HOOFDSTUK 2 : PERSONEN MET EEN VERSTANDELIJKE BEPERKING
1. VROEGER EN NU
1.1. Paradigma’s
= een geheel van wetenschappelijke bevindingen die op een bepaald moment als
maatgevend worden beschouwd
Gemeenschappelijk referentiekader of gedachtegoed
Waarden en normen (hangt samen met…)
Nieuwe modellen als tegenreactie op de vorige en gaan volledig in tegen het
voorgaande model = paradigmashift
Gevolgen :
Als de visie verandert, weerspiegelt zich dat ook in een nieuw vakjargon.
Als de visie verandert, zie je dit ook in de soort ondersteuning die men geeft.
Nieuw paradigma weerspiegelt zich in…
Terminologie & visie & bejegening & ondersteuning
1.1.1. Het defectparadigma (pagina 8 !!)
Rond 1970 = het dominante paradigma
Uitgesproken klemtoon op de tekorten/ defecten van mensen met beperking
Significante tekorten
Ziekte of stoornis patiënt
Instituut opgericht door arts
Voorziening = eigen wereld
Familie amper op bezoek & inhoudelijk niet betrokken
Kritische aantekeningen :
Mensbeeld : deze mensen werden gereduceerd tot niet-mensen
Focus ondersteuning : sterk op medische en paramedische aspecten
1
, 1.1.2. Het ontwikkelingsparadigma (pagina 8 !!)
Na de tweede wereldoorlog
Mens in ontwikkeling niet enkel defecten, maar kunnen zich verder ontwikkelen
‘integratie – normalisatie’
Mogelijkheden, mentaal gehandicapte, minder valide, anders valide
Grote instituten
Orthopedagoog en opvoeder of begeleider
Kritische aantekeningen :
Mensbeeld : ‘integratie’ en geen ‘inclusie’
Voorzieningen werden gedecentraliseerd
Ondersteuning : bleef in kleinschalige woonvoorzieningen
1.1.3. Het burgerschapsparadigma (pagina 8 !!)
Sinds de jaren 1980
Erkend als volwaardige burgers die op verschillende levensdomeinen dezelfde rechten
en plichten hebben
Exclusie segregatie integratie inclusie
Zelfbeschikkingsrecht en inclusie
Gelijkwaardigheidsprincipe
VN-gedrag (beginselen van)
Beperking is geen kenmerk van het individu meer, maar een afstemminsprobleem
Kritische aantekeningen :
Realiteit staat nog ver van paradigma
Staan achter sociale inclusie, maar samenleving nog steeds niet gastvrij
Ondersteuning = belangrijk, maar duur
Mensen worden gereduceerd tot niet-mensen
Ondersteuning : focus op medische en paramedische aspecten
1.2. Self – advocay
= het opkomen voor het eigenbelang door mensen met een verstandelijke beperking
2
, 2. Definitie verstandelijke beperking
2.1. De dominantie van het IQ
Doorheen de jaren heeft me al veel pogingen ondernomen om een “verstandelijke
beperking” te definiëren.
Twee belangrijke organisaties zijn :
APA = American Psychiatric Association
AAIDD = American Association on Intellectual and Developmental Disabilities
Vroeger : verstandelijke beperking is een beperking in het intellectueel functioneren
(= defect staat centraal)
Licht IQ lager dan 70 (85%)
Matig IQ lager dan 55 (10%)
Ernstig IQ lager dan 40 (3 tot 4%)
Diep IQ lager dan 20 (1 tot 2%)
Maar deze indeling is nu verbij gestreefd, hoewel er nog vaak gebruikt gemaakt wordt
van gemaakt in de praktijk
Waarom spreken we niet meer over licht of ernstige verstandelijke beperking?
Louter en alleen gebasseerd op het IQ
Definitie ligt in de persoon zelf, persoon heeft een defect in zijn intellectueel
functioneren
2.2. De sociaal – ecologische visie op verstandelijke beperking
Wij volgen de visie van de wereldwijde AAIDD en haar sociaal-ecologische opvatting
IQ maar ook diens adaptief gedrag & context
(= de verwachtingen van de omgeving bepalen immers in sterke mate mee in welke
mate de persoon een beperking heeft)
Sociaal-ecologische benadering =
Anti-essentialistische benadering
Rationele benadering ‘mismatch’ tussen de capaciteiten
Omgeving kan verschillen aard en intensiteit anders
Vier belangrijke elementen
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lisapeeters5. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.