Samenvatting cardiorespiratoire kinesitherapie 2: cardiale revalidatie
H1: Cardiopulmonaire exercise test (CPET)
1. Inleiding
− CPET = CPX
− Door een CPET te doen meet je de respons van het lichaam op de inspanning
o Je wilt weten wat gevraagd wordt van het hart, de longen en spieren van de patiënt
− De belangrijkste parameters zijn:
o VO2 = zuurstofconsumptie
o VCO2 = de uitgeademde CO2
o VE = ventilatie van de patiënt
− Uit deze parameters kunnen andere parameters afgeleid worden
− Op het einde van de test moet je een VO2 piek krijgen
o = max zuurstofopname die aanwijst dat de test maximaal ging
1.1 Fick formule
𝑉𝑂2 = 𝑄 × (𝑎 − 𝑣)𝑂2
𝑉𝑂2 = 𝐻𝑅 × 𝑆𝑉 × (𝑎 − 𝑣)𝑂2
𝑉𝑂2 = 𝐻𝑅 × (𝐸𝐷𝑉 − 𝐸𝑆𝑉) × (𝑎 − 𝑣)𝑂2
− De CPET is gebaseerd op deze formule, want je meet de drie mechanismen: hart, longen en
spieren
o Ze staan in verbinding → wanneer 1 uitvalt heeft dit effect op de andere twee
− Vt (teugvolume) en f (ademfrequentie) → metingen van de longen
− SV (slagvolume) en HF (hartfrequentie) → metingen van hart, voor cardiac output (Q)
− QCO2 en QO2 = verandering op cellulair niveau van CO2 en O2 → metingen van de spieren
− De Fick vergelijking zegt dat de zuurstofopname afhangt van de cardiac output en het
arteriële en veneuze zuurstofverschilVO2 laag → kan centraal probleem zijn (laag SV) of
perifeer probleem (slechte extractie O2 in spieren)
1
,1.2 CPET indicaties
− Absolute contra-indicaties → geen discussie over uitvoering van CPET
o Instabiele angor, instabiel na medicatie gebruik
o Acuut myocardiaal infarct 3-5 dagen
o Koorts
o Ongecontroleerde aritmie
o Symptomatische ernstige aorta stenose
o Ongecontroleerde symptomatische hartfalen
o Acute long embolie
o Acute endocarditis, myocarditis of pericarditis
o Ongecontroleerde astma en long oedemen
o Desaturatie tijdens de test (<86%) of respiratoir falen
o Niet-cardiopulmonaire stoornissen die gevaarlijk zijn zoals infectie, nierfalen,…
− Relatieve contra-indicaties → worden meestal genegeerd, maar goede begeleiding
o Hoofdstam ziekte
o Matige valve stenose
o Elektrolyten disbalans
o Ernstige arteriële hypertensie (>220/110 mmHg), onbehandeld
o Tachy -of bradycardie
o Hypertrofe obstructieve cardiomyopathie
o Hoge graat AV block (2de of 3de graad)
o Belangrijke pulmonaire hypertensie
o Laatste maanden van zwangerschap of gecompliceerde zwangerschap
o Orthopedische limitaties
o Epilepsie
o Mentale stoornissen in welke de patiënt niet in staat is om mee te werken
1.3 Mogelijke bias voor een CPET
− Kalibratie van het gasuitwisselingssysteem → volumes en concentratie analysatoren
o De sample line kan vochtig worden en niet meer goed meten. Aangezien je volumes
en concentraties meet moet dit dus regelmatig getest worden
− Lucht condities → heeft effect op de O2 concentratie in de ingeademde lucht
o Temperatuur, vochtigheid en barometrische druk
− Menselijke kalibratie → elke 4 – 6 maanden
o Bij een gezonde persoon testen in steady state conditie of het toestel nog goed meet
o De VO2, VCO2, VE en RER worden gemeten waarbij kleine variatie toegestaan is
− Instructies over eten, alcohol en tabaksgebruik VOOR de CPET
− Luchtlek in het masker → zorgt voor invalide metingen van VE, VO2 en VCO2
1.4 Instructies voor de patiënt
− Vermijden van cafeïne, nicotine en voeding twee uur voor het uitvoeren van de CPET
− De patiënt moet comfortabele sportkleren en schoenen dragen
− Adviseer de patiënt om iets te eten en drinken mee te nemen voor na de CPET test
2
, 1.5 Voor de CPET
− Anamnese
o Medische geschiedenis → kun je uit het dossier halen, maar altijd nagaan bij de
patiënt
o Medicatie, gewricht -of spierproblemen, misbruik,…
o PM/AICD/CRTD en de specificaties van de pacing of de firing threshold
▪ Belangrijk te weten wat de threshold is, dat je niet tot deze hartslag gaat bij
de test
o Anamnese is belangrijk om te weten hoe de patiënt zich voelt bv. na een operatie,
qua pijn, ademproblemen,…
− Klinisch onderzoek
o Rust ECG, auscultatie, inspectie van wonden of oedemen
− Spirometrie → meting van FEV1 en FVC
1.6 Na de CPET
− Inventarisatie van de reden waarom de patiënt gestopt is
o Bv. vermoeidheid in de benen, dyspnoe, angor, gewrichtsproblemen,….
o De reden is belangrijk! Zo weet je welk tandrad is aangedaan
− Recuperatie fase
o Minstens 3 minuten actief herstel, meer als dit nodig is
o Zonder herstel kan patiënt flauw vallen
o Meer herstel kan nodig zijn bij bloeddrukproblemen, gekende ritmestoornissen of
klinische symptomen
o Altijd alle parameters nakijken + patiënt nooit alleen laten!
− CPET moet maximaal zijn
o limitaties die zorgen voor een sub-maximale test zijn belangrijk te weten voor de
revalidatie
1.7 Protocol
1.7.1 Type protocol
LOOPBAND FIETS
meer in USA meer in europa
minder veilig veiliger doordat patiënt zit
patipent mag geen gebruik maken van de leuningen orthopedische limitaties
meer gewichtdragend minder gewichtdragend
hogere piek VO2 → meer spierwerking lagere piek VO2 → minder spierwerking
load kan niet gemeten worden load kan gemeten worden
spieren van het onderste lidmaat zijn minder spieren van het onderste lidmaat zijn meer
limiterend limiterend → quadriceps
functionele test minder functioneel, niet elke persoon zit elke dag op
de fiets
3
, − enkel loopbandtesten doen bij patiënten die geen risico hebben op hartritmestoornissen
− de loopband ten opzichte van de fiets geeft andere resultaten
− VO2 piek in wandeltesten, fietstesten en armfietstesten zijn verschillend
o Wandelen > fietsen > armfietsen
− Je moet dus altijd dezelfde modaliteit gebruiken! Hoe meer spieren je gebruikt, hoe hoger de
VO2 piek
1.7.2 Loaded protocol
− 3 verschillende soorten protocol:
o Progressief protocol bv. RAMP
▪ Dit is het continu opdrijven van de load om de zo veel seconden
▪ Hierdoor krijg je nooit een steady state want een steady state krijg je pas na
3 minuten
▪ het is dus een stijgende lijn
o Constant work rate protocol
▪ Dit betekent dat de load doorheen de oefening continue blijft
▪ Op grafiek is dit de rode stippellijn
▪ Dit is geen maximale test!
o Multistage protocol bv. BRUCE
▪ Dit is het trapprotocol, om de zoveel minuten wordt de belasting verhoogd
om uitputting te verkrijgen
▪ Na elke verhoging van de belasting wordt een steady state bereikt
− Bij de inspanningstest moet tussen de 8-12 minuten uitputtingslimitatie optreden van een
maximale inspanning
o Onder de 6 minuten → geen lineaire verhouding tussen workrate (W) en VO2
▪ De zuurstofconsumptie is te hoog voor de belasting, dus de inspanning is te
moeilijk
o Boven de 12 minuten → de oefening wordt beëindigd door specifieke
spiervermoeidheid, orthopedische limitaties, verveeldheid,…
▪ Hier gaat het niet echt om cardiopulmonaire problemen
▪ De patiënt is vaak meer perifeer uitgeput (vermoeidheid of orthopedische
limitaties) ipv centraal metabolisch/cardiopulmonaire uitputting
4
