STAATS- EN
BESTUURSRECHT
DEEL 1: FUNDAMENTELE ELEMENTEN VAN HET
ADMINISTRATIEF RECHT
H1: AFBAKENING VAN HET ADMINISTRATIEVE RECHT
1. SITUERING VAN HET ADMINISTRATIEF RECHT EN
BEGRIPSOMSCHRIJVING
1.1. Situering van het administratief recht
Elke staat streeft organisatie en structuur na om de samenleving te ordenen
Elke staat is soeverein en maakt zijn eigen rechtsregels
o Nationaal recht
Beinvloed door internationaal recht VEU/VWEU/EVRM
o Administratief recht of bestuursrecht
Het recht van toepassing op de administratieve overheden en diensten in België
Nationaal – internationale invloeden
Bv. Recht op menswaardig bestaan
o Publiekrecht
In beginsel dwingend recht
Regels betreffende de werking en organisatie van de overheden, regels m.b.t. hun
onderlinge verhouding (horizontaal) en regels m.b.t. hun verticale verhouding tot
private (rechts)personen.
Bv. Horizontaal: OCMW, gemeenteraad.
Bv. Verticaal: wanneer burger in contact komt met overheid
Het verschil met privaat recht is dat je daar vooral aanvullende en dwingende regels
hebt. In het publiek recht is het van openbare orde, je kan er niet van afwijken.
,Het Grondwettelijk Recht en het Administratief Recht (= staatsrecht) vormen samen de
kern van het publiekrecht!
Grondwettelijk recht
o Basisregels Belgische staatsinrichting
o Rechtsstaat
o Parlementaire democratie
o Constitutionele monarchie
o Federale staat – scheiding der machten trias politica
o Grondrechten
Administratief Recht
Uitwerking van deze basisregels op het niveau van de uitvoerende macht
UM: belangrijkste taak wetten, decreten, besluiten genomen door WM gaan uitvoeren!
Maken GEEN nieuwe wetten
1.2. Het begrip administratief recht
= Organiseert het openbaar bestuur
= Regelt taakverdeling van openbaar bestuur binnen de grenzen van grondwettelijk recht
Openbaar bestuur?
o Bestuurlijke overheden ingericht door de Grondwet
o Federale en regionale uitvoerende macht + provincies en gemeenten
o Bijkomende bestuurlijke diensten opgericht of erkend door de bestuurlijke overheden
Functioneren onder hiërarchisch of administratief toezicht van de bestuurlijke
overheden + derden verbinden a.d.h.v. eenzijdige beslissingen
Onder andere agentschappen zoals kind & gezin, RIZIV, FSMA, OVAM
Over sommige instellingen is er veel discussie over wel of niet een openbaar bestuur
Openbare besturen kunnen eenzijdige beslissingen nemen
Bv. NMBS, Bpost, RIZIV kan zeggen ‘we betalen niet’
Federale UM
Bestuurlijke overheden
ingericht door de Gw.
Regionale UM
(openbaar)
bestuur Hiërarchisch of
administratief toezicht
Bijkomende bestuurlijke
diensten opgericht/erkend
door de bestuurlijke
overheden
Kunnen derden verbinden
door het nemen van
eenzijdige beslissingen
,Het algemeen belang
Heel belangrijk!
o Inhoud is geen vaststaand gegeven
o Veranderende beleidsopvattingen en verwachtingen burger
o Verzorgingsstaat breed begrip
≠ Particulier belang
Overheid MOET in algemeen belang denken: wat is goed voor de algemene bevolking?
Zij kunnen dus NIET in particulier belang handelen
Algemeen belang staat voor het particulier belang
Het kan zijn dat een bepaalde beslissing nadelig is voor bepaalde individuen, maar als ze
voor de samenleving beter is, dan is dit t.v.v. het algemeen belang en dus gerechtigd
Bv. Er is een zeer gevaarlijke gewestweg. Men moet die dringend heraanleggen. Maar er staan huizen in
de weg. Het is van algemeen belang dat de weg vernieuwd wordt. Het particulier belang is hier minder
belangrijk dan het algemeen belang.
Realisatie van het algemeen belang
o Individuele toepassingsbeslissingen in concrete dossiers
= Bestuurlijke beslissingen
o Algemeen geldend reglement/verordening
= Beslissingen van wetgevende aard
o Geschillen met of binnen bestuur: rechtbanken die tot de uitvoerende macht behoren
= Jurisdictionele beslissing bindt de partijen
Beslissingen genomen door het bestuur vallen steeds onder het administratief recht!
Jurisdictionele
Beslissing in tuchtzaken
beslissingen
, 2. ADMINISTRATIEF RECHT IS UITZONDERINGSRECHT
2.1. Rechtvaardiging: slagkracht – algemeen belang vs. privaat belang
o Principe
Gemeenrecht uitgangspunt: gelijkwaardigheid van de partijen
Die gelijkwaardigheid hanteert privaatrechtelijke technieken (vb. overeenkomsten)
o Opdrachten van algemeen belang
Bijkomende publiekrechtelijke technieken aangepast aan noden van algemeen belang
2.2. Eigen rechtsregels voor de administratieve overheden
o Eigen ruimere rechten (= voorrechten)
o Eigen zwaardere plichten
o Eigen terminologie
3. UITVOERBARE BESLISSINGEN
3.1. Begrip en situering
In het kader van zijn taakvervulling neemt het bestuur dagelijks uitvoerbare beslissingen
o In het algemeen belang optreden d.m.v. eenzijdige, gezagshalve beslissingen
= Eenzijdige administratieve rechtshandelingen of ‘uitvoerbare beslissingen’
OPGELET: besturen hebben verschillende activiteiten
o Een materiële handelingen zonder rechtsgevolgen ≠ uitvoerbare beslissing
De materiële handeling = veruitwendiging van rechtsgevolgen van de adm. rechtsh.
o Criterium?
Eenzijdig genomen
Rechtsgevolgen die het bestuur bewust heeft gewild (= adm. rechtshandeling)
Eenzijdige vs. meerzijdige administratieve rechtshandelingen
o Akkoord van de betrokkene
= Meerzijdige administratieve rechtshandeling
Bv. Overeenkomst, huurder – verhuurder
o Rechtgevolgen zonder akkoord betrokkene
= Eenzijdige administratieve rechtshandeling
= Uitvoerbare beslissing
Ongeacht draagwijdte: individueel of algemeen
Vernietiging RvS bij onwettigheid (art. 14 RvS-wet)
Bv. Uithuiszetting
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Jasmine2021. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,79. Je zit daarna nergens aan vast.
