Verkooptransacties 2023-2024
Zakelijke rechten
Inleiding
Koop-verkoop = de overdracht van het zakelijk recht van eigendom,
namelijk het eigendomsrecht
Omschrijving
Zakelijk recht:
Komt toe aan een persoon
Die daardoor dadelijke macht verwerft op een goed
Welke rechtsband juridisch beschermd wordt, rechtsband tss de
titularis ervan en dit goed.
Bij overdracht van het goed recht wordt mee overgedragen OF
nieuwe rechten worden gevestigd op het goed.
Kenmerken
1) Een absoluut karakter: tegenstelbaar aan iedereen, maar moet aan
publiciteitsvereisten voldaan zijn.
2) Geeft volgrecht: De titularis kan zijn recht laten gelden tegenover
iedereen, in wiens handen het goed zich ook bevindt.
Vb. Erfdienstbaarheid mag blijven uitgevoerd worden.
Vb. Eigendomsrecht: ik mag als eigenaar doen met het OG wat ik
wil, ongeacht ik het verhuur
Vb. Hypotheek (zit op het OG): waarborg voor een schuldeiser.
3) Geeft recht van voorrang op het goed t.o.v. SE van de feitelijke
bezitter
Vb. Hypotheek: de 1ste SE mag eerst dit kan je weten door datum v/h
contract en de registratie.
4) Aantal is limitatief beperkt, geen aan eenieder tegenwerpelijke
nieuwe rechten bij overeenkomst
- Erfrechtelijke dienstbaarheid - Hypotheek
- Eigendomsrecht - Pand
- Vruchtgebruik
- Opstalrecht
- Erfpacht
- Recht van gebruik, woning
, Verkooptransacties 2023-2024
Soorten zakelijke rechten
a) Zelfstandige zakelijke rechten
- Geen noodzakelijk band met een ander recht
- Vb. absoluut zakelijk recht: eigendom
- Vb. beperkte of afgeleide rechten (vruchtgebruik, recht van
bewoning, recht van gebruik, erfdienstbaarheid, recht van opstal,
erfpacht)
b) Zakelijke zekerheidsrechten
- Onzelfstandige rechten
- Enkel als bijkomend recht bij vorderingsrecht
- Zekerheid tot waarborg v/e vorderingsrecht
- Vb.: hypotheek, pand
- Steeds minstens 2 titularissen van een zakelijk recht op hetzelfde
goed.
Voorbeeld:
Jan leent geld van de bank voor de aankoop v/e huis
Vorderingsrecht
lening
Jan Bank
Eigendomsrecht Zakelijke
Zekerheid (hypotheek)
Huis
(als waarborg voor de lening)
, Verkooptransacties 2023-2024
Eigendom
Omvang van het eigendomsrecht
Het eigendomsrecht is een zakelijk recht.
In BW:
‘ het recht om op de meest volstrekte wijze v/e zaak gebruik te
maken, genot1 te hebben en daarover te beschikken2, mits men er
geen gebruik van maakt dat strijdig is met de wetten en met de
vorderingen of met de rechten door derden opgelegd’.
1. De bevoegdheid van de eigenaar
2. De beperkingen gesteld aan de absoluut geformuleerde regel van
het eerste deel
Bevoegdheden van de eigenaar
1) Het genotsrecht: de eigenaar mag de opbrengsten van de zaak
innen. Dit zowel materiële als financiële opbrengsten
Vb. materiële opbr. : zelf bewonen, Financiële opbr. : huurgelden
2) Het beheersrecht: De eigenaar mag de zaak aanwenden in functie
van zijn eigen doelstellingen.
Vb. verhuren, verbouwen
3) Het beschikkingsrecht: materieel en juridisch, de eigenaar mag zijn
recht over de zaak vervreemden en mag de zaak zelf verbruiken en
vernietigen.
Vb. materieel: vernietiging
Juridisch: verkoop, hypotheek
Beperkingen van het eigendomsrecht
1) Beperkingen van privaatrechtelijke aard
- Eigenaar mag geen handelingen stellen die de rechten van
andere personen aantasten.
- Het evenwicht inzake de uitoefening van eigendomsrechten,
en het rechtsmisbruik
1. Evenwichtsleer: (tss eigendomsrechten). Burenhinder=
overschrijden van de gewone buurschapsnadelen, en ook zonder
‘fout’.
De slachtoffers van burenhinder kunnen bij de rechtbank
een schadevergoeding voor de geleden schade en
stopzetting v/d hinderlijke activiteit eisen zonder enige
fout te moeten aantonen.
Vb. eigenaar voert verbouwingswerken uit aan zijn woning die
als hinderlijk (lawaai, stof,…) worden ervaren door de buren.
2. Rechtsmisbruik:
, Verkooptransacties 2023-2024
Vb. eigenaar v/e perceel grond vordert de afbraak v/e gebouw
dat reeds jaren geleden door de buurman te goede trouw
enkele centimeters over de scheidingslijn werd gebouwd.
Dergelijke vorderingen zijn al vaak door de rechtbank als “
rechtsmisbruik” omschreven en werden afgewezen.
2) Beperkingen van publiekrechtelijke aard
a. Onteigening: Overheid kan éénzijdig eigenaar uit hun
eigendomsrecht zetten onder een aantal strikte voorwaarden:
- Gaat gepaard met een billijke en voorafgaande
schadevergoeding
- Alleen mogelijk in algemeen belang
Vb. aanleg van nieuwe gewestweg. Voortuinen van woningen
die langs deze weg zullen gelegen zijn worden onteigend.
b. Opeising: Overheid kan bij noodtoestand (oorlog) zowel onroerende
als roerende goederen onmiddellijk opvorderen zonder voorafgaande
schadevergoeding .
- Schadevergoeding kan pas achteraf, na de opeising, eventueel
gevorderd worden.
c. Wettelijke beperkingen:
- Wetgeving op stedenbouw en ruimtelijke ordening
- Administratieve vergunning voor gevaarlijke of hinderlijke
inrichtingen
- Milieuwetgeving
- Erfdienstbaarheden van openbaar nut. Vb. kabels voor
elektriciteit
Eigendomsverwerving
Men kan eigendom verwerven door de overdracht van het eigendomsrecht
van een titularis op een andere titularis.
Een dergelijke overdracht kan:
- Vrijwillig via overeenkomst: verkoop, schenking, ruil,…
- Éénzijdig door overheidsingrijpen: onteigening
- Het gevolg zijn van een rechtsfeit: erfenis, overlijden)
Wordt eigendomsrecht overgedragen van de ene naar de andere
titularis v/h eigendomsrecht
Uitzonderlijk:
- “Oorspronkelijke” eigendomsverwerving
De schatvinding (roerende goederen), toeëigening,
verloren voorwerpen,…
De verkrijgende verjaring (bezit): gedurende periode
gebruiken, lang genoeg, wordt het als eigendom gezien.