose leidt niet automatisch tot samenwerking
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper LissaB. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 73918 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen