Deze samenvatting bevat alle PowerPoints, kennisclips, de syllabus (nog korter samengevat) en mijn eigen notities. Je hebt dus enkel deze samenvatting nodig bij het studeren!
INLEIDING: RELEVANTIE VAN DE MIDDELEEUWSE LITERATUUR
1 Periodisering
Vroege ME (476-1000)
• Eerste bloeiperiode sinds verval vh Romeinse rijk
• Weinig culturele productie
◦In het latijn; vooral filosofische en religieuze teksten
◦In de volkstaal; orale overlevering
• Orale verhaalkunst was erg belangrijk
• Eerste heroplevingen ca. 800; de Karolingische Renaissance
◦Gekenmerkt door:
‣ Heropflakkerinig vd waarden vd klassieke Oudheid
‣ Sterke oriëntatie naar christelijke waarden
◦Karel De Grote
‣ Stimulering vh onderwijs
‣ Invoering vd cultuurpolitiek (wou het oude Rome late herleven, cultureel image creëren
dat bij zijn status paste)
Hoge ME (1100-1250)
• Culturele en sociale ontwikkelingen:
◦Bloeiperiode vh literaire leven (nieuwe genres en thema’s id volkstaal)
◦Opkomst vd stedelijke cultuur (economische heropleving)
• 2 types van literatuur:
◦De troubadours
◦Opkomst van nieuwe steden
Late ME (1300-1500)
• Onder invloed vd eenheidscultuur
• Dante’s werk geldt als culminatiepunt vd middeleeuwse cultuur
• (Vooral in Italiaanse) steden komt er een nieuwe mentaliteit
◦Brug naar de Renaissance
• Afwijkende literatuurvormen
◦Brug naar de Renaissance
• Op tweesprong
◦Christelijke cultuur op z’n hoogtepunt
◦Stedelijke/ burgerlijke cultuur w machtiger
,2 Culturele context vd Middeleeuwse literatuur
• Middeleeuwse eenheidscultuur; alle lagen vd bevolking hebben dezelfde ideologie
◦Goddelijke orde
‣ Bepaalt geloof, kennis (alles in de Bijbel is ‘waar’), sociaal handelen
◦Elementen vd eenheidscultuur:
‣ Overblijfselen vd oude Keltische cultuur
‣ Nieuwe beschavingsvormen (van Germaanse en Slavische bevolkingsgroepen)
‣ Joods-Christelijke levensbeschouwing
‣ Restanten vd antieke cultuur
◦Middeleeuws cultuurpatroon w opgebouwd vanaf de 9e eeuw
‣ De gotische bouwkunst
‣ Scholastieke wijsbegeerte
‣ Ridderidealen
‣ Gemeenschappelijke manier van denken en handelen
◦Habitus
‣ Dante
‣ Panofsky en Bourdieu
• Conformiteit; vanzelfsprekende kennis en gedrag w doorgegeven binnen cultuur/
bevolkingsgroep
‣ Middeleeuwse wereldbeeld fungeert als referentiepunt
1 OudGermaanse literatuur (700-1250)
Datering
• Mondelinge/ orale overgave v heldenverhalen tussen 700-1250
◦Voorgedragen door militaire dichters (skopen/ skalden)
◦Weinig overblijfselen dus moeilijk te reconstrueren
◦Beïnvloedt door het christendom
• Modernere heldenverhalen id Hoge-Middeleeuwen
Belang
• Illustreert de niet-Christelijke Germaanse cultuur
Beeldfragment
• Angelsaksen in de 7e eeuw (in de stabiele periode, ze waren aan de macht)
• Macht doorgegeven van ouder op zoon (beïnvloedt door het Christendom)
• Spindokters; mensen die het imago van de partij betalen
◦Dit is wat oude verhalen vertellers moesten doen (ten voordele van élite en hun voorouders)
Stilistische kenmerken
• Verhalen op eenvoudige rijmen
• Latere/ schriftelijke versies hebben een verfijndere stijl
• Mnemotechnische hulpmiddelen; woorden om het geheugen te steunen, adempauze etc.
Inhoudelijke kenmerken
• Heldenverhalen met een vast narratief schema
• Periode van volksverhuizingen; gaat vaak over fundamentele gebeurtenissen ih leven (is hier de
verovering van het Westen)
• Legitimeren vh gezag vd vorst; aanbidden vd militaire klasse (zie voorbeeld ppt)
• Christelijke elementen; maar pas op dingen kunnen weggelaten of toegevoegd zijn
Plotkenmerken
• Volksverhalen, vaak werken met helden (bijzondere figuren met hogere roeping)
◦Vecht tegen het kwade, held sterft voor het goede
• Complex geheel van verhaallijnen
• Allusies op stammentwisten en ruzies
• Lijkt op de huidige soaps
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper bkxvictoria. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,89. Je zit daarna nergens aan vast.
