SV: Dierenwelzijn en ethiek
EXAMEN
- Basisschema WQ kennen!
HOOFDSTUK 1: Denkkaders omtrent dierenwelzijn
- Meerdere denkkaders en definities om dierenwelzijn te omschrijven
o Geen uniform aanvaarde definitie
- Welzijn en integriteit
o Een integer persoon → houd vast aan normen en waarden ook als deze van buitenaf
onder druk staan
▪ Ze zijn betrouwbaar en doen het juiste ook als dat moeilijk is
1.1 De 5 vrijheden
● Brambell Comité
o Dieren moeten kunnen opstaan, liggen, omdraaien, verzorgen en poten strekken
● 5 vrijheden = minimale standaarden
o Vrijheid van dorst, honger en slechte voeding
▪ Voorzie directe toegang tot vers water en een dieet om gezond en levenskrachtig
te zijn
o Vrijheid van ongemak: geschikte omgeving (schuilplaats, rustplaats)
▪ Door een geschikte omgeving te voorzien met schuilplaats en een comfortabele
rustplaats
o Vrijheid van pijn, letsels en ziekte: preventie, snelle diagnose en behandeling
▪ Door preventie of snelle diagnose en behandeling
o Vrijheid om normaal gedrag te vertonen: ruimte, geschikte faciliteiten, soortgenoten
▪ Door voldoende ruimte, geschikte faciliteiten e/h gezelschap van soortgenoten
te voorzien
o Vrijheid van angst en stress
▪ Door te zorgen voor omstandigheden die mentaal lijden vermijden
● Ze zijn praktisch inzetbaar en makkelijk te begrijpen
o Dus sterke verspreiding
o En internationale bekendheid
▪ Want, bevatten meerdere dimensies van dierenwelzijn
● Gedrag
● Gezondheid
● Subjectieve gevoelens
● Ze zijn niet bedoeld als definitie, maar als denkkader over de zwakke en sterke punten van
welzijn in dierenhouderijsysteem
o Vandaar → vrij zijn van = zo vrij mogelijk zijn van
o Recent wetenschappelijk OZ toont aan dat een dier nooit volledig vrij kan zijn van
negatieve ervaringen (honger, dorst, angst,…)
▪ De 5 vrijheden schieten dus tekort
● Verder op in gegaan bij 5 domeinen model
,1.2 De 3 benaderingen
● Mind → subjectieve ervaringen van dieren
● Body → biologische functioneren van dieren
● Nature → de ‘natuur’ van dieren
1.2.1 Welzijn en het biologisch functioneren van dieren
1.2.1.1 Concept
● In 1e benadering wordt dierenwelzijn gedefinieerd in termen van normaal biologisch
functioneren v/d dier
o Welzijn +
▪ Goede groei
▪ Goede voortplanting
▪ Lang leven
▪ Normale functie van fysiologische en gedragsprocessen
▪ Goede productiviteit
● Maar dier kan wel mastitis of osteoporosis (botontkalking) hebben
o Welzijn –
▪ Ziekte
▪ Verwonding
▪ Ondervoeding
▪ Stress
● Waarom deze visie aannemen
o Subjectieve ervaringen zijn belangrijk → maar moeilijk wetenschappelijk te bepalen
▪ Sommige beschouwen de ervaring lijden en plezier als bepalend kenmerk voor
levenskwaliteit
o Daartegen is meten van biologisch functioneren een adequate en geschikte manier om
info te bekomen
o Zowel subjectieve ervaringen als biologisch functioneren zijn van belang
▪ Maar er is hiërarchie
● Broom zegt → dierenwelzijn is de mate waarin een dier in staat is zich aan te passen a/d
omgeving waarin het gehouden wordt
,1.2.1.2 Onderzoeksmethoden
- Brede waaier van methoden
o 1. Via pathologie letsels identificeren
▪ Goede gezondheid → geen wonden, ziekten = goed welzijn
▪ Slechte gezondheid→ wonden en ziekten = ↓ welzijn
•
o 2. Productiviteit (groei en voortplanting) bestuderen
▪ ↓ welzijn → ↓ productiviteit
• Denk aan productiviteitziekten (bv: mastitis, osteoporosis)
o 3. Verandering in endocrien systeem bestuderen
▪ Stress: secretie van cortisol, corticosteron
• Stress is een sterke invloedfactor geweest voor wetenschappers
o Vaak werd de secretie van glucocorticoiden (cortisol) gebruikt in
studies
▪ Moeilijk een grens trekken tussen → ↓ welzijn en
routineaanpassing vh lichaam
• Cortisol en hartslag variëren nog al eens
• Er is een criterium nodig om te beslissen op welk punt
deze metingen geen routinematige
lichaamsaanpassingen meer zijn
o Sommige gebruiken een cut-off waarde
▪ Bv: langdurige toename in cortisolconcentratie van > 40% is
een risico voor het welzijn
o 4. Abnormaal gedrag bestuderen
- Opmerkingen
o Het is makkelijker vast te stellen dat een dier gewond is of slecht gevoed wordt
(biologische parameters) dan honger of lijden (subjectieve ervaringen)
▪ Soms zijn er problemen omdat het verband tussen biologisch functioneren en
het welzijn niet duidelijk is
• Bij grote gezondheidsveranderingen → word aangenomen dat
levenskwaliteit beïnvloed wordt
o Gezondheid
• Bij hoge waarden en ander aspecten van biologisch functioneren is het
verband minder duidelijk
o Vb. Groei, voortplanting
o Vb. is verder toename v/d melkproductie gevolg van betere
levenskwaliteit bij een koe die al veel melk produceert
, 1.2.2 Welzijn en de subjectieve ervaringen van dieren
1.2.2.1 Concept
- Een 2e benadering → definieert dierenwelzijn in termen van de subjectieve ervaring
- Negatieve gevoelens (pijn, frustratie, angst) → welzijn daalt
- Positieve gevoelens → welzijn stijgt
1.2.2.2 Onderzoeksmethoden
- Testen
o Preferentietesten → voorkeuren van dieren bestuderen
▪ Kan zijn dat dier iets prefereert maar eigenlijk niet belangrijk is
o Motivatietesten → sterkte van voorkeuren bestuderen
▪ Dier moeite te laten doen om iets te krijgen
- Veronderstelling → het dier kiest wat het aangenaamste is voor hen en wat het minst pijn,
angst, … oplevert
- Signalen
o Voorkomen van abnormaal gedrag → vaak geïnterpreteerd als symptoom v/e negatieve
gevoelstoestand
▪ Vb. stereotiep gedrag → indicatie voor honger, frustratie, verveling,…
o Communicatieve signalen → kunnen info geven over subjectieve ervaring van dieren
▪ Vb. emergency calls bij biggen
• Isolatie
• Big onder zeug
• Castratie
• → hoe hoger de nood/gevaar
o Hoe groter het aantal, volume, frequentie
▪
- Moeilijkheid
o Subjectieve ervaringen zijn moeilijk te meten
o Indirect meten vnl. door gedragsstudie
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper manonthorrez1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.