SCHIZOFRENIE-SPECTRUM EN ANDERE PSYCHOTISCHE STOORNISSEN
Kernsymptoom Pathologie Behandeling
Psychot SS <- kernsymptoom Sch & psychot.St Anti psychotica
ASPECIFIEKE BEWARING: “PEST- EN DOLHUIZEN”
Doel = maatschappij beschermen
• 1539: “tot Eeuwige dagen in gevangenis geketent ende versekert te worden”
• 1593: wedde: 3 ponden en 20 schellingen “om miserabele crancksinnische” personen
onderdak te geven (+ per week 30 schellingen per patiënt)
SPECIFIEKE BEWARING: “ASYLUM
Dit idee kwam vooral vanuit de UK
Doel:
• maatschappij beschermen
• Eerste instelling: “Bedlam” (St Bethlem’s Hospital London)
o aanvankelijk: straf voor “immoraliteit” → immoreel gedrag
o later (1700): “patients”;
o organisatie (1734): curable/incurable → dit zijn de twee verschillende
afdelingen
➔ dit was een show, je kon gaan kijken naar de ‘gekken’. Je kon ook een stok
meenemen om de mensen te ‘porren’.
1
,→ mensen werden vastgebonden omdat ze gevaarlijk waren.
Dr.Guislin was de eerste die echte zorg wilde opzetten voor deze patiënten. Ze verbleven in
deze ziekenhuis/instellingen tot het einde van hun leven.
Er was geen echte behandeling dus men probeerde maar vanalles. Men dacht dat deze
mensen verkeerd opgedraaid waren.
AH: als iemand koud heeft, bestaat er een periode waarin iemand niet meer agressief is. Dit
werd toegepast tot de jaren 60.
PSYCHOSENZORG
Vroeger was het zo dat de burgemeester ging beslissen over residentieel verblijf. Iemand kon
dan zeggen dat een kennis, familie,.. gek deed en dan kon de burgermeester toestemming
geven voor naar de instelling te gaan. Deze personen bleven hier tot de dood. Mannen en
vrouwen leefden ook strikt gescheiden. Guislin was voor de mannen. → je kon dus ook geen
hetrosexuele seksualiteit ontwikkelen. Er werd vooral ingezet op ‘bezigheidstherapie’. Maar
dit was natuurlijk niet genoeg voor veel mensen
Residentieel verblijf
• “aangeleerde afhankelijkheid” → hun leven was daar, ze mochten zelf niets beslissen,
ze hadden geen privacy
• verlies aan gezonde mentale capaciteiten en coping skills
• Therapieën: oa koude baden, ergotherapie, bewegingstherapie: “bezig zijn”
2
,ELEKTROSHOCK THERAPIE
Geen verouderde techniek! Wordt nog steeds gedaan de dag van vandaag. Verschil met
vroeger? → nu doen ze dat met spierverslapping om schade aan het lichaam tegen te
gaan.
1926: “insult is belangrijk”
1937: Cerletti (toestel)
Sinds 1940: curariseren(spierverslapping)
Beroemde ECT patiënten:
• Ernest Heminghway
• Vladimir Horowitz (pianist)
• Lou Reed
Nog steeds: belangrijke behandeling (ook voor andere aandoeningen: zie verder in cursus)
LOBOTOMIE
Egas Moniz, Portugees neurochirurg
➔ Boorgat maken in de schedel en dan met een soort van wisser in de witte stof heen
en teruggaan. Dit werkte zeer goed, de agressie verdween meteen. Maar ze zijn dan
ook zo willoos en worden planten en konden geen normale ontwikkeling kennen.
• Heeft Nobelprijs geneeskunde gewonnen (1941)
• Gebruikte specifiek leukotoom via boorgat
• Effectief, maar bijwerkingen...
o In rug geschoten door één van zijn gelobotomiseerde patiënten
ICE-PICK LOBOTOMY
Freeman, uitvinder van de “snelle lobotomie” (1945) → boven de oogbol ligt er een dun
dukje schedel en hij stak een ice pick boven de oogbol en op die manier zat hij in de
hersenen en kon hij heen en weer wissen (hij deed er 12 op een middag). Mensen werden
minder agressief, maar hadden ook weer veel minder initiatiefname.
• Gebruikte een “Ice Pick” in plaats van een leukotoom
• Onder lokale anesthesie ingebracht met een hamer
o “this perforates skin, subcutaneous tissue, bone and meninges in a single
plunge”
3
, SYMPTOMEN
didactische opmerking:
• term “psychotische symptomen” versus “psychotische stoornissen”
- psychotische symptomen komen meestal voor bij psychotische stoornissen
maar kunnen ook voorkomen bij stemmingsstoornissen, middelenmisbruik,
persoonlijkheidsstoornissen, dementie,...
- de meest voorkomende en prototypische psychotische stoornis is schizofrenie
(hier verder besproken)
- Symptomen: komen vrij bij psychotische stoornissen, maar kunnen ook
voorkomen bij andere ziektebeelden.
- Stoornis: heel het ziektebeeld is er rond georganiseerd
ALGEMEEN: SYMPTOMEN BIJ SCHIZOFRENIESPECTRUM - EN ANDERE PSYCHOTISCHE
STOORNISSEN
Afwijkingen in een of meer van de volgende vijf symptoomdomeinen: GOED KENNEN
1, 2 en 3 → positieve symptomen = symptomen die iemand anders niet heeft: “ze zijn erbij
gekomen” . Er is normaal gedrag en er komt iets bij. Dit heeft te maken met
neurotransmitters. Met dopamine, in het limbisch systeem is er dan te veel. Dit zijn termen die
patiënten en naasten niet begrijpen, wordt enkel gebruikt tussen behandelaars.
• vb. Wanen, hallucinaties, gedesorganiseerd denken
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ninemertens. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,99. Je zit daarna nergens aan vast.