Samenvatting
Samenvatting Vergelijkende biologie-spijsverteringsstelsel
- Instelling
- Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven)
Samenvatting spijsverteringsstelsel met figuren
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
In winkelwagenVerkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Het spijsverteringsstelselAutotroof (planten): aanmaak organische moleculen
Heterotroof (dieren): opname organische moleculen via voeding
- herbivoren
- Carnivoren
- Omnivoren
1. Variaties spijsverteringsstelsel
Eencellige organismen & sponzen: intracellulaire vertering (vertering in de cel)
endocytose: fagocytose (grote partikels) & pinocytose (vloeistoffen)
Multicellulaire organismen: extracellulaire vertering —> spijsverteringsholte
- onvolledig svs: mond = anus
• 1 opening e e
met tenta
• geen specialisatie: absorptie & vertering kan in heel de holte voorkomen ↑
• vrijgave verteringsenz in holte (afkomstig van kliercellen gastrodermis)
• cnidaria & platwormen
—> gastrovasculaire holte
-
1 opening
vertakte holte
vrijgave verteringsenz via farynx (voedsel in buitenwereld al deels verteerd, wordt
binnengezogen)
- volledig svs: mond & anus
nematoden
eenvoudige buisvormige darm
complexere diersoorten
gespecialiseerde gebieden voor versch fncts
• fragmentatie & opslag (bv. Tanden die voedsel malen)
• chemische vertering (voedsel afbreken tot vetten etc)
• absorptie (nutriënten in bloedbaan)
• defecatie (verwijderen afvalstoffen)
2. Menselijk spijsverteringsstelsel
Mond + keelholte (farynx): opname + afbraak
- scherpe kiezen & hoektanden voor snijden
- platte kiezen voor vermalen cellulose (premolar en molar)
- vogels: geen tanden
2 magen: kliermaag ( HCl —> kalksteen vermalen & pH dalen vr doden bacterien, pepsine v/eiwitvertering
spiermaag (kiezelstenen voor vermaling)
- 3 speekselklieren
Functie
- mechanische afbraak door tanden en tong
- speekselproductie (autonoom ZS, geen controle over, automatisch) = water, buffer vr neutrale pH, mucine (slijm)
- enzymes: amylase (afbraak zetmeel) & lysozyme (antibacterieel)
Slikreflex: combinatie huig & epiglottis
tong —> voedsel nr achter mond —> huig sluit neusholte af —> slikken: strottenhoofd omhoog en duwt glottis
(stemspleet) tegen epiglottis (strotklepje)
=> voedsel uit luchtpijp gehouden
, Slokdarm (oesophagus): transport naar maag
Gespierde buis, verbinding tussen keel & maag
—> voortstuwing bolus door spierbeweging (peristaltiek: contractie spieren achter bolus)
Contractie spieren gereguleerd door autonoom ZS
Maag: mechanische & enzymatische afbraak
Grote spierzak
Wand: geplooid + beschermd door slijmlaag (bescherming tegen zure pH)
Opbouw
- cardia: sluitspier, maagmond (open bij voedselbrokje)
- fundus: maagzak
- pylorus: maagpoort (voedsel niet terug naar maag)
Klieren
- wandcellen: productie HCl —> lage pH
- hoofdcellen: productie pepsinogeen + prorennine
- bekercellen;
• mucus (bescherming)
• hormoon gastrine (maagsap secretie stimuleren)
• intrinsieke factor (mol waardoor dunne darm vitamine B12 kan opnemen vr
haanmaak rbc)
- lage pH in maag
• voordeel: denaturatie voedselproteinen & doodt bacterien
• nadeel: beschadigen maagaflijning (helicobacter pylori: wel resistent pH)
Functie:
- vertering eiwitten (niet koolhydraten, suikers of vetten)
- wateropname uit chymus (=maagbrei) door maagwand naar bloed
- chymus: verlaat maag via pylorische sfinter naar duodenum
Dunne darm: afbraak + absorptie (3 delen)
- duodenum: vertering
- jejunum: absorptie
- ileum: absorptie
- epitheiale wand met darmplooien (villi-microvilli)
—> darmopp stijgt, absorptie proc efficienter
productie lactase
Geassocieerde organen
1) pancreas
- exo- & endocrien
- productie van ( in 1ste instantie) inactieve verteringsenzymen (peptidasen, lipasen,
nuceasen) —> via pancreatische afvoergang naar duodenum
- natriumcarbonaat: neutralisatie zure maaginhoud
exocrien: productie soijsverteringssappen
endocrien: productie insuline & glucagon, regulatie bloedsuikerspiegel
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper noorlauwers. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 73314 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen