Samenvatting
overzichtelijke samenvatting van de lessen in 23-24
- Instelling
- Vrije Universiteit Brussel (VUB)
Dit zijn mijn lesnotities van het jaar 23-24. alles is zeer uitgebreid uitgelicht in de samenvatting met enkele foto's.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 59 pagina's
Voorbeeld 4 van de 59 pagina's
In winkelwagenVerkoper
VolgenVoorbeeld van de inhoud
Inleiding tot de archeologieLes 1: introductie
1. Misvattingen van de archeologie
“ archeologie is een opwindend avontuur” dit is een groot misverstand. De opgravingen is
het centrale beeld dat mensen linken als ze aan archeologie denken.
1.1 Actie
archeologisch onderzoek is vaak al onderzoeken wat er al gebeurt is.
bureauonderzoek = is het verzamelen en bestuderen van informatie van het gebied of
thema. Bij een Bureauonderzoek hoort ook een bronnenonderzoek waarbij je
landschappelijke, historische, archeologische en cartografische informatie opneemt
van het gegeven gebied.
o Zijn er al archeologische vondsten eerder gevonden?
1.1 opgraven
archeologen zijn niet de enige discipline die aan opgravingen doen. foute redenering
paleontologie = de studie van fossielen en resten of sporen.
Dit behoort niet tot de archeologische discipline
Opgravingen worden ook geassocieerd met alles wat onder de grond zit maar het theater
van Termessos in Turkije bewijst het tegendeel net zoals de Chinese muur. Opstaande
structuren behoren ook tot de archeologische discipline.
Hoe kunnen scherven tot de oppervlakte komen?
Erosie sedimentatie = sedimentatie is het ophopen van deeltjes in een rivier waardoor
dan de erosie ervoor zorgt dat de sedimentoren worden weggevoerd en er objecten
aan de oppervlakte komen.
Door menselijke handelingen bv. Het ploegen van landbouw grond.
o Artefacten die nog nooit begraven geweest zijn.
Archeologische prospectie = alle vormen van archeologisch onderzoek waarbij niet volledig
wordt opgegraven voor het lokaliseren en documenteren van menselijke activiteiten.
Welke methoden? los van opgravingen!
Luchtfoto’s om te gaan prospecteren of er nog iets te vinden valt want vanuit de lucht
is er een beter contrast.
Boren
Magnetometer om de verschillen in het aardmagnetisch veld te documenteren. Bv.
Bepaalde steensoorten hebben een groter magnetisch veld.
Veldcartering waarbij je in lijnen systematisch het veld afloopt en alles wat je vindt
documenteert.
Remote sensing/ aardobservatie = bestudering van het landschap vanuit lucht of ruimte. Het
gebruik van satellietbeelden om archeologische resten te documenteren
,1.1 archeologie vs. Geschiedenis
Het soorten bronnen dat beide disciplines gebruiken is verschillend. In de geschiedenis ligt
de focus op de geschreven bronnen terwijl bij archeologie dit ligt bij materiele resten van de
mens. andere bronnen andere resoluties.
Materiele resten zijn vaak ook ouder dan de geschiedschrijving.
Interpretatie van artefacten is belangrijk.
Geschiedschrijving gaat alleen over grote gebeurtenissen waardoor archeologie een
hulp kan zijn bij het aspect van het dagelijks leven van de mens.
1.1 heel interdisciplinair
er zijn vele verschillende disciplines die archeologie kunnen helpen bv. Geologie,
geschiedenis, chemie, ecologie etc.
1.2 hoe oud?
De betekenis van archeologie is de studie van het oude MAAR…
contemporaine archeologie = Onderzoeken huidige situaties om deze dan te
vergelijken met het verleden. Bv. Burningman
o Hedendaagse overblijfselen worden ook geïnterpreteerd Bv. Ruimteafval
Conflictarcheologie = op basis van materiele resten conflicten van vroeger te
reconstrueren of krijgshandelingen.
1.1 schattenjagen
Archeologie is ontstaan uit het idee van schattenjagen en objecten die waardevol zijn
verzamelen
Antiquarisme = voorliefde van de oudheid is ontstaan in de 15de – 18de eeuw
Vroeger vonden ze archeologische sites met de bedoeling het vullen van de pauselijke
schatkamers of de elite. Grote waardevolle objecten hebben wetenschappelijk niet altijd veel
betekenis. hedendaags nu veel meer op wetenschappelijke kennis gefocust dan de
waarde.
Binnen archeologie kunnen vervalsingen ontstaan doordat er een bepaalde twist aan
artefacten worden gegeven om de beste te zijn of de archeoloog zijn theorie te
ondersteunen. Bv. James Mellart
1.1 werkloos
preventieve archeologie wordt gebruikt bij bedreiging van archeologisch erfgoed.
Het doel hiervan is ongedocumenteerde vernielingen vermijden bij werkzaamheden
bv. Noodopgravingen.
de wetgeving van malta = Europees verdrag dat zegt dat archeologische resten het best
bewaard blijven onder de grond. Je had een archeologische vergunning nodig om iets te
bouwen preventie archeologisch concept.
,Malta onderzoek in Vlaanderen
In praktijk worden archeologische sites voornamelijk bedreigd door bouw en
graafwerkzaamheden.
o Zoals lijninfrastructuren van rioleringen of landbouw door diep ploegen.
het ontstaan van commerciële archeologie
o archeologische bedrijven ontstaan die het toegezegde gebied onderzoeken in
samenspraak met het agentschap onroerend erfgoed.
Het hangt af van waar de opgraving is!
o Is de te verstoren oppervlakte een groot of klein gebied?
o Opdrachtgever? Is het privaat of de overheid?
o Voorkennis van het gebied? Was er voordien geen archeologie aanwezig?
1. Wat is archeologie?
Archeologie is een wetenschappelijk probleem oplossen.
Wetenschappelijke methode gebruiken theorie methodes
Elk artefact heeft een uniek traject die te achterhalen valt. Hangt af van de sitevorming
en de levensloop van de artefacten.
Er is maar 1 juist antwoord van de puzzel.
Archeologie = een humane interdisciplinaire wetenschap die gericht is op detectie,
identificatie, analyse, interpretatie van de materiele resten en sporen van menselijke
activiteiten en gedragingen van het verleden.
doel is het verleden reconstrueren met situaties en ontwikkelingen en het gedrag van
de mens in dit verleden te kunnen identificeren en verklaren.
Archeologie is Humaan de mens staat centraal en is gerelateerd aan antropologie
Archeologie is een Interdisciplinaire wetenschap invalshoeken van verschillende
disciplines
1. Materiele resten
Wat valt er onder materiele resten?
Artefacten = door de mens gemaakt zijn alle materiele producten die het resultaat zijn
van het proces van vormgeving die een betekenis hebben gekregen in een specifieke
context.
o Scherven, metaalslakken, stenenartefacten
Ecofacten = niet door de mens zelfgemaakte overblijfselen die ons vertellen over de
mens en het handelen en het landschap.
o Stuifmeelkorrels, skeletten
Sporen = overblijfselen van organische materialen die vergaan zijn die kleurverschil
afgeven. Bv. Waterputten
o Features = greppels, putten die zijn gemaakt.
, Materiaal als bron?
Vormgeving
o Welk type is dit?
o Welke periode?
Materiaal
Techniek
Functie
Datering
Vondstcontext bepaalt hoe sterk u archeologische bron is en is ook het resultaat
van formatieprocessen.
o Waar?
o Met welke objecten samen?
o Conditie?
Symbolische waarde
o Wederzijdse relatie tussen mens en voorwerpen
o Een onderliggende boodschap van het object. Het artefact is niet altijd ALLEEN
functioneel.
o Het gebruik van een object krijgt betekenis door sociale interactie bv.
Ceremonies of overlevering van een erfstuk.
o De waarde van objecten veranderen doorheen de tijd en ruimte
Egyptische beelden en hun context en symbolische waarde
Belangrijkste kenmerk is de frontaliteit. alle beelden kijken
naar voor met in lijn hun schouders.
Ze zijn strak en afstandelijk een architecturale funeraire
context
Het idealiseren van een farao want ze zijn goddelijk.
Gemaakt uit hard steensoorten zoals graniet, dioriet moet
sterk blijven voor het hiernamaals
De sociale biografie van cycladische figuren
Het was een hoogstaand beeldje met een
weide verspreiding.
Het stelden vrouwen voor met borsten en
geslachtsorganen ook was het zeer
schematisch en naturalistisch
Vaak had het beeldje weinig context maar is ook aangetroffen in
necropolen.
Er waren resten van pigmenten met anatomische details zoals haren
en ogen.
Kwam voor in de late bronstijd
19de eeuw = barbaars en kwam niet overeen met het klassiek ideaal.
20ste eeuw = uitgegroeid tot statussymbool van de elite.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper imanischepens1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 80467 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen