Het Leven van Teksten samenvatting H1.1-1.3
Alles voor dit studieboek (7)
Geschreven voor
Hogeschool Windesheim (HW)
Lerarenopleiding 2e graad Algemene Economie
Leven van teksten
Alle documenten voor dit vak (1)
1
beoordeling
Door: Lucienne88 • 2 maanden geleden
Verkoper
Volgen
nadineeee
Ontvangen beoordelingen
Voorbeeld van de inhoud
Het leven van teksten
De belangrijkste begrippen in vraag en
antwoord
Hoofdstuk 2 - De veelzijdigheid van literatuur
Wat is literatuur? Dat wordt gekoppeld aan literariteit (zie de vraag hier onder).
Wat is Dat is wat een tekst literair maakt, een samenspel van factoren. Van drie
literariteit? kanten wordt hiernaar gekeken. (Zie de drie factoren in het schema op blz. 47.
De 3 factoren worden ook hieronder genoemd.)
Wat maakt iets 1. TEKSTEIGENSCHAPPEN:
literair?
(Deze vraag - de poëtssche funscte: (geïntroduceerd door Jacobsen) de manier
hoort bij de waarop taal gebruikt wordt: artefact, complexiteit)
vorige 2 vragen) - het verhalende/fsctonele karakter: het spel dat met de lezer
gespeeld wordt, lezers spelen dat mee (fcconaliteit, willing
suspension of disbelieve)
2. WERKING VAN TEKSTEN OP LEZERS:
- Reflescte
Verhalen kunnen iets overbrengen op een manier die plezierig is en
waarbij mensen zich aangesproken voelen. (Sjklovski Russische
formalist: literariteit, vervreemding)
- Plezier
Hier gaat het om het aangename en het schone.
Het aangename: afeiding en ontspanning is het doel.
Het schone: esthecsche ervaring, mooie teksten die alleen gelezen
worden omdat ze mooi zijn.
3. SOCIALE STATUS VAN TEKSTEN:
- Classifscate: genres
Genres zijn teksten die gemaakt zijn volgens een gemeenschappelijk
model. Sommige genres worden bij voorbaat geclassifceerd als
literair. Dat schept bepaalde verwachcngen. Randgevallen: literaire
thrillers, beeldverhalen. Geen duidelijke grens tussen (niet-)literair.
Dat verschuif.
- Waardering en scanonvorming
Canon: een dynamische verzameling teksten (en andere vormen van
cultureel erfgoed) die door de culturele autoriteiten als waardevol
worden beschouwd en als referencekader kunnen dienen van een
gedeelde cultuur.
Wat wordt Het vermogen van een tekst om de aandacht naar zichzelf als tekst toe te
bedoeld met de trekken. Jacobsen bedoelt hiermee dat taal een medium is met verschillende
poëtssche dimensies: klank, ritme, betekenis, zinstructuur en (bij geschreven teksten) de
funscte? opmaak van de pagina.
Hierbij hoort ook de term foregrounding: het proces waarbij taal als taal op
1
, de voorgrond treedt en de aandacht op zichzelf, op zijn eigen materialiteit
vescgt.
Wat betekent Letterlijk: met kunst gemaakt. iij teksten gaat het hier om teksten die
artefasct? vakmanschap en creacviteit vertonen.
Wat wordt Als teksten diverse dimensies (zoals genoemd bij de poëcsche funcce van
bedoeld met Jacobsen) vertonen, dan is er sprake van een complexe tekst, een tekst met
scomplexiteit? verschillende ‘laagjes’. Geen wegwerptaal, maar taalgebruik met
meerwaarde.
Wat is Het gaat hier niet zozeer om dát iets verzonnen is, maar dat eens schrijver de
fsctonaliteit? vrijheid heef om onware dingen te vertellen en dat de lezer daarin meegaat.
In dit verband wordt ook gesproken van een ‘willing suspension of disbelieve’.
Wat is ‘willing Het vrijwillig uitstellen van ongeloof door de lezer. De lezer gaat mee in het
suspension of spel.
disbelieve’?
Wat wordt op We willen niet lezen wat we al weten. We verwachten dat een tekst
ELO over reflescte vernieuwend of vervreemdend is. Dat zou ook een indicace kunnen zijn voor
gezegd? wat literatuur is. Sjklovski introduceerde het sleutelbegrip vervreemding: dat
was ons aan het denken zet.
Sjklovski gebruikt ook de term literariteit, maar bedoelt iets anders: de mate
waarin een tekst vervreemding tot stand brengt bij de lezer. Dat maakt een
tekst volgens hem en het Formalisme literair.
Wat wordt Dat is de verzamelnaam voor alle instances die een rol spelen bij de
bedoeld met beoordeling van een cultureel product. iijvoorbeeld recensenten,
sculturele onderwijsinstances, jury’s, uitgevers.
autoriteiten?
Hoofdstuk 4 - Intermediale poëtica
Wat is 1. Het netwerk van relaces en wisselwerkingen tussen media.
intermedialiteit? 2. Ruimte of beweging tussen twee of meer media die nog niet bepaald, nog
niet duidelijk vastgesteld kan worden (Higgins, Oosterling). Het gaat hier om
objecten, uitvoeringen of vertoningen die niet binnen de kaders van
bestaande media (hier opgevat als bestaande kunstvormen) kunnen worden
ingedeeld.
Wat is Proces of toestand waarbij meerdere media naast elkaar zijn gebruikt die
multmedialiteit? echter elk hun tradiconele funcce blijven behouden. iijvoorbeeld het
combineren van verschillende media in een flm of opera.
Wat is Het ‘overhevelen’ van een verhaal, thema of mocef van het ene naar het
transmedialiteit? andere medium, zoals boekverflmingen.
Wat is 1. De leer van de onderliggende principes, vormen en produccetechnieken
2
, poëtsca/poëtscale van literaire teksten in het algemeen.
theorie? 2. De leer van onderliggende principes, vormen en produccetechnieken van
de dichtkunst in het bijzonder.
Wat zegt Martn Er worden scjlfguren besproken die wij kenmerkend achten voor poëzie,
over poëtscale maar die ook voorkomen in niet literaire teksten en andere media.
theorie? iijvoorbeeld parallellisme (herhalingstechniek) of chiasme in gedicht of
redevoering. (Dit is foregrounding met scjlfguren.)
Andersom zie je ook dat er gedichten zijn die geen gebruik maken van
scjlfguren of bijzonder taalgebruik, bijv. ready made van de Zescgers zoals
iuddingh en Schippers. Zij gebruikten alledaagse teksten en presenteerden
die als gedichten. die worden visueel als gedichten gepresenteerd: smalle
regels, witregels enz. Daardoor lezen mensen ze anders. Men verwacht dan
een diepere laag.
Wat is Procedé waarbij de aanhef van een zin terugkeert of de opbouw van een zin
parallellisme? wordt herhaald. iijv. in gedicht van Campert: Zoals je loopt (…) Zoals je praat
(…) Zoals je zwijgt…
Wat is inversie? Techniek van omkering: afwijking van de normale Voorbeeld Dickinson:
woordvolgorde door deze volgorde om te Ample make this ied -
draaien. Make this ied with Awe -
Wat is schiasme? Dat is een kruisstelling, een Voorbeeld van gedicht J.C. iloem:
combinace van parallellisme en
inversie, waarbij de Denkend aan de dood kan ik niet slapen,
corresponderende woorden En niet slapend denk ik aan de dood.
kruiselings tegenover elkaar
staan. Voorbeeld policeke redevoering Kennedy:
Ask not what your country can do for you -
ask what you can do for your country.
Wat is Het zonder pauze doorlopen van de ene versregel in
enjambement? de volgende, waardoor zinsdelen die syntaccsch bij A rumpled sheet
elkaar horen worden gescheiden. of brown paper
Wat is Het proces waarbij taal als taal op de voorgrond treedt en de aandacht op
foregrounding? zichzelf op zijn eigen materialiteit vescgt.
Wat is Medeklinkerrijm aan het begin of het einde van Mersck toch hoe stersck
ascsconsonante? een woord. nu in ’t wersck
Wat is Klinkerrijm. slaef, graef en draef
assonante?
Wat is alliterate? Een vorm van medeklinkerrijm die aan het begin
van woorden voorkomt. Lisa leerde Lotje lopen
Wat is rijm? De herhaling van klanken van verwante klinkers of medeklinkers.
Wat is lyriek? Min of meer korte, niet-verhalende gedichten die de innerlijke toestand van
de spreker weergeven en zich vaak tot een aangesproken (fcceve) lezer richt.
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper nadineeee. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,69. Je zit daarna nergens aan vast.