Samenvatting
Samenvatting Belgisch publiekrecht
- Instelling
- Universiteit Gent (UGent)
Meestal staat er een (c) bij als het in de codex staat.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 75 pagina's
Voorbeeld 4 van de 75 pagina's
In winkelwagenVerkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
BELGISCH PUBLIEKRECHT1. KRACHTLIJNEN
1 DE BELGISCHE STAAT
1.1 ONTSTAAN VAN BELGIË
Staten kunnen op verschillende manieren ontstaan
1. Oorspronkelijk ontstaan
Terra nullius: een grondgebied waar er voordien geen enkele staat bestond
2. Afgeleide manieren
- Dekolonisatie
- Secessie (een bepaalde bevolking scheidt een bepaald grondgebied af
van een staat en richt een eigen onafhankelijke overheid in)
- Dismembratio (1 staat valt uiteen in verschillende staten)
- Fusie (samensmelten tot 1 staat)
België is ontstaan uit secessie.
Na het Congres van Wenen (1814) werden de zuidelijke Nederlanden opgericht als
bufferstaat om de Franse macht onder controle te houden.
Verenigd Koninkrijk der Nederlanden (1815) olv Willem I
Koning veel macht, wetgever beperkte macht
Het zuiden: niet tevreden
- Centralistisch ingesteld: Z ondervertegenwoordigd en financieel benadeeld
- Franse Revolutie: gelijkheid
- Overheidsinmenging met Kerk
- Beknotting persvrijheid
- TAALCONFLICT
Monsterverbond, doel: verzet tegen het Nederlandse bewind
Ontstaan “voorlopig bewind”
1830: onafhankelijkheid België
1.2 BELGIË ALS STAAT
4 constitutieve elementen van een staat
1. Permanente bevolking
2. Afgebakend grondgebied
3. Overheid die effectief gezag uitoefent
4. Het vermogen om onafhankelijk met andere staten relaties aan te gaan
1
,TOEGEPAST OP BELGIË
1. Permanente bevolking
Mensen kunnen nationaliteit delen maar verschillen hebben
Staat kan gezag voeren op mensen die niet de nationaliteit hebben maar zich wel op
het grondgebied bevinden
1 januari 2023: 11.700.000 wonen in België (stijgt nogsteeds)
2. Afgebakend gebied
Verdrag van Maastricht (1843): territorium voor België
De Grondwet: grenzen kunnen enkel veranderd worden door de wetgever
3. Effectieve overheid
De overheid zorgt ervoor dat wetten worden gemaakt, bestuurd en dat er recht wordt
gesproken. Of de overheid deze effectief vervuld, is een feitelijke vaststelling.
België: nationale, deelstatelijke en lokale overheden
4. Onafhankelijk
Overheid die in staat is op eigen gezag betrekkingen met andere staten te
onderhouden.
Diplomatieke diensten die de staat vertegenwoordigen in heel de wereld.
Deelstaten kunnen ook verdragen sluiten maar niet onafhankelijk want dat gezag
verlenen ze aan Belgische Grondwet
Erkeninning
Erkenning: een staat bevestigt het bestaan van een andere staat internationale
rechtspersoonlijkheid vormen
- Eenzijdig en niet verplicht
- Politieke kwestie
- Niet vrijblijvend
Terugwerkende werking: erkenning kan niet worden ongedaan gemaakt
Erkenning van staten, niet van regeringen: geopolitieke keuze
België is vrij snel erkend door de buurlanden op de Conferentie van Londen maar
pas door de Nederlanden pas in 1939 met het Verdrag van Londen
2
, 1.3 GEVOLGEN VAN DE KWALIFICATIE ALS STAAT
Rechtspersoonlijkheid:
- Extern: een Staat kan naar internationaal recht drager worden van rechten
en plichten
- Intern: de Staat wordt beschouwd naar nationaal recht als een afzonderlijk
optredende juridische entiteit
Soevereiniteit:
- Extern: gelijkheid, ongestoord te functioneren (non-interventie)
- Intern: eigen rechtsordening bepalen
Soevereiniteitsgedachte: relativeren want spanning door internationale
organisaties die invloed uitoefenen op inhoud en vorm van nationale
rechtsordes
Rechtsmacht: juridische erkenning van de mogelijkheid om gezag uit te voeren
- Territoriaal: wie en wat zich er op het grondgebied bevindt en de
gebeurtenissen die er plaatsvinden uitvoeringshandelingen
- Functionele rechtsmacht: zeeën en oceanen
2. EEN DEMOCRATISCHE RECHTSTAAT
Binnen staat: actoren die macht uitoefenen en regels maken
Absolutisme: vorst werd niet gehinderd, er bestonden parlementen/constituties maar
geen tegenspraak, eigen inzicht
Verlichting: verwerping absolutisme, streven naar vrijheid en gelijkheid
2.1 DE SCHEIDING VAN DE MACHTEN
De macht is niet geconcentreerd naar 1 punt maar wordt verspreid en een zekere
mate controle geen misbruik meer van autoriteit
Montesqieu: uitvinder van de scheiding der machten
- Bezig met problemen waartoe absolute macht kon leiden
- Ver van democratische staat
- Locke heeft hier ook iets mee te maken: grondrechten en onderwerping
van de staat
3
, Trias politica:
- Wetgevende macht: rechtsregels met algemeen karakter worden
uitgevaardigd
Bedoeling: ordening van de samenleving en menselijke verhoudingen
- Uitvoerende macht: algemene beleidsrol, toepassing van rechtsregels
- Rechterlijke macht: geschillen die uit toepassing van de algemene norm
voortvloeien, worden opgelost
Ze hebben elkaar soms nodig voor hun verplichtingen en controle
Systeem van checks & balances
- Kamer controleert de Koning
- Koning maakt mee de wetten
- Wetgever bepaalt statuut rechters
- Koning benoemt rechters
- Rechters controleren beide machten
Soms diffuse taakverdeling (= verantwoordelijkheden vervullen die meer lijken aan te
sluiten bij de taken van de andere machten)
- WM: parlementair onderzoek (RM), naturalisatie (UM)
- UM: genade recht (RM)
- Rechtsvormende rol rechter: rechters mogen zelf geen normen maken
maar moeten wel de wet interpreteren om tot een besluit te komen
- Verdeling tussen federale overheid, deelstaten en Europese Unie
Doel: machtsmisbruik voorkomen
- Verschuiving van evenwichten?
De werkelijkheid zoals die is:
UM: werkelijke motor van veel politieke beslissingen
Regering: meeste invloed op het beleid en dominante rol
in politieke proces
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper S05466. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 72042 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen