Samenvatting: onderzoeksmethoden en dataverwerking
Module 1: Onderzoek: Wat, hoe en waarom
Hoe weten we dingen?
Onderzoek = systematisch Deductief: hypothese toetsen
Wetenschappelijk bewijs - Klopt het wat ik dacht? Is het beter dan wat ik
eerst deed?
Deductieve Inductieve
- Stappen:
redenering redenering o Theorie
Ervaring o Hypothese
o Observatie
Autoriteit o Bevestiging
Traditie Inductief: spec observatie
- Zijn er bep patronen?
- Stappen:
o Observatie
o Patroon
o Voorlopige hypothese
o Theorie
Deductief redeneren = je gaat uit van een theorie, je doet een goede literatuurstudie,
maakt een onderzoeksvraag en je gaat die theorie toetsen
Inductief redeneren = je gaat observeren, patronen zoeken en op basis van die
patronen krijg je een hypothese en daarna een theorie
Het onderzoeksproces (wetenschappelijke methode)
Stap 1: de onderzoeksvraag identificeren
Research proposal =
o Hypothese opstellen
onderzoeksvoorstel
o Wetenschappelijke literatuur lezen
Stap 2: de studie ontwerpen Doel, methode, ethische
o Methode, onderwerpen, wie… overwegingen
Stap 3: studie in werking stellen
o Pilootstudie
Stap 4: data analyseren
Stap 5: bevindingen verspreiden (disseminatie)
1
, o Bevindingen/studie met de wereld delen
Onderzoeksmethoden
(zie schema)
Kwalitatief vs kwantitatief
Kwalitatief onderzoek
Inductief
Gebaseerd op sociaal constructivisme
o Werkelijkheid is fundamenteel
Enkel begrijpen door eigen ervaring(en)
Gebaseerd op subjectieve, vertelde informatie
Steekproefgrootte: vrij klein
Doel -> begrijpen van ervaringen, meningen, motivaties… hypotheses genereren
Kwantitatief onderzoek
Deductief
Gebaseerd op logisch positivisme
o Menselijke ervaring is gebaseerd op logische gecontroleerde relaties tss
gedefinieerde variabelen
Gebruik van numerieke data
Data verkrijgen door metingen
Steekproefgrootte: groter
Doel -> kwantificeren of generaliseren van data, hypotheses testen
Scientific method/wetenschappelijke methode
Systematisch, empirisch, gecontroleerd, kritisch
o Stappen ih onderzoeksproces (systematisch)
o Controle op factoren die geen verband houden met variabele
o Proefondervindend testen
o Logisch redeneren
Er bestaat een wetenschappelijke waarheid
1. De natuur is regelmatig en gebeurtenissen zijn consistent en voorspelbaar
2. Gebeurtenissen zijn niet per ongeluk
Oorzaken en relaties kunnen gevonden worden
2
, Bias (=vooroordelen) verminderen!
Basic vs applied research
Basis onderzoek (= basic)
Kennis vergaren
Geen directe toepassingen
Experimenten, labo’s, dierenproeven…
Onderzoeksvraag: Waarom? Wat? Hoe?
Disciplines: biologie, natuurkunde,…
Toegepast onderzoek (=applied):
Praktische problemen oplossen
o Met dieren, mensen,…
Directe toepassingen
Klinisch onderzoek maakt hier deel van uit
Disciplines: gezondheidswetenschappen, landbouwwetenschappen,…
Klinisch vd niet klinisch
Klinisch onderzoek:
- In gezondheidszorg
- Doel: individuele en publieke gezondheid verbeteren
- Hoe?
o Gestructureerd proces
o Onderzoeken v feiten en theorieën
o Verkennen v verbanden
- Bewijsbasis vr klinische praktijk
o Patiëntgericht onderzoek mechanismen begrijpen
o Epidemiologie en gedragsstudies
1) Patronen beschrijven
2) Preventieve en risicofactoren identificeren
o Onderzoek h impact op volksgezondheid
- Kaders vr klinisch onderzoek
3
, o Reeks aannames, concepten en waarden vormen “bril” vr het bekijken
vd werkelijkheid
o Soorten:
EBP = Evidence Based Practice
Het nemen v goed geïnformeerde beslissingen vr
interventie obv een combi v factoren
Voor diagnoses, prognoses,…
Vertaalonderzoek (=bench to bed) (1)
Niet klinisch onderzoek: niet id gezondheidszorg
(1) Translationeel onderzoek = vertaalonderzoek
Toepassen v wetenschappelijk onderzoek id klinische praktijk
Genereren v wetenschappelijke vragen op basis v klinische dilemma’s
Genereren v hypotheses gebaseerd op klinische dilemma’s
Onderzoek doen van ‘bench to bedside’ en van ‘bedside to bench’
Doel: kennis uit fundamenteel onderzoek vertalen nr de klinische praktijk
Langetermijndoel: verbeteren vd gezondheid vh publiek
Bench to bed research
(zie schema)
Translational continuum, fases:
T0: basic research
o Theoretisch
o Kennis vergaren
o Definiëren van fysiologische mechanismen
o Vaak met proefdieren
o Wat? Hoe? Waar?
T1: translation to humans
o Nieuwe methodes testen
o Zal het werken (op mensen)?
Efficacy = werkzaamheidsstudies
T2: translation to patients
o Gecontroleerde studies (RCT)
o Werkt het in ideale condities?
4