Definities:
Osmotische druk: drukverschil tussen twee oplossingen van verschillende concentraties
ontstaan door osmose
Osmotische waarde: osmotische druk tov zuiver oplosmiddel
Osmolariteit: totale hoeveelheid opgeloste stoffen (osmotisch actieve moles) in een
vloeistof (concentratie)
Toniciteit: mogelijkheid oplossing om volume van cel te veranderen door osmose
(hypertoon, isotoon, hypotoon)
Difussie: permeabel membraan —> laat toe dat opgeloste stof beweegt tot concentratie
gelijk is aan elkaar, passief
Osmose: semi-permeabel membraan —> enkel water kan door, dus verschillende niveaus
water want enkel water kan door, passief
Osmocomformers: organismen in evenwicht met omgeving (meeste mariene invertebraten, prikken en
kraakbeenvissen)
Osmoregulatoren: alle andere vertebraten
—> constante bloedmolariteit ondanks concentraties omgeving
—> kunnen in veel habitats wonen
Zoetwatervertebraten: hypertoon (meer opgeloste stof in lichaamsvloeistoffen)
- aanpassing die binnenkomen van water in lichaam voorkomt & actief transport van ionen in
lichaam toelaat
Mariene vertebraten: hypotoon
- aangepast om water vast te houden —> drinken zeewater & elimineren overtollige ionen via
nieren en kieuwen
Landvertebraten: hogere waterconcentratie dan lucht
- dreigen water te verliezen via huid of longen —> ontwikkelden nieren om water te behouden
, Stikstofhoudende afvalstoffen
Bij afbraak AZ en nucleinezuren —> stikstofhoudende afvalstoffen geproduceerd —> ammoniak
gevormd
—> is toxisch, 3 opties
1) elimineren via diffusie via de kieuwe
2) omzetten in ureum, want wateroplosbaar —> samen lozen met water
3) omzetten in urinezuur, want kristallijn —> samen met pasta lichaam verlaten
Zoogdieren kunnen ook urinezuur produceren: bij organismen waarbij enzyme uricase ontbreekt
dat urinezuur omzet in meer oplosbare stof (allantoine)—> nierstenen en kristallen in gewrichten
Osomoregulatie bij invertebraten
Protista & sponzen: contractiele vacuolen
Invertebraten: gespecialiseerde cellen & tubuli
- platwormen; protonefida die vertakken in vlamcellen —> excretie via porien
- gelede wormen: nefridia
- crustacea: antenneklieren als excretieorganen
Insecten: buisje van Malpighi —> vormen uitbreiding van spijsverteringskanaal
Evolutie van de nier bij vertebraten
Nieren van vertebraten bestaan uit duizenden identieke eenheden: nefronen (nierkronkelbuisjes)
- genereren tubulaire vloeistof door filtratie van bloed onder hoge druk in glomerulus
- filtraat: water, kliene molecules (bv. Ionen) en afvalproducten
- meeste moleculen & water —> reabsorptie terug naar bloed, afvalproducten nr urine
- urine kan hypertoon (vogels en zoogdieren), isotoon of hypotoon zijn tov bloed
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper noorlauwers. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.