De samenvatting benadrukt de fundamentele principes die de economische besluitvorming beheersen, en die zowel de dynamiek op micro-economisch als macro-economisch vlak verklaren. 14/20 gehaald
De term economie is afgeleid van het Grieks voor “iemand die een huishouden beheert”
- Bestudeerd de economische realiteit → is een manier om naar de werkelijkheid te kijken
→ Economie kan dus niet over alles gaan en kan dus niet alles doen waardoor het wordt opgedeeld in
disciplines
- Economie is recent ontstaan net zoals de sociale wetenschappen in de 19 e eeuw
→ Dit betekent niet dat het er voorheen niet over werd nagedacht
- Goed afbaken over wat we wel en niet over hebben want moeten niet alles door economie bekijken (kan,
maar hoeft niet) → als dit gebeurt dan is het de schuld van de maatschappij
Oorsprong is dus huishouden en werd huishoudkunde genoemd
- Het kan een gezin zijn in een privésfeer waar er middelen worden begeerd die meestal van financiële aard
zijn om levensonderhoud te voorzien
→ Het gezin is niet per se een traditioneel gezin
→ Het is elke manier waarop mensen zich met elkaar organiseren
→ Zoals basisbehoeften en vrijetijdsbestedingen
Een gezin en een economie wordt geconfronteerd met gelijkaardige beslissingen (keuze):
- Wie zal werken? Welke goederen en diensten en hoeveel dienen er geproduceerd te worden? Welke middelen
zullen gebruikt worden voor de productie?
- Tegen welke prijs zullen deze goederen verkocht worden?
→ Gaat over een ander soort huishouden namelijk bedrijven
→ Gezinnen zijn consumenten van de economie en om te consumeren, moet je goederen hebben → die
moeten geproduceerd worden door bedrijven
→ Bedrijven zijn belangrijker om diensten te geven aan die gezinnen
Samenleving en schaarse middelen
- Het beheer van de middelen is cruciaal daar deze middelen schaars zijn
- Middelen volstaan niet om aan alle behoeftes van alle betrokken te voldoen
→ Dit is schaarste als economisch concept
- Moeten keuzes maken om te zien welke behoeften prioriteit hebben over andere behoeften
Iedereen heeft een budget → zijn de middelen die je kan inzetten om behoeften te verwezenlijken → aanvoelen
van schaarste en keuzes zijn hierbij dus belangrijk
Schaarsheid betekent dat de samenleving beperkte middelen heeft en dat zij daarom niet alle goederen en diensten
kan produceren die de maatschappij wenst.
Een derde huishouden is de overheid die gekenmerkt is aan een tekort van middelen en een overspoel van eisen
→ Dit geeft aanleiding tot een economisch confrontatie
1
,Economie is een complex gegeven doordat de rekening houdt met alles en antwoord erop moet geven
- Dus economen gebruiken modellen om de realiteit te vereenvoudigen zodanig dat deze beter te begrijpen
wordt
→ Abstractie gemaakt die in de realiteit aanwezig is
→ Het vereenvoudigen betekent niet dat de andere factoren minder belangrijk zijn, we zetten die even
tussen haakjes om het eenvoudig te maken
De economische kringloop is een eenvoudige manier om de economische transacties (samenloop) tussen gezinnen
en ondernemingen voor te stellen (duidelijk maken)
- Abstractie maken ook al zijn ze niet constant omwille van eenvoud gaan we bepaalde dingen isoleren (functie
van economie)
- : er wordt iets gedaan om behoeften te begeren
- : vergoedingen met goederen en diensten
- Een markt is een plaats waar verschillende standhouders producten aanbieden
→ Alle confrontatie tussen potentiële kopers en potentiële verkopers
- De markt voor productiefactoren is de arbeidsmarkt waar ook financiële markten (kapitaal) zoals
spaarmiddelen voorkomen
→ Gezinnen verwerven daar bijvoorbeeld arbeid waardoor ze vergoed worden met inkomsten →
confrontatie tussen vraag en aanbod
Basisprincipes kan gezien worden als wetten, maar geen algemene wetten wan mensen zijn moeilijk om in wetten
te zetten
- Economische realiteit kan dus onvoorspelbaar zijn
- Economische wetten zijn ervaringsregels
→ Zijn algemene tendensen over hoe mensen reageren in bepaalde situaties als rationele wezens
→ Probleem: we zijn ook emotionele wezens
→ Maar het is maar een richting in de economie → eerste idee die de economische wetmatigheden aan te
gaan
2
,“De meeste dingen in het leven zijn niet gratis!” → Om goed/dienst te verwerven geven we iets op
- Alles in dit leven dat we willen verwerven of nemen hebben een kost
→ Iets dat gratis lijkt wordt altijd door iets of iemand bekostigt waar de overheid voor zorgt
- Het beheerst ons leven
→ De meeste beslissingen in het leven hebben een economisch karakter want moeten op een manier er een
betaling voor doen → dit vergt een keuze
→ Zoals een reis versus nieuwe wagen, ontspanning versus werken (inkomsten)
→ Die keuze vaak onbewust, impliciet of onbelangrijk omdat het maar een kleine kost uitmaakt en
onderwerp maakt van gewoontes
- De basisidee is dat het economisch probleem een probleem is van schaarste
→ Er moeten keuzes gemaakt worden en die keuzes zijn trade-offs
→ Soms zijn deze keuzes belangrijk en worden we er direct mee geconfronteerd
→ Zoals aankoop overwegen omdat veel kost dan gedwongen om er meer over na te denken
- Als bepaalde uitgaven doen dan kan die budget niet meer gehanteerd worden op andere dingen dit is de
trade-off → geven de mogelijkheid op om iets anders te kopen door aankopen te doen
→ De wereld wordt ook begrensd met mensen die zich zelden/nooit zorgen moeten maken (bewust maken)
over bepaalde kopen omdat het maar een kleine impact heeft op hun budget
- Dit voor individuen maar er zijn ook bijvoorbeeld defensie-uitgaven versus culturele uitgaven
→ Dus ook op collectieve niveau spelen die keuzes een rol
De overheid moet dus ook keuzes maken over wat zij proberen te realiseren met de beschikbare middelen die
beperkt zijn
- Die keuzes veroorzaken vaak controverse omdat groepen in de maatschappij denken inspraak te kunnen
maken op een deel van dat overheidsbudgetten
- Ze vertegenwoordigt een soort consensus in de maatschappij over welke richting dat evenwicht, verdeling
van die uitgaven, moet uitgaan
Efficiëntie slaat op wat de samenleving maximaal kan halen uit haar schaarse middelen
- Is louter economisch principe dat je met de beschikbare middelen zoveel mogelijk moet realiseren
- Is kwantitatief: beschikbare input die in het economisch systeem stopt, moet zoveel mogelijk output generen
zoals in bruto binnenlands- of nationaal product
→ Als zo bekijkt dan verlies je zaken uit het oog o.m. de billijkheid of rechtvaardigheid te maken heeft
→ Het is niet omdat je veel produceert in een land dat ook die verdeling van de welvaart die dat genereert
op een eerlijke manier geschiedt
- Dus er zijn andere aspecten verbonden aan het economisch proces dan het louter maximaliseren van de
productie
→ Gaat ook over verdeling: manier waarop die productie wordt gerealiseerd zoals milieuproblematiek
→ Marktwerking (= soort marktfalen): zaken die van belang zijn waar de markt geen rekening mee houdt →
markt dwingen om wel rekening mee te houden
→ Dit vergt een extreme ingreep met een belangrijke rol van de overheid
3
, Billijkheid betekent dat voordelen van die middelen fair verdeeld worden onder de leden van de samenleving
- Er is sprake van een trade-off omdat we focussen op de rechtvaardigheid dat ten koste zal zijn van een stukje
efficiëntie = economische principe
→ Als economisch dan is er efficiëntie, maar er is meer in het leven dan louter efficiëntie
- Is een manier om een bepaalde problematiek te bekijken en te kaderen
- De budgettaire beperking is waar er niet maximaal rechtvaardigheid gerealiseerd wordt omdat er rekening
gehouden wordt met beschikbare middelen
→ In de ideale wereld kan dit wel, maar we leven niet in zo’n wereld
- Het politieke proces: in een democratie is er onenigheid over bepaalde beslissingen, routes die genomen
worden dit levert altijd ontevreden mensen op
Om beslissingen te nemen dient men belangen ten opzichte van elkaar af te wegen
- Die keuzes van de trade-off kan dus soms pijnlijk zijn
- Is niet altijd aangenaam
- Hoe strakker je budget, hoe minder middelen je beschikt en hoe pijnlijker het is
- Maar met een beperkt budget kan je ook wel creatief zijn → heeft andere kanten
→ Namelijk er zijn ook andere zaken in het leven belangrijk
→ Relatie tussen wat we een aangenaam, gelukkig leven noemen en een rijk leven in economische termen
is niet zo eenduidig
→ In het welvarende westen zie je een paradoxaal verschijnsel dat veel mensen ongelukkig zijn → sprake
van depressie, vereenzaming …
Veel domeinen in onze maatschappij worden overgenomen door de economie. Trade-offs gaat over het gegeven
dat we keuzes moeten maken in het leven in het oogpunt van de schaarste (beperkte middelen)
In de economie worden die trade-offs gekwantificeerd in zogenaamde opportuniteitskosten, dit is de kost van iets
in termen van wat je ervoor opgeeft. Voor het nemen van beslissingen dien je de kosten en opbrengsten van
verschillende alternatieven te vergelijken
De keuzes die je niet gemaakt hebt, de alternatieven die je niet meer kan realiseren
- Last minute vakanties: de touroperator wordt geconfronteerd met de beslissing om de prijs te verlagen of het
risico te nemen de vakanties niet te verkopen
- Beslissing om te studeren of te werken: hoelang blijf ik studeren voor een diploma en wanneer ga ik werken
→ studeren kost geld, maar die laten toe voor een job (deels gecompenseerd)
→ Hoe langer je studeert hoe langer je het verwerven van inkomsten uitstelt → moet dit zien als een trade-
off of beslissing
Opportuniteitskost van iets is wat je ervoor opgeeft om het goed te verwerven
- Als je iets aankoopt moet je geld geven → geld moet van ergens komen is dus kost
- Het zijn andere mogelijkheden die we hadden kunnen realiseren i.p.v. het gene waarvoor we gekozen hebben
Ter illustratie is er de
- Het is de grafische voorstelling van de verschillende mogelijke outputcombinaties gegeven een bepaalde
productietechnologie en de totale hoeveelheid beschikbare productiefactoren
- Vereenvoudiging is hier belangrijk → kan drastisch zijn dus “hoe koppelen aan de realiteit?”
→ Bij verschillende eenvoudige modellen waar een deel van de realiteit is geïsoleerd
- Dan is het idee om die verschillende vereenvoudigde modellen op één of andere manier opnieuw in elkaar te
integreren en zo een begrip van de complexe werkelijkheid op te bouwen
- Dus de voorbeelden kunnen heel abstract zijn, maar dat is de bedoeling om te kunnen focussen op een
welbepaald proces
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper SweetWinny. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,59. Je zit daarna nergens aan vast.
