Pauline De Gryse
Burgerlijk recht
Deel 1: Hoofdstuk 1: Algemene inleiding
1. Wat is recht?
- Waarom zijn er rechten of rechtbanken?
o Ordening van de maatschappij
Geen rechtsregels chaos
- Is dat voldoende dat rechtsregels bestaan?
Als het niet gerespecteerd wordt, straffen rechterlijke macht
(rechtbanken of hoven)
- Voorbeeld:
We gaan eten in restaurant je sluit ‘een contract’ af.
Stel je hebt voedselvergiftiging, je kan restauranthouder aanspreken
(Burgerlijke aansprakelijkheid)
In burgerlijk rechtboek, heleboel artikels aanvullend recht
1. Retentierecht: vb. zolang de factuur niet betaald is, mag de
garagehouder de auto houden. Hij moet dat niet doen, maar
sommigen doen het wel, het is hun recht.
2. Dwingend recht: je kan er contractueel niet van afwijken.
3. Aanvullend recht: je kan er contractueel van afwijken.
- Voorbeeld 1:
Klassiek huurcontract: als er problemen zijn, afgebakend in de wet:
o Grote huurherstellingen schimmel, dak, … zijn ten laste van
de verhuurder.
o Kleine huurherstellingen verstopte toiletten, klinken, sloten
zijn ten laste van de huurder.
Er staat een clausule waarin er staat dat alles ten koste is van
huurder telt niet, want de regels in een klassiek huurcontract zijn
van dwingend recht, dus je kan er niet van uitwijken.
- Voorbeeld 2:
Je schenkt (contract) een som geld aan je kinderen. (Roerende
goederen)
Je moet 3% betalen van het bedrag voor belastingen, ongeacht de
schenking. (Vlaanderen)
Bij schenking van een stuk grond. Sowieso notariële acte nodig.
Sterft de persoon die schenkt binnen de 3 jaar, moet je andere partij
successierechten betalen. Na de 3jaar telt dat niet meer.
o De schenking is een contract: de andere partij moet eerst
accepteren en je kan niet terugkeren. Schenken is schenken.
1
Samenvatting Burgerlijk recht
,Pauline De Gryse
Pagina 20: Je sluit een contract met een andere partij, maar ze volgen de
regels niet.
Eerst aantekende brief sturen van de eiser, maar dan kan je ermee naar
de rechtbank.
Voor Morele regels bestaan er strafrechten, maar niet voor allemaal.
- Voorbeeld: een doodslag doe je niet, dat is een morele regel, maar
als het toch gebeurt, bestaat er een strafrecht.
1.1 Kerk VS recht
- Het kerkelijk recht heeft geen invloed op burgerlijk recht.
- Men moet het kerkelijk recht niet volgen als je niet gelovig bent.
o Voorbeeld: het huwelijk is een kerkelijk recht. Dus je kiest of je
de regels naleeft of niet.
! BEHALVE burgerlijk huwelijk, daar zijn regels die je moet naleven,
gelovig of niet !
2. Indelingen van het recht.
2.1. Privaat en publiek recht
Privaat recht (cursus) verhouding tussen burgers
= private belangen
Publiek recht: twee regels (cursus)
1. Wetgevende macht: stemmen de regels en wetten
2. Uitvoerende macht: zorgen dat de wetten die gestemd zijn,
uitgevoerd worden. Ze staan in voor algemeen beleid
3. Rechterlijke macht: (rechtbanken en hoven) zorgen ervoor dat
wanneer wetten niet worden nageleefd, men gestraft wordt.
2.2. X
2.3. Verhouding tussen overheid en burger:
1. Fiscaal recht: inkomsten uit arbeid of beleggingen, je betaalt daar
belastingen op.
2. Straf recht: overheid eist, wanneer iemand misdrijf pleegt, iemand
bestraft wordt.
- Strafrechtbank: naast de rechters, heb je ook iemand van het
openbaar ministerie (procureur, hij vertegenwoordigd de
maatschappij) <-> tegenpartij: beklaagde, iemand die misdrijf heeft
gepleegd. Het zijn de rechters die de
beslissingen nemen, als procureur niet genoeg
overtuigd, wordt de beklaagde vrijgesproken.
3. Bronnen van het recht
3.1. Wetgeving sensu lato
- We hebben rechtsregels, maar waar komen die
vandaan, wat is hun oorsprong?
2
Samenvatting Burgerlijk recht
, Pauline De Gryse
o Voorbeeld: er zijn nog altijd ongeschreven rechtsregels het
gewoonte recht (handgift)
3.1.1. Internationale verdragen en beslissingen
van supranationale organistaties.
- Voor alle lidstaten van de EU moet de
rechtsregels overnemen van de regels van de EU,
het is verplicht.
Belangrijkste internationale wetgeving afkomstig van
de EU:
- Verordeningen: bevatten een algemene en volledige reglementering
die rechtstreeks van toepassing is in alle lidstaten.
- Richtlijnen: geven aantal regels aan die door de nationale overheid
van de diverse lidstaten verplicht moeten worden opgenomen en
verwerkt in eigen wetgeving.
- Besluit: bevatten regels die van toepassing zijn op daarin
aangeduide bestemmeling.
3.1.2 Grondwet
- Grondwet 1831 (België is een eenheidsstaat): geldig voor heel
België (unitaire staat)
o Sinds 1994: België is een federale staat* geworden.
- Ander specifiek systeem bij wijziging grondwet: moet men in kamer
van vv een voorstel doen dat men de grondwet zou willen wijzigen.
- Stel dat het goedgekeurd wordt dan wordt het parlement
onmiddellijk ontbonden. Er komen dan nieuwe verkiezingen. (Een
nieuw verkozen parlement en kamer vv)
- Het nieuw verkozen parlement zal dan moeten stemmen of de
grondwet mag wijzigen. De stemming moet gebeuren in kamer en
senaat. En moet in beide kamers goedgekeurd worden met een
2/3de meerderheid.
3.1.3 Wet sensu stricto
- Kamer van volksvertegenwoordigers
o Stemmen federale wetten
o Stemmen (meerderheid helft +1)
- Senaat komt niet meer aan te pas
o Ze kunnen vragen om federale wetten toch te stemmen
Federale wetten (senaat + kamer)
Grondwetten (wetten van federaal niveau naar
gewesten)
- Federale wet:
o Wetteksten: de wetten staan daar heel beknopt in, zonder
echte uitleg.
De bevoegde federale minister moet via aankomende besluit
aanvullende informatie over die wetten geven.
3
Samenvatting Burgerlijk recht