FISCALE PROCEDURE
DEEL 1: Algemene inleiding
Ethische overwegingen…
Fiscale fraude
- Belastingontduiking (bv. ik geef inkomsten niet aan) -> strafbaar
- Belastingontwijking (bv. ik schakel over naar successieplanning)
o A: ook zakelijk motief -> OK
o B: vnl. fiscaal motief -> niet OK
DEEL 2: Algemene beginselen van het Belgisch fiscaal recht
1. Beginselen ingeschreven in de Grondwet
Scheiding der machten
- Wetgevende macht: parlement, maken wetten (belastingen) -> WIB
- Uitvoerende macht: voeren wetten uit + controleren -> KB WIB (+ circulaires + commentaren)
- Rechterlijke macht: interpretatie
Beginselen = basis waaraan belastingheffing moet voldoen -> geen overeenstemming met beginsel = in
betwisting gaan
Beginsel 1: legaliteitsbeginsel (wettelijkheid vd belasting)
- = enkel belasting als wet (no taxation without representation)
- <-> beginsel van behoorlijk bestuur
- Belastingwet moet nauwkeurige, ondubbelzinnige en duidelijke criteria bevatten
- Gevolgen:
o Als circulaire = afwijking van / toevoeging aan wet -> ter zijde schuiven
o BP kan bezwaarschrift indienen tegen eigen aangifte wegens fout
Beginsel 2: gelijkheid voor belasting
- Alle Belgen = gelijk voor wet
- Geen voorrechten (bv. 1 iemand betaalt geen belasting, anderen wel)
- Enkel verschillende fiscale behandeling tav bepaalde categorieën van personen als objectieve en redelijke
verantwoording
Beginsel 3: eenjarigheidsbeginsel (annaliteit vd belasting)
- Jaarlijks stemmen over belastingen
- Regels = 1 jaar geldig, tenzij vernieuwd
2. Beginselen opgelegd door het internationaal recht
Voorrang
- Belgische wetgeving moet internationale afspraken te goeder trouw naleven
- Bij samenloop grondwettelijke grondrechten en internationale bepalingen -> prejudiciële vraag aan
Grondwettelijk Hof
Territorialiteit
- Heffingsbevoegdheid = beperkt door territoriale soevereiniteit
- Be VS internationaal
o Belgische wetgeving =
▪ Belasting op inkomen en vermogen van ingezetenen obv verblijfplaats
▪ Belasting op niet-ingezetenen obv inkomen en goederen van Belgische oorsprong
o Internationaal recht = territorialiteit
▪ Btw: richtlijnen
▪ Directe belasting: dubbelbelastingverdragen
,Internationale fiscale verdragen
- Bilaterale overeenkomsten tot het vermijden van dubbele belasting inzake inkomsten- en vermogensbelasting
- Meestal obv OESO-Modelverdrag
- Doel: vermijden van juridische internationale dubbele belasting van inkomsten door verdeling van
heffingsbevoegdheid
Europese recht
- Verdrag betreffende de Werking van de EU (VWEU)
- Fiscale maatregel mag niet strijdig zijn met vrijheden VWEU (vrij verkeer van goederen, werknemers en
personen, vrijheid van vestiging, vrij verrichten van diensten, vrije verkeer van kapitalen en betalingen)
- BP kan zich beroepen op bepalingen vd richtlijnen, zelfs als ze niet in interne wetgeving omgezet zijn
Rechten vd mens
- EVRM & BUPO
- Recht op eerlijk proces, recht dat een zaak binnen redelijke termijn wordt behandeld, recht om niet aan eigen
veroordeling te moeten meewerken, beginsel non bis in idem
➔ nooit 2x straffen voor hetzelfde feit
3. Grondbeginselen van het Belgisch fiscaal recht
- Fiscale wet = openbare orde
o Niet alle fiscale bepalingen = OO
o Akkoorden tussen BP en fiscus om bepaling belastingweg te ontduiken ≠ toegestaan (wel bij
feitenkwesties)
o Administratieve circulaire in strijd met wet ≠ uitwerking
- Werking vd belastingwet in tijd
o Algemeen beginsel van niet-terugwerkende kracht van een wet
o Enkel retroactiviteit als regel van toepassing op feiten, handelingen, toestanden die definitief zijn
voltrokken op moment inwerkingtreding
o Inkomstenbelasting: bekendmaking wet voor einde periode waarin inkomen verworven ≠
terugwerkende kracht
- Interpretatie vd belastingwet
o Letterlijke interpretatie (wet = wat er staat)
o Als onduidelijk -> naar bedoeling wetgever zoeken: parlementaire voorbereidende werkzaamheden,
memorie van toelichting…
o Geen interpretatie bij analogie
o In dubio contra fiscum
▪ Als nog steeds onduidelijkheid na uitputting alle andere interpretatietechnieken
▪ Bij twijfel in voordeel vd BP beslissen
- Gemeen recht & fiscaal recht
o Cass: alle regels burgerlijk recht = van toepassing op fiscaal recht (tenzij fiscaal recht anders bepaalt)
o Gevolgen
▪ Belastbare winsten van onderneming vastleggen overeenkomstig boekhoudkundige regels
(boekhoudrecht volgen)
▪ Houding administratie obv beginselen administratief recht
▪ Fout van administratie -> aansprakelijk obv art. 1382 BW
- Keuze vd minst belaste weg
o BP mag goedkoopste belastingweg kiezen
o Brepolsdoctrine
▪ Fusie tussen venn A (verlieslatend) en venn B (winstgevend)
▪ Economisch oogpunt: B slorpt A op -> verlies verdwijnt
▪ MAAR fiscaal standpunt: A slorpt B op -> fiscaal verlies
▪ Fiscus: toch belasting want deze constructie ≠ meest normale vorm
▪ Cass: geen verboden simulatie of belastingfraude dus toegestaan
, o Verbod op simulatie
▪ Simulatie = iets laten zien aan fiscus, maar achter schermen iets anders doen
▪ Geheime overeenkomst = werkelijke overeenkomst
▪ Fraude (strafrechtelijk gesanctioneerd)
▪ Bv. OG inbrengen in vennootschap -> aandelen (verkregen in ruil voor OG) verkopen (geen
belasting)
<-> OG verkopen = 12% registratierechten
o Specifieke antimisbruikbepalingen
▪ Vroeger enkel in rechtspraak, nu ook bepalingen in wet (nav Brepols)
▪ Bv. bij fusies kijken naar waarde vennootschappen voor & na fusie, belastingneutrale fusies zijn
toegelaten bij voldoende zakelijke motieven
o Algemene antimisbruikbepalingen: art. 344 WIB
▪ Fiscaal misbruik als
• Objectief element: kiezen voor toestand strijdig met doelstelling vd fiscale wetgeving
(belastingvermeerdering ontwijken OF belastingvermindering verkrijgen)
• Subjectief element: kiezen voor RH met belastingvoordeel als doel
▪ Bewijslast bij fiscus (tegenbewijs: BP moet zelf bewijzen dat motief ≠ inkomstenbelastingen
ontwijken)
▪ Bv. W uitkeren aan AH’s dmv kapitaalvermindering (dividend = RV), i uitkeren via land
waarmee DBV
o => nu geen echte keuze vd minst belaste weg meer
- Bewijs in fiscale aangelegenheden
o Bewijsplicht BP bij
▪ Betwisting belasting
▪ Recht op vrijstelling, vermindering of ander fiscaal voordeel
o Bewijsplicht fiscus: aantonen waarom BP is belast
- Beginselen van behoorlijk bestuur <-> legaliteitsbeginsel
o Rechtszekerheidsbeginsel (legaliteitsbeginsel)
o Motiveringsbeginsel
o Zorgvuldigheidsbeginsel: fiscus moet bij nemen van beslissingen alle feiten zorgvuldig onderzoeken +
belangen van alle partijen afwegen
o Verbod van willekeur: niet willekeurig handelen, belangen van alle partijen afwegen
o Verbod van misbruik van bevoegdheid
o Proportionaliteitsbeginsel: middel dat fiscus gebruikt = in verhouding tot doel
o Vertrouwensbeginsel:
▪ BP mag vertrouwen op handelen fiscus
▪ NT bij
• Inlichting: bv. telefoon, programma voor belastingen
• Toezegging obv verkeerde gegevens of volledig in strijd met wet
▪ WEL
• Beleid: dagelijkse beleidsbeslissing vd minister van financiën
• Vaststellingsovereenkomst: overeenkomst tussen BP en fiscus
o Gelijkheidsbeginsel
▪ Gelijke gevallen op een gelijke manier behandelen
▪ Verbod op
• Begunstigend beleid: fiscus neemt voor bepaalde gevallen een standpunt in dat
gunstiger is dan een normale toepassing vd wet
• Oogmerk van begunstiging: bewust maar zonder goede reden een bepaalde persoon
gunstiger behandelen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper nigararakhmatulina. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.