Mondelinge vaardigheden
Wat moeten de leerlingen leren op vlak van luisteren en spreken?
Doelen
- In eindtermen:
o Minimumdoelen die kinderen in het zesde leerjaar moeten halen
o Kennis, vaardigheden, attitudes op verschillende niveaus:
o beschrijvend, structurerend, beoordelend
- In leerplannen: ZILL
o Netspecifieke vertaling en concretisering van de eindtermen, met leerlijnen en
ontwikkelingsstappen
o KOV, GO, OVSG
Eindtermen Nederlands
- Duidelijke lijnen van KO-LO-SO, moeilijkheid en complexiteit nemen toe
- Dezelfde accenten
1. Communicatief handelen: leerlingen moeten vaardig leren functioneren in communicatieve
contexten die voor hen van belang zijn.
2. Functionele luister- en spreekvaardigheid op school o.a.:
uiteenzettingen en instructies van leerkrachten begrijpen
uiteenzettingen en instructies van hun medeleerlingen begrijpen en er ook zelf
kunnen geven
verslag uitbrengen over een in de klas behandeld onderwerp
ontbrekende informatie vragen
vragen van de leerkrachten beantwoorden of zelf vragen stellen
3. Functionele luister- en spreekvaardigheid buiten de school o.a.:
naar informatieve radio- en tv-uitzendingen en reclameboodschappen luisteren die
voor hen bestemd zijn
telefoongesprekken voeren
discussies met bekende volwassenen en leeftijdsgenoten voeren
oproepen van hun medeleerlingen begrijpen en beoordelen
4. Correct spreken?
Volgens de eindtermen moeten leerkrachten ernaar streven dat de leerlingen zoveel mogelijk het ‘gepaste’
register gebruiken. In veel situaties zal het gepaste register standaardtaal zijn: de standaardtaal heeft
immers het voordeel dat ze in heel veel verschillende regio’s bruikbaar en verstaanbaar is. Bovendien is de
standaardtaal in bepaalde situaties ook de verwachte keuze (op school, in gesprekken met de directeur, op
Ketnet).
Nadeel Standaardnederlands vaak ‘tweede’ taal vele leerlingen worden opgevoed in een dialect, een
tussentaal of zelfs een andere taal.
Niet makkelijk om dan AN vlot te kunnen uitdrukken en daarom belangrijk om dit te bevorderen op een
positieve manier! Als leerkracht goed communicatiesituatie goed inschatten en bepalen wat het meest
gepaste taalregister is.
, Als leerlingen heel emotioneel worden, zullen ze immers vooral aandacht schenken aan de betekenis van
de boodschap en minder aan de vorm. Op zulke momenten is het belangrijk dat de leerkracht het
verwoorden van de boodschap laat primeren op de correcte vorm
Eindtermen luisteren en spreken
- Taalattitudes
o Spreekdurf en luisterbereidheid ontwikkelen
o Plezier beleven aan communiceren
o Bereidheid tot nadenken over
o Gespreksregels en -conventies
- Luister- en spreekstrategieën: oriënteren, doel
- Vanuit communicatieve taalgebruikssituaties nadenken over taal (taalbeschouwing)
o het gebruik van standaardtaal, regionale en sociale taalvariëteiten
o bepaalde houdingen en vooroordelen in taal
1 Nederlands – Luisteren
De leerlingen kunnen (verwerkingsniveau = beschrijven) de informatie achterhalen in:
1.1 een voor hen bestemde mededeling met betrekking tot het school- en klasgebeuren;
1.2 een voor hen bestemde informatieve radio-uitzending;
1.3 een uiteenzetting of instructie van een medeleerling, bestemd voor de leerkracht;
1.4 een telefoongesprek.
De leerlingen kunnen (verwerkingsniveau = structureren) de informatie op een persoonlijke en overzichtelijke
wijze ordenen bij:
1.5 een uiteenzetting of instructie van de leerkracht;
1.6 een voor hen bestemde instructie voor een buitenschoolse situatie;
1.7 een voor hen bestemde informatieve tv.-uitzending.
De leerlingen kunnen (verwerkingsniveau = beoordelen) op basis van, hetzij de eigen mening, hetzij informatie
uit andere bronnen, de informatie beoordelen die voorkomt in:
1.8 een discussie met bekende leeftijdgenoten;
1.9 een gesprek met bekende leeftijdgenoten;
1.10 een door leeftijdgenoten geformuleerde oproep.
2 Nederlands – Spreken
De leerlingen kunnen (verwerkingsniveau = beschrijven) het gepaste taalregister hanteren als ze:
2.1 aan leeftijdgenoten over zichzelf informatie verschaffen;
2.2 aan iemand om ontbrekende informatie vragen;
2.3 over een op school behandeld onderwerp aan de leerkracht verslag uitbrengen;
2.4 in een telefoongesprek informatie uitwisselen.
De leerlingen kunnen (verwerkingsniveau = structureren) het gepaste taalregister hanteren als ze:
2.5 vragen van de leerkracht in verband met een behandeld onderwerp beantwoorden;
2.6 van een behandeld onderwerp of een beleefd voorval een verbale/non-verbale interpretatie brengen, die
begrepen wordt door leeftijdgenoten;
2.7 bij een behandeld onderwerp vragen stellen die begrepen en beantwoord kunnen worden door
leeftijdgenoten;
2.8 een instructie geven zodat iemand die vertrouwd is met de situatie, ze kan uitvoeren.
De leerlingen kunnen (verwerkingsniveau = beoordelen) het gepaste taalregister hanteren als ze op basis van
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper romanevoss. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,49. Je zit daarna nergens aan vast.