Samenvatting
Samenvatting Sociale Psychologie I - H8
- Instelling
- Vrije Universiteit Brussel (VUB)
Samenvatting hoofdstuk 8 van Sociale Psychologie I: Sociale Cognitie, aan de VUB. Academiejaar
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 6 pagina's
Voorbeeld 2 van de 6 pagina's
In winkelwagenVerkoper
VolgenVoorbeeld van de inhoud
Hoofdstuk 8Attributietheorie
Attributies geven een antwoord op de vraag “wat is de oorzaak van deze gebeurtenis?”.
Heider (1958): - waarnemer is een naïeve wetenschapper; willen verklaren waarneembaar gedrag
dmv niet-waarneembare oorzaken
- belangrijkste bijdrage: opdeling interne vs externe oorzaken
Fundamenten
1.1.1 – INHOUD V CAUSALE ATTRIBUTIES
Naast causale attributies, nog andere types verklaringen die niet louter oorzakelijk zijn:
- Dispositionele attributies: verkl in termen van persoonlijkheidstrekken
- Redenen w meestal gegeven om doel gedrag te verkl
- Excuses: verkl waarbij persoon verantwoordelijkheid ontkent. (afgeleid ex-cause; verkl die w
gegeven aan andere ipv echte oorzaken, wanneer echte oorzaak controleerbaar was door de
persoon)
1.1.2 – INHOUD V CAUSALE ATTRIBUTIES
Onderscheid gemaakt die verder gaat dan Heiders opdeling tssn persoon & omgeving.
Dimensies v causaliteit:
- Locus (plaats waar persoon oorzaak plaatst (intern of extern))
- Stabiliteit (oorzaken zijn blijvend (stabiel) of variabel (instabiel))
- Controleerbaarheid (intentionaliteit) (oorzaken van gebeurtenissen ku beheersen)
- Globaliteit (mate waarin oorzaak veralgemeend kan w)
ð Oorzaken ku w geplaatst op elk van deze dimensies. Precieze betekenis van oorzaak kan
veranderen over tijd, waarnemers en situaties. Wel overeenstemming versch culturen.
1.1.3 – SPONTAAN (EN BEWUST) ZOEKEN VAN OORZAKEN
Belangrijke factoren om na te gaan onder welke omstandigheden mensen verklaringen zoeken:
- Onverwachte gebeurtenissen -> grote attributionele activiteit dan verwachte
gebeurtenissen (hierbij steunen mensen op scripts en schema’s zonder af te vragen waarom
gebeurtenis plaatsvond).
- Negatieve gebeurtenissen (niet bereiken gewenste doel) -> hogere attributionele activiteit
(willen herwinnen controle, dus vinden juiste oorzaak essentieel)
- Verlies controle (afhankelijkheid van anderen bij maken keuze) -> meer attributies (behoefte
behoud v controle)
- Negatieve gemoedstoestand -> behoefte vinden verkl & negatieve emoties afzwakken
- Conversationele regels (vb. sprekers vertellen louter oorzaken die luisteraars niet weten
(Hilton, 1988))
1.1.4 – AFLEIDEN V OORZAKEN: COVARIATIE
Kelley (1967): ‘effect w toegeschreven aan die conditie die aanwezig is indien het effect dat ook is.’
- ANOVA model (zie Hoofdstuk 3)
Aka covariatieprincipe; invloed v experimentele factor w gezocht obv bekomen effecten.
3 soorten info essentieel bij toeschrijven oorzaken:
- Consensus aka mate waarin resultaat voorkomt bij alle personen
© Elien Bergs – 2023-2024
, - Consistentie aka mate waarin resultaat voorkomt op alle tijdstippen
- Distinctiviteit aka maten waarin resultaat optreedt bij alle stimuli
Kritische opmerkingen:
- Covariatie kan aanleiding geven tot onechte correlaties (vb haai-ijs denkfout)
- In onderzoek w proefpersonen meestal info aangeboden waarin covariatie reeds verwerkt
is. Recent onderzoek: mensen goed in staat covariaties te ontdekken in ongestructureerde,
niet voorverwerkte gegevens.
- Best mogelijk dat eigenlijke denkproces anders verloopt dan in modellen is voorgesteld.
Joint Model (Van Overwalle & Heylighen)
- Gebaseerd op combinatie twee causaliteitsprincipes van verschil en overeenkomst
- Uitbreiding voorspellingen ANOVA model
- Gaat ten eerste uit van filosofische canon Mill, in het bijzonder de methode vh verschil:
o vgl gebeurtenissen met versch effecten
o oorzaak bij conditie die verschil maakt tssn beide gevallen.
- Oorzaken naar ‘afwijkende’ persoon, tijd en situatie -> ‘interne, onstabiele en specifieke
oorzaken’
- Tweede canon Mill: methode van overeenkomst:
o Vgl gebeurtenissen zelfde effect
o Oorzaak is conditie die altijd aanwezig is samen met het effect
o Oorzaken complementair met methode v verschil: ‘externe, stabiele en globale
oorzaken’
Voordeel joint model: enige model dat expliciet verband legt tssn waarnemen van oorzaken &
causale dimensies die v belang zijn in motivatie en emoties
1.1.5 – IMPLICIETE ATTRIBUTIES: Connectionistische Benadering
Veel causale verbanden w spontaan & onbewust gelegd tijdens waarnemen v een gebeurtenis, om te
ku begrijpen wat er gebeurt.
Spontane attributies: geheugenexp.
Connectistische modellen als verkl voor spontane oordelen. -> Gebaseerd op eenvoudige,
mechanistische principes v leren/conditioneren in menselijke brein (tevens terug te vinden bij
dieren).
- Stellen dat oorzaken ku w voorgesteld als connecties tssn stimuli en gevolg; connecties w
geleidelijk aan opgebouwd.
Meest verspreide model dat dit mathematisch uitdrukt door Rescorla & Wagner (1972):
- Organisme tracht effect (λ) te voorspellen obv alle aanwezige oorzaken (SV)
- Afwijkende voorspelling (λ - SV ≠ 0): connectiesterkte v oorzaak (V) w aangepast
è Onderschatting effect: aanpassing naar boven
è Overschatting effect: aanpassing naar beneden
Hoe gaat leren?
- Stel dat 1 factor A aanwezig is (zodat SV = VA ); initieel causale sterkte (VA ) = 0
o Indien factor A samenvalt met effect (λ = 1), dan zal VA stijgen tot waarde 1
o Omgekeerd; indien A aanwezig is terwijl effect afwezig is (λ = 0), dan zal VA geleidelijk
dalen tot waarde 0 (grafiek A° na trial 8)
© Elien Bergs – 2023-2024
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper elienbergs1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 73091 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen