Samenvatting:
Onderzoeksvaardigheden Hogent
Bedrijfsmanagement- Accountancy/fiscaliteit
Inhoudsopgave
Onderzoek vaardigheden DEEL 1............................................................................................................2
Kritisch denken...................................................................................................................................2
Waarom is kritisch denken belangrijk?...........................................................................................2
Wat is kritisch denken?...................................................................................................................3
Misleid door ons eigen brein..........................................................................................................3
Hoe kan je zelf kritisch nadenken...................................................................................................4
Zwakke en sterke feiten en meningen................................................................................................5
Onderzoeksvaardigheden deel 2............................................................................................................6
Waarom zijn onderzoek competenties belangrijk?............................................................................6
Kennismaking met onderzoek............................................................................................................6
Onderzoeksvormen........................................................................................................................6
Voorwaarden voor kwaliteitsvol onderzoek...................................................................................7
Onderzoeksethiek:..........................................................................................................................7
Onderzoeksontwerp...........................................................................................................................8
Gegevens verzamelen.........................................................................................................................8
Onderzoeksmethode bepalen........................................................................................................8
Literatuuronderzoek: info zoeken die je helpt oplossen van de onderzoeksvragen.......................9
Steekproef......................................................................................................................................9
Interview.......................................................................................................................................10
Enquête........................................................................................................................................11
Observatie....................................................................................................................................11
Experiment...................................................................................................................................13
Nadelen van een experiment .......................................................................................................13
Voordelen van een experiment ...................................................................................................13
Focusgroepen...............................................................................................................................14
Gegevens analyseren........................................................................................................................14
Hulpmiddelen voor de analyse van kwalitatieve gegevens..............................................................15
Resultaten, rapporteren en valorisatie.........................................................................................15
Plagiaat.........................................................................................................................................15
Refereren......................................................................................................................................15
, Correct samenvatten....................................................................................................................15
Teksten vertalen...........................................................................................................................16
Beschrijvend analyses 1........................................................................................................................16
Inleiding............................................................................................................................................16
Gegevens analyse.............................................................................................................................16
Verschillende meterniveaus!! (ondubbelzinnig= als het maar op één manier begrepen kan
worden)........................................................................................................................................17
Frequentieverdelingen.................................................................................................................17
Beschrijvende analyse 2.......................................................................................................................18
Groepeerde frequentieverdeling......................................................................................................18
Groepeerde frequentieverdeling..................................................................................................18
Beschrijvende analyse 3.......................................................................................................................18
Gegevens grafisch voorstellen 1 variabele.......................................................................................18
Frequentiepolygoon.....................................................................................................................19
Gegevens grafisch voorstellen 2 variabelen.....................................................................................19
Grafiek: Kruistabel........................................................................................................................19
Grafiek: Meervoudig staafdiagram...............................................................................................20
Grafiek: Gestapeld staafdiagram..................................................................................................20
Grafiek: Gestapeld staafdiagram (in procent)...............................................................................20
Grafiek: spreidings- of correlatiediagram.....................................................................................20
Beschrijvende analyse 4.......................................................................................................................21
Indexcijfers.......................................................................................................................................21
Beschrijvende analyse 5.......................................................................................................................22
Indexcijfers.......................................................................................................................................22
Centrum- en spreidingsmaten......................................................................................................22
Centrummaten.............................................................................................................................22
Extreme waarden.........................................................................................................................23
Meetniveaus.................................................................................................................................23
Normale verdeling........................................................................................................................25
Onderzoek vaardigheden DEEL 1
Kritisch denken
Waarom is kritisch denken belangrijk?
Voor de professionele kwaliteit, democratie en mensenrechten in onze samenleving te blijven garanderen
,Wat is kritisch denken?
Heeft kritische vaardigheden en kritische houding nodig
Kritische vaardigheden Een kritische houding
- Betrouwbare informatie zoeken - Een open geest hebben
- Bronnen interpreteren en - Nieuwsgierig en onderzoekend
analyseren zijn
- Redeneren en reflecteren - De juiste vragen stellen
voordat je een standpunt - Jezelf in vraag stellen en
inneemt of voor je beslist hoe te twijfelen
handelen - Verschillende alternatieven
- Verklaren waarop je standpunt afwegen
of handeling gebaseerd is - Voorzichtig zijn bij het trekken
- Onderscheid maken tussen van conclusies
waarschijnlijke, en minder - Bereid zijn om je standpunt aan
waarschijnlijke beweringen te passen
- Drogredenen herkennen en - Eerlijk en open zijn
vermijden
Bedreigingen voor ons kritisch denkvermogen
Misleid door ons eigen brein
Type 1-denken: snel en onbewust
Snel handelen
Meerdere dingen tegelijk
Type 2-denken: langzaam en bewust
Dit type verloopt beredeneerd (reasoned)
Je past regels en strategieën toe= meer inspanning
Kritisch denken onderdrukken type 1 om meer bewust te denken type 2
Subjectieve interpretatie= Iedereen interpreteert informatie op zijn eigen manier, want je geeft een
subjectieve waarheid aan een situatie op basis van hoe je in je leven staat bv: gevoelens, geheugen, eigen
waarden en normen, verwachtingen,…
Confirmation bias of tunnelvisie
Confirmation bias= een voorkeur hebben op informatie die onze mening bevestigen, voor elementen
die onze meningen, keuzes en handelingen ondersteunen en niet voor elementen die dat niet doen,
want onze brein werk systematisch kiest voor minst weerstand
Wishful thinking= Het snel bevestigen van onze eigen mening en wensdenken
Confirmation bias kan je voorkomen door je type 2-denken te activeren:
- Oordeel niet te snel en aanvaard dat je niet alles kan weten
- Zoek gericht informatie en beperk je niet tot info die steeds je mening bevestigt zoek ook naar
tegenbewijs
- Bekijk vanuit verschillende perspectieven en leer de context kennen voor je oordeelt
Groepsdruk= Mensen zijn geneigd om hun aan te passen aan in een groep en die Groepsdruk kan
lijden tot irrationele beslissingen
Misleid door anderen
Filterbubbel: zoekmachines en sociale media via algoritmes voorspellen en tonen wat jij graag wil zien.
Grote invloed op de diversiteit van de informatie die je te zien krijgt. Je krijgt enkel resultaten die
,aansluiten bij je profiel. Een andere invalshoek, een andere mening, een kritisch artikel of een
tegenstrijdige opvatting zal worden weggefilterd. Zo ontstaat een bubbel van gelijkgestemde berichten
Framing: Framing is een communicatiestrategie (kan ook door beelden) waarbij je bewust de aandacht
vestigt op een aantal kenmerken, terwijl je de andere kenmerken negeert.
Framing op sociale media: alleen de goede dingen laten zien op sociale media
Framing in reclame: om consumenten te overtuigen,
Propaganda en activisme: om publieke opinies te beïnvloedden
Brand journalisme= gesponsorde artikelen die lijken als gewone artikels om meer winst te maken
Clickbait: Dat zijn berichten die via een sensationele, misleidende titel lezers verleiden om op het artikel
te klikken.
Slordige journalistiek: niet dubbelchecken, verkeerd interpreteren
Complottheorieën= een alternatieve, maar foutieve verklaring voor een (historische) gebeurtenis.
Pseudowetenschappen: zijn stelsels van opvattingen, theorieën, ideeën waarvan de aanhangers beweren
dat ze wetenschappelijk zijn, zonder enig wetenschappelijk bewijs
Hoe kan je zelf kritisch nadenken
Kritisch omgaan met bronnen
1) populaire literatuur
2) vakliteratuur
3) wetenschappelijke literatuur
Primaire bronnen; rechtstreeks betrokken
Secundaire bronnen; interpretatie van primaire bronnen, later geproduceerd
Kritische analyse van beeldmateriaal; Foto bewerken, Video’s montage gemanipuleerd,
Deepfakertechnologie
FEIT EN MENINGEN ONDERSCHEIDEN
FEIT MENING
Objectief, algemeen aanvaard Subjectief
Gebaseerd op emoties, persoonlijke overtuigingen en/of
Geverifieerd door experten
vooroordelen
Bewezen, wordt door andere bronnen bevestigd,
Niet bewezen, vatbaar voor interpretatie, bevooroordeeld
kan je controleren
Versterkt je argumentatie Verzwakt je argumentatie
, Zwakke en sterke feiten en meningen
Meningen van zwak naar sterk:
- Persoonlijke mening van een individu
- Persoonlijke mening van een groep
- Mening van een expert
- Mening van een groep experten
Feiten van zwak naar sterk: hoe meer bewijzen er te vinden zijn en hoe minder tegenindicaties,
hoe sterker het feit en hoe sterker de bewering, hoe meer bewijs je nodig hebt
We zijn afhankelijk van experten of autoriteiten om te weten of iets een feit is
Als je een beroep doet op een expert moet je rekening houden met deze voorwaarden:
- De expert moet objectief zijn.
- De expert moet competent zijn in het vakgebied waarover hij uitspraken doet.
- De bewering van de expert moet correct geïnterpreteerd worden.
- De expert moet zijn bewering voldoende onderbouwen of beargumenteren.
Beroep op expert zonder die voorwaarden= drogreden
CRAAP-test
Currency (actualiteit)
Relevance (relevantie)
Authority (autoriteit)
Accuracy (volledigheid)
Purpose (bedoeling)
Currency: Hoe recent is de informatie? Wanneer is de website voor het laatst geüpdatet? Is dat actueel
genoeg voor je onderwerp?
Relevancy: Is de informatie gerelateerd aan je onderwerp? Biedt de informatie antwoord op je vragen?
Wie is het doelpubliek? Is het informatie van een gewenst niveau (niet te simplistisch of te geavanceerd)?
Authority: Wie is de auteur? Is die auteur een autoriteit ter zake? Wie financiert de website? Heeft de
auteur een goede reputatie? Staat er duidelijk vermeld wie de uitgever is?
Accuracy: Wordt de informatie ondersteund door bewijsmateriaal? Worden er (meerdere) bronnen
vermeld? Is de informatie nagelezen of wordt ernaar verwezen door anderen? Kun je de informatie
bevestigen op basis van andere bronnen of op basis van je eigen kennis? Zijn het taalgebruik en de toon
vrij van vooringenomenheid en emotie? Wordt bijvoorbeeld een mening als feit voorgesteld? Vind je veel
spellings-, grammaticale en/of typografische fouten?
Purpose: Wat is de bedoeling van de bron? Informeren, opleiden, verkopen, entertainen, beïnvloeden...?
Worden er feiten of meningen meegedeeld? Is er sprake van vooringenomenheid? Probeert de auteur je
iets te verkopen? Staat er reclame op de website? Vind je vormen van politieke, ideologische, culturele,
religieuze, institutionele of persoonlijke vooroordelen/beïnvloeding terug?
Omgaan met tegenstrijdige informatie
Hoe komt het dat experten elkaar tegenspreken?
Voortschrijdend inzicht: wetenschap is niet exact, Afhankelijk van de verschillende hypothesen kunnen
wetenschappers tot verschillende bevindingen komen, omdat bijvoorbeeld hun onderzoeksopzet anders
is
Complexiteit van problemen: Sommige problemen zijn zeer complex en uniek
Hoe omgaan met tegenstrijdige info?
