Samenvatting van de lessen sociale agogiek dat gedoceerd wordt in pedagogische wetenschappen (en kan opgenomen worden als keuzevak door criminologische wetenschappen)
,Inhoudsopgave
Les 1 – Inleiding .......................................................................................................................................... 4
Wat is sociale agogiek? ........................................................................................................................................ 4
Sociaal werk als zeer diverse praktijk ................................................................................................................... 4
Sociaal werk als pedagogische praktijk................................................................................................................ 6
Globale definitie sociaal werk (iassw, 2014) .................................................................................................... 8
Sociaal werk doet er toe, maar….......................................................................................................................... 8
Sociaal werk en context ........................................................................................................................................ 9
Het belang van de professional .......................................................................................................................... 10
Les 2 – De geschiedenis van het sociaal werk: tussen controle en emancipatie ............................................ 11
Waar waren we gebleven… ................................................................................................................................ 11
Vandaag ............................................................................................................................................................. 11
Sociaal werk als opvoedingspraktijk .................................................................................................................. 11
Verschillende fasen in ontwikkeling samenleving .............................................................................................. 12
De Middeleeuwen (500-1500) ....................................................................................................................... 12
Humanistische benadering (16e-17e eeuw) ................................................................................................... 12
Industriële revolutie (18e-19e eeuw).............................................................................................................. 13
Interbellum en periode na WOII .................................................................................................................... 16
Hedendaagse ontwikkelingen ........................................................................................................................ 18
Nieuwe sociale risico’s ........................................................................................................................................ 19
Uitdagingen voor het sociaal werk..................................................................................................................... 19
Les 3 – De verzorgingsstaat ....................................................................................................................... 20
Waar waren we gebleven… ................................................................................................................................ 20
Vandaag ............................................................................................................................................................. 20
Definitie.......................................................................................................................................................... 20
Basistechnieken ............................................................................................................................................. 22
Uitdagingen van de verzorgingsstaat ............................................................................................................. 25
Uitdagingen sociaal werk ................................................................................................................................... 28
Les 4 – Sterk Sociaal Werk ......................................................................................................................... 29
Waar waren we gebleven… ................................................................................................................................ 29
Vandaag ............................................................................................................................................................. 29
Een situering .................................................................................................................................................. 29
Sterk sociaal werk .......................................................................................................................................... 33
Besluit ............................................................................................................................................................ 35
Les 5 – Armoede als sociaal probleem ....................................................................................................... 36
Vandaag ............................................................................................................................................................. 36
Een situering ....................................................................................................................................................... 36
Armoede als complex probleem ......................................................................................................................... 36
Materieel, immaterieel, cumulatief.................................................................................................................... 39
Een materieel probleem ................................................................................................................................ 39
Een immaterieel probleem ............................................................................................................................ 40
Een cumulatief probleem ............................................................................................................................... 41
Beleid .................................................................................................................................................................. 41
Structureel en flankerend beleid ................................................................................................................... 41
Actuele ontwikkelingen.................................................................................................................................. 41
De rol van het sociaal werk ................................................................................................................................ 42
Moedeloosheid en cynisme vermijden.......................................................................................................... 42
Sociaal werk als armoedebestrijder ............................................................................................................... 42
Netwerk tegen armoede ................................................................................................................................ 43
Armoedebewust handelen ............................................................................................................................ 43
Verschillende paradigma’s ............................................................................................................................. 43
Besluit ............................................................................................................................................................ 44
Les 6 – Mensenrechten als referentiekader voor het sociaal werk ............................................................... 45
Waar waren we gebleven................................................................................................................................... 45
Vandaag ............................................................................................................................................................. 45
2
, Globale definitie sociaal werk (iassw, 2014) .................................................................................................. 45
Genese van mensenrechten .......................................................................................................................... 45
Rechten als kader van sociaal werk interventies ........................................................................................... 47
Verschillende lezingen van rechten ............................................................................................................... 48
Een praktijk vol paradoxen ............................................................................................................................. 55
Besluit ................................................................................................................................................................. 55
Les 7 – Duurzaamheid als actueel vraagstuk............................................................................................... 56
Vandaag ............................................................................................................................................................. 56
Een belangrijk vraagstuk ................................................................................................................................ 56
Uitdaging voor sociale professionals ............................................................................................................. 56
Enkele belangrijke stappen ............................................................................................................................ 58
Meer dan een milieuvraagstuk ...................................................................................................................... 58
Een hevig en complex debat .......................................................................................................................... 59
Uitdaging ............................................................................................................................................................ 60
Les 8 – Sorry we missed you ...................................................................................................................... 61
Les 9 – Sociaal werk en digitalisering ......................................................................................................... 61
Vandaag ............................................................................................................................................................. 61
Inleiding .............................................................................................................................................................. 61
Online hulpverlening ...................................................................................................................................... 61
Toename digitalisering ................................................................................................................................... 61
Uitdagingen digitalisering .............................................................................................................................. 62
Les 10 – Werkcollege ................................................................................................................................ 66
Opbouw .............................................................................................................................................................. 66
Constructie sociale problemen ...................................................................................................................... 66
Verschillende lezingen van sociale problemen: voorbeeld -analyseschema Vrancken (1977) ..................... 67
Sociaal werk als actor..................................................................................................................................... 68
Filmfragment: mensen in armoede (I, Daniel Blake) .......................................................................................... 69
Mensen op de vlucht .......................................................................................................................................... 69
Examen ............................................................................................................................................................... 70
Les 11 – Gastcollege Sociaal werk in een transnationale migratierealiteit .................................................... 71
De territoriale en sociale premissen van de welvaartstaat ................................................................................ 71
Wat is een verzorgingsstaat? ......................................................................................................................... 72
Burgerschap en de (klassieke) welvaarstaat .................................................................................................. 72
Social werk in een transnationale migratierealiteit: 5 keer anders ................................................................... 73
Migratie en superdiversiteit heeft impact ..................................................................................................... 73
Vijf keer anders .............................................................................................................................................. 73
Een concrete utopie voor sociaal werk in een migratierealiteit .................................................................... 78
5 p’s voor sociaal werk in superdiversiteit .......................................................................................................... 78
1. Post-nationaal Transnationaal sociaal werk ............................................................................................... 78
2. “Papieren”: kennis vreemdelingenrecht en daaraan gekoppelde dienstverlening
(taalwetgeving/tolkenbeleid)......................................................................................................................... 80
3. “Praktijken” en projecten........................................................................................................................... 82
4. Pedagogiek ................................................................................................................................................. 83
5. Politiek........................................................................................................................................................ 84
Les 12 – Gastcollege Welfare Words (en besluit en bespreking examen ....................................................... 86
Social work…what’s words got to do with it??................................................................................................... 86
‘Hitting the Ground Running’ (raakte de grond rennend) .................................................................................. 87
Conclusion: welfare words are powerful… ................................................................................................... 88
Resilience as a keyword (= veerkracht) .............................................................................................................. 88
Definitions, origins, research ......................................................................................................................... 89
Criticising ‘resilience talk’............................................................................................................................... 90
Resilience and neoliberalism ......................................................................................................................... 91
3
, Les 1 – Inleiding
In de cursus gaat het gaan over de kadering, en de wetenschappelijke onderbouw van het sociaal werk.
Sociale agogiek wordt gezien als de onderbouw van sociaal werk.
Wat is sociale agogiek?
Sociale agogiek
• Sociale Agogiek omvat de wetenschappelijke studie van systematische en intentionele
pedagogische interventies gericht op het ondersteunen van individuen en groepen in hun
welzijn
o Wij zijn gericht op het ondersteunen van het welzijn van mensen
• Het is de theoretische onderbouw van het sociaal werk
• Sociaal werk gaat om zeer diverse praktijken op zeer vele “terreinen”
o Bijvoorbeeld jeugdhulp – vluchtelingenwerk –ouderenzorg - jeugdwerk – buurtsport -
hulp aan daders - en slachtoffers - zorg voor personen met een handicap – buurtwerk
– de vakbond – daklozenwerk – vrijetijdsorganisaties - culturele organisaties, …
o Prof heeft bijvoorbeeld gewerkt voor personen met een handicap
o Het gaat over heel diverse terreinen
Sociaal werk als zeer diverse praktijk
Aanbod voor
• Verschillende leeftijdsgroepen (kinderen, jongeren, volwassenen)
• Specifieke doelgroepen (mensen in armoede, dak- en thuislozen, vluchtelingen, mensen met
een beperking, mensen met een drugproblematiek, … )
• Verschillende levensdomeinen van mensen (financieel, emotioneel, materieel, … )
o Bijvoorbeeld
Complexe beleidscontext → een lappendeken
• Europese regelgeving
o Europa heeft een invloed op een dienstverlening hier
• Federaal
o Belgische overheid
o Een federale wet heeft impact over het hele grondgebied
• Gemeenschappen/gewesten
o Vlaams
▪ Decreten
• Lokaal
Verschillende juridische organisatievormen
• Publieke dienstverlening (georganiseerd door een overheid, bijvoorbeeld OCMW)
o Ingericht door de Belgische overheid, betekent dat de mensen die daar werken
ambtenaren zijn
o Overheidsdiensten
o Bijvoorbeeld: OCMW organiseert ziekenhuizen, rusthuizen… → eigen voorzieningen
o Ambtenaren worden anders verloond dan gewone werknemers
• Privaat initiatief (vooral Verenigingen zonder Winstoogmerk (VZW’s), mogelijk met subsidies
vanuit een overheid)
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper anoniempjexd. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €15,49. Je zit daarna nergens aan vast.
