Da Vinci - Personifieerde de geleidelijke overgang van traditie georiënteerde houding
naar een empirische houding
Machiavelli - Humanist, latinist
- Beschreef hoe een maatschappij werd geregeerd en hoe mensen zich
gedroegen
More - Staatman, schrijver
- Schreef ‘utopia’ (verwoesting britse platteland + ideale land)
Luther - Humanist
- ‘95 stellingen van toegefelijkheid’
- Streefde naar religieuze bevrijding van mens, scheppen van directe band
tussen individu & god, zonder tussenkomst van de kerkelijke instelling.
- Werd exponent van protonationalisme van de Duitse Adel
- Verwierp nieuwe wetenschappelijke inzichten opkomend in Europa
Müntzer - Theoloog, humanist
- Radicaliseerde de leer van Luther, kwam in opstand tegen hebzucht van
edelen in Saksen.
Calvijn - Magnus opus: instituten van de christelijke religie
- Wou een logisch opgebouwde moraal, staatsorde en dogma codificeren
- Werd gezien als leider van de protestantse hervorming
- Zelfrealisatie en arbeidsethiek waren belangrijke waarden
- Winst = resultaat van hard werken
- Leer was nieuw opkomend vroegkapitalistische economische orde
- Theocratie van geneve (legde uit hoe deze georganiseerd moet worden),
bestond uit ministerie en consistorie
- Omarmde ministerie en religieuze sfeer dictoriale theocratische regime
- Verwierp nieuwe wetenschappelijke inzichten opkomend in Europa
- Basis voor latere vrijheid: plaats in maatschappij was niet langer gevolg van
afkomst, maar mate realisatie van arbeid
- Belangrijk gevolg: versterking territoriale staat + groei middenklasse
Sepúlveda - Filosoof, theoloog, humanist
- Aristotelische analyse
- Excessief geweld = toegestaan (om misdaden tegen de natuur uit te roeien)
Las Casas - Verzette zich tegen geweld, kritiek op Aristotelische analyse
- Oorlog alleen gerechtvaardigd bij speciale omstandigheden
Koning Karel I - Koningen zijn de kleine goden op aarde
- Ontbond het Long Parliament
Hill - Marxistische historicus
- Engelse burgeroorlogen waren klassenstrijd, waarin despotisme van Karel I
werd verdedigd door reactionaire krachten van de gevestigde kerk en
1
Camila Martínez Pérez
, conservatieve grootgrondbezitters
Cromwell - Militaire leider parlement
- Gelooft in vrijheid van overtuiging (zelf geloof belijden)
- New Model Army (voor het eerst vechten burgers voor ideologische
redenen)
The levellers - Groep
- Lilburn, overton, Walwyn
- Verzetten zich tegen koninklijke en parlementaire heerschappij
- Brachten opvatting samen in ‘Agreement of the people’
- Grootste maatschappelijke breuklijn: conflict arm-rijk
- Radicalere groep: the diggers (pleiten voor economische gelijkheid)
Astell - Pleitte voor gelijkheid man-vrouw
- Bekritiseerde kerk
Bacon - Mens was in staat, door kennis, natuur te kennen en beheersen
- Enige bron van waarheid: waarnemen en experimenteren (ervaringen)
Hobbes - Verklaring verschijnselen: beweging, dynamica van materie
- Voorstander: blind aanvaarden autoritair gezag
- Natuurstaat = fundamentele kenmerken mens
- Homo homini lupus-samenleving: samenleving waarin elke individu
strijdvaardig, in greep van angst voor de macht van ander en de dood.
- Mens moest soevereiniteit onvoorwaardelijk overdragen aan Leviathan
Descartes - Cogito ergo sum = ik denk dus ik ben
- Verkrijgen kennis: rede, verstand
De Spinoza - ‘tractatus theologico-politicus’ (werk)
- God wordt door de rede (alleen) verklaard
- Democratie is de enigste staatsvorm
Hoofdstuk 2
Locke - ‘two treatises of government’
- Alle mensen worden vrij en gelijk geboren
- Ontstaan goederen: natuur en arbeid
- Arbeider-ondernemer
- Civil society
- Freemen
- Onderscheid sujet (onderdaan) – citoyen (burger)
- ‘reasonabless of christianity’: grote rol weggelegd godsdienst (hierin
uiteengezet)
- Straf- en beloningsstelsel
- Voorstander scheiding der machten
- The godlike prince = een goede monarch
- Tegen politieke slavernij van absolute monarchie
2
Camila Martínez Pérez
, Mehta - Bekritiseerde slavernijbenadering van Locke (Afrikaanse slavernij hoort er
niet bij)
De Tracy - Ideologie = onafhankelijke wetenschappelijke discipline
Diderot & - Drijvende krachten achte publicatie ‘Encyclopédie’
d’Alembert
Condorcet - Mens is en handelt rationeel
Hume - Verdedigde de plygenetische stroming
Rousseau - Opstandige romanticus
- Week af van mening verlichtingsfilosofen op politiek vlak
- Mens = rationeel wezen
- Mens in natuurtoestand = goed
- Accumulatie privébezit egoïsme en ontmenselijking van menselijke
relaties
- ‘Le contrat social’
- 3 kenmerken voor een ideale samenleving
- Paradox van de volonté generale
Montesquieu - ‘esprit des lois’ veel inlvoed ontstaan moderne politiek
- Scheiding der machten/checks and balances
- Grondlegger liberale democratie, verkiest monarchie
Smith - Klassiek liberaal
- ‘the theory of moral sentiments’ (hoe kan een zelfgeïntereseerd persoon
een moreel oordeel vellen die anderen ook bevredigen?)
- Monumentaal werk: ‘the wealth of nations’
- Natuurlijke drang van de mens
- Arbeidsverdeling + laissez-faire principe bepalen rijkdom natie
- Invisible hand, social sympathy (rem individueel egoïsme)
- Toekomst zal er goed uitzien als economie mee gunstig evalueert
Paine - Journalist, plemisch schrijver
- Common sense
- Maatschappij = zegen, regering = (zelfs in beste vorm) noodzakelijk kwaad
- Staatsordening enkel republiek
- Voorstander algemeen stemrecht
- Geloofde in voordelen internationale handel en privébezit
- Voorstander van armenzorgd georganiseerd/betaald door overheid
- Voorloper idee welvaartstaat
Sieyès - Schreef pamflet: staten-generaal zou moeten kiezen op basis van werkelijke
representativiteit van elke orde.
Robbespierre - Comité du salut public monarchie afgeschaft en een hele reeks nieuwe
wetten en een grondwet ingevoerd die definitief komaf maakten met ancien
régime.
De Gouges - Publiceerde in 1791: ‘verklaring van de Rechten van de Vrouw en de
Vrouwelijke burger’
3
Camila Martínez Pérez
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper camilamartnezprez. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,49. Je zit daarna nergens aan vast.
