Samenvatting
Samenvatting EBD3: pathologie
- Vak
- EBD3: pathologie
- Instelling
- Hogeschool Gent (HoGent)
Een samenvatting van alle ppt's, lesnotities en leerpaden van het vak EBD3: pathologie. Telt 62 pagina's.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 64 pagina's
Voorbeeld 4 van de 64 pagina's
In winkelwagenVoorbeeld van de inhoud
EBD3: PathologieInhoudsopgave
1. Kauw-en slikproblemen .................................................................................................................................................. 3
1.1 Slikproblemen ................................................................................................................................................................ 3
1.1.1 Orofaryngeale dysfagie ........................................................................................................................................ 3
1.1.2 Oesofageale dysfagie ........................................................................................................................................... 5
1.2 Kauwproblemen ............................................................................................................................................................ 6
1.2.1 Cariës ................................................................................................................................................................... 6
1.2.2 Parodontale aandoeningen ................................................................................................................................. 6
1.2.3 Verkorting van de tandboog ................................................................................................................................ 7
1.2.4Temporomandibulaire gewrichtsdisfunctie .................................................................................................................... 8
2. Longaandoeningen; aandoeningen van het ademhalingsstelsel ...................................................................................... 9
2.1 Herhaling anatomie en fysiologie .................................................................................................................................. 9
2.1.1 Longfunctiegrootheden ....................................................................................................................................... 9
2.2 Classificatie longaandoeningen ..................................................................................................................................... 9
2.3 Obstructieve longaandoeningen ................................................................................................................................. 10
2.3.1 Astma ................................................................................................................................................................. 10
2.3.2 COPD .................................................................................................................................................................. 11
2.3.3 Mucovisidose ..................................................................................................................................................... 12
2.4 Ontstekingsziektes....................................................................................................................................................... 13
2.4.1 (Acute) bronchitis .............................................................................................................................................. 13
2.4.2 Pneumonie ......................................................................................................................................................... 14
2.4.3 De griep.............................................................................................................................................................. 15
2.5 Longkanker .................................................................................................................................................................. 15
Longcarcinoom ...................................................................................................................................................................... 15
3. Neurologische aandoeningen .........................................................................................................................................18
3.1 Dementie ..................................................................................................................................................................... 18
3.1.1 Van geheugenklachten tot dementie ................................................................................................................ 18
3.1.2 De ziekte van Alzheimer .................................................................................................................................... 20
3.1.3 Vasculaire dementie .......................................................................................................................................... 22
3.1.4 Frontotemporale dementie ............................................................................................................................... 22
3.1.5 Lewy-body dementie ......................................................................................................................................... 23
3.2 ALS ............................................................................................................................................................................... 23
Definitie ................................................................................................................................................................................. 23
Epidemiologie ........................................................................................................................................................................ 24
Etiologie ................................................................................................................................................................................. 24
Symptomen ........................................................................................................................................................................... 24
Klinisch beeld ......................................................................................................................................................................... 24
Diagnose ................................................................................................................................................................................ 25
Prognose ................................................................................................................................................................................ 25
Behandeling ........................................................................................................................................................................... 25
3.3 MS ............................................................................................................................................................................... 25
4. Oncologie en immunodeficiëntie ....................................................................................................................................27
4.1 Oncologie..................................................................................................................................................................... 27
4.1.1 Inleiding ............................................................................................................................................................. 27
4.1.2 Epidemiologie .................................................................................................................................................... 27
4.1.3 Benigne vs. Maligne kankers ............................................................................................................................. 28
4.1.4 Etiologie van kanker........................................................................................................................................... 30
1
, 4.1.5 Diagnose van kanker .......................................................................................................................................... 31
4.1.6 Therapie ............................................................................................................................................................. 31
4.1.7 Preventie van kanker ......................................................................................................................................... 33
4.2 Immunodeficiëntie....................................................................................................................................................... 34
4.2.1 Inleiding ............................................................................................................................................................. 34
4.2.2 Immunodeficiëntie ............................................................................................................................................ 35
5. Nierlijden – urinair stelsel ...............................................................................................................................................38
5.1 Anatomie van het urinewegstelsel .............................................................................................................................. 38
5.1.1 Macro-anatomie ................................................................................................................................................ 38
5.1.2 Micro-anatomie ................................................................................................................................................. 39
5.2 Functies van de nier ..................................................................................................................................................... 39
5.3 Diagnostisch onderzoek............................................................................................................................................... 40
5.3.1 Urineonderzoek ................................................................................................................................................. 40
5.3.2 Structurele onderzoeken ................................................................................................................................... 42
5.4 Pathologie van de nieren ............................................................................................................................................. 43
5.4.1 Glomerulonefritis ............................................................................................................................................... 43
5.4.2 Pyelonefritis ....................................................................................................................................................... 45
5.4.3 Hydronefrose ..................................................................................................................................................... 46
5.4.4 Diabetische nefropathie .................................................................................................................................... 47
5.4.5 Pylocystische nierziekte ..................................................................................................................................... 47
5.4.6 Nierkanker ......................................................................................................................................................... 47
5.5 Grote renale syndromen .............................................................................................................................................. 48
5.5.1 Nefrotisch syndroom ......................................................................................................................................... 48
5.5.2 Nierinsufficiëntie ............................................................................................................................................... 49
5.6 Pathologie van de prostaat ......................................................................................................................................... 51
5.6.1 Benigne prostaathypertrofie ............................................................................................................................. 51
5.6.2 Prostaatkanker................................................................................................................................................... 52
5.7 Pathologie van de blaas en urethra ............................................................................................................................ 53
5.7.1 Nefrolithiase ...................................................................................................................................................... 53
5.7.2 Urineweginfecties .............................................................................................................................................. 54
5.7.3 Cystitis................................................................................................................................................................ 55
5.7.4 Tumoren van de blaas ....................................................................................................................................... 55
6. Lever-en galblaasaandoeningen .....................................................................................................................................57
6.1 Bloedonderzoek: leverfunctietesten ............................................................................................................................ 57
6.2 Hemolyse en afbraak bilirubine ................................................................................................................................... 57
6.3 Icterus = geelzucht ....................................................................................................................................................... 58
6.4 Hepatitis ...................................................................................................................................................................... 58
6.5 Niet-alcoholische leververvetting ................................................................................................................................ 60
6.6 Levercirrose ................................................................................................................................................................. 61
6.7 Hepatische encefalopathie .......................................................................................................................................... 62
6.8 Cholelithiase ................................................................................................................................................................ 63
6.9 Levercarcinoom ........................................................................................................................................................... 64
2
,1. Kauw-en slikproblemen
1.1 Slikproblemen
− Slikken: essentieel voor voeding en algemeen welzijn; wordt vaak over het hoofd gezien als aspect van het
dagelijks leven
− Voor sommigen kan deze eenvoudige handeling een aanzienlijke uitdaging worden; dit met gevolgen voor
hun kwaliteit van leven en mogelijke gezondheidsrisico’s
− Moeilijkheid om te slikken = dysfagie: complexe aandoening die zich om verschillende redenen kan
manifesteren
− Dysfagie = de Patiënt heeft een probleem bij het slikken, heeft vaak het gevoel dat er iets blijft steken. Er
wordt een onderscheid gemaakt tussen orofaryngeale en oesofageale dysfagie
o Orofaryngeale dysfagie = de moeilijkheid bevindt zich proximaal van de slokdarm. Het gaat om een
stoornis bij de transfer van voedsel vanuit de mond naar de farynx en de slokdarm.
o Oesofageale dysfagie = het transportprobleem treedt op in de slokdarm.
− Aspiratie = vloeibaar of vast voedsel dringt binnen in de luchtwegen tot onder het niveau van de ware
stembanden
− Aspiratiepneumonie = een longontsteking ten gevolge van aspiratie
1.1.1 Orofaryngeale dysfagie
− Een aanzienlijk deel van de ouderen heeft subjectieve slikklachten
o Hoogbejaarden die nog thuis wonen: prevalentie van 16%
o Hoger cijfer bij ouderen die in een instelling verblijven
− Voornaamste oorzaken van orofaryngeale dysfagie
o Neuromusculaire aandoeningen
▪ CVA
▪ Ziekte van Parkinson
▪ ALS
o Lokale organische oorzaken
▪ Divertikel van Zenker
▪ Orofaryngeale tumoren
▪ Andere lokale oorzaken
o Motiliteitsstoornissen van de bovenste slokdarmsfincter
− Bij vele aandoeningen is dysfagie maar 1 van de symptomen en in de meerderheid is de primaire oorzaak
duidelijk
− Een slikprobleem kan ook solitair voorkomen
o Personen die hoesten bij het eten
o Vochtig klinkende stem tijdens of na de maaltijd
o Veranderingen in eetpatroon
o Tekenen van dehydratatie
− Er kan ook terugvloei van pas ingeslikte vloeibare of vaste voeding optreden naar mond of neus =
regurgitatie; kan voorkomen bij divertikel van Zenker
− Er is een duidelijk verband tussen aspiratie en het optreden van aspiratiepneumonie; adequate aanpak kan
de prognose gunstig beïnvloeden
o Aspiratiepneumonie kan niet alleen uitgelokt worde door aspiratie van voedsel maar ook door
aspiratie van speeksel (belang goede mondhygiëne) en door aspiratie van maaginhoud
− Een diagnostische oppuntstelling voor slikstoornissen omvat
o Een anamnese
o Klinisch onderzoek
▪ Orale fase van het slikken goed beoordelen
▪ Frayngeale fase ontsnapt wel aan klinische mogelijkheden
o Laryngoscopie
o Gastroscopie
o Radiologisch onderzoek met contravloeistof
▪ Barium = contravloeistof
▪ Aspiratierisico echt groot: contrastof gebruikt die onschadelijk is voor de longen
3
, ▪ Kan diagnostische informatie geven, ook essentieel om verloop slikken te beoordelen en
een revalidatieschema op te stellen
− Evaluatie faryngeale fase
o Technische onderzoeken vereist
o Passage bolus doorheen farynx duurt slecht enkele seconden → aangepaste radiologische
technieken gebruiken om dynamiek van het slikken te kunnen beoordelen
▪ Camera die verschillende opnamen per seconde maakt
− Manometrie: drukregistratie
o Drukken worden op verschillende plaatsen in de farynx en de bovenste slokdarmsfincter gemeten +
werking van deze structuren beoordelen: van groot belang bij indicatiestelling tot myotomie van
bovenste slokdarmsfincter
− Verschillende behandelingsstrategieën mogelijk, keuze wordt gemaakt obv de vastgestelde stoornissen
o Ethiologische therapie
▪ Behandeling gastro-oesofageale reflux
▪ Anti-Parkinsonmedicatie
o Heelkundige ingreep
▪ Myotomie bovenste slokdarmsfincter
▪ Divertikel van Zenker: zowel chirurgisch als endoscopisch behandel worden
o Percutane endoscopische gastronomie: bij ernstig blijvende slikstoornissen
▪ Evidentie voor gastro-intestinale reflux: sondevoeding bij voorkeur zittend of halfzittend
toedienen
o Meerderheid: logopedische begeleiding programma slikrevalidatie
▪ Aanleren compensatoire maatregelen: procedures die bolusflow beïnvloeden en aspiratie
voorkomen; niet noodzakelijk wijziging van de fysiologie van het slikken
▪ Op elke leeftijd; veel medewerking van patiënt
▪ Vb. posturale aanpassingen, verhoging sensoriële input, wijziging in volume of consistentie
bolus
o Faciliterende maatregelen: wijzigen wel de fysiologie van het slikmechanisme
▪ Patiënt moet instructies kunnen begrijpen, opvolgen en ze zelfstandig toepassen
▪ Vb. tongoefeningen, slikmanoeuvres (patiënt leert controle verwerven over bepaalde
aspecten van het slikmechanisme, wat gedurende een overgangsperiode bij het slikken
nodig kan zijn)
▪ Deze maatregelen kunnen enkel met speeksel toegepast worden (indirecte therapie) voor
patiënten die manifest aspireren of met vloeibare of vaste boli (directe therapie)
▪ Voorbeelden
• Supraglotische slik
o Inademen, adem blokkeren, dan slikken en tenslotte uitademen en
hoesten
o Hierdoor worden de stembande gesloten tijdens de slik
• Super-supraglotische slik
o Diep inademen, verder idem supraglotische slik.
o Hier wordt de luchtweg afgesloten, niet alleen op het niveau van de echte
stembanden maar ook thv vestibulum van de larynx
• Manoeuvre van Mendelsohn
o Met de vingers houdt men het tongbeen zo lang mogelijk in zijn meest
craniale positie.
o Daardoor wordt de openingsduur van de bovenste slokdarmsfincter
verlengd
− Enkele algemene richtlijnen die ook preventief aangewend kunnen worden tijdens de maaltijd bij
risicopatiënten
o Goed rechtop zitten met het hoofd in licht flexie
o Beperkte hoeveelheden voedsel of drank opeenvolgend toedienen en rustperiodes inbouwen
o Geen storende externe stimuli
o Aandacht voor het dieet: halfvloeibare voeding en koude dranken worden makkelijker geslikt
o Mondcontrole na de maaltijd
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper kimmymesbahi. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 80364 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen