1.1.1 WAT IS EEN PARASIET?
1) Een parasiet is een dierlijk of plantaardig organisme dat zich voedt ten
koste van een ander organisme en waarop het een schadelijke werking
uitoefent
protozoa, ingewandswormen en arthropoda
algen zijn parasieten die plantaardige organismen aantasten
2) Parasitisme is een associatie tussen 2 verschillende organismen: een
parasiet en een gastheer.
De parasiet is metabolisch afhankelijk van zijn gastheer onderlinge
uitwisseling van substanties
afhankelijkheid gevolg van verlies van genetische informatie van
de parasiet
3) Een parasiet is een organisme dat voor het volbrengen van zijn
natuurlijke levenscyclus tijdelijk of permanent moet leven in of op een
ander levend organisme, waaraan het voedsel onttrekt
1.1.2 AFMETINGEN
afhankelijk van de soort: enkele micrometers tot meters
Prokaryoten: bacteriën: 0,2-10 µm
Eencellige eukaryoten:
o gisten: 7-10 µm
o protozoa: 10-100 µm
Virussen: 40-80 nm
1.2 - TAXONOMIE
Eencellig
Meercellige parasieten
e
parasiete
geleedpotige
n
o.b.v.
manier van
bewegen
, Endoparasieten: ééncellige parasieten en wormen die in het lichaam van
de mens leven
Ectoparasieten: de meeste geleedpotigen die op of in de huid leven
1.3 - BELANG
Parasieten infectieziekten bij mens en dier
Vooral in tropische landen door warme, vochtige klimaat
Bij ons teruggevonden door importinfectie
Welke? vnl. malaria, amoebendysenterie en talrijke worminfecties
Inheems: beperkten
Welke? Toxoplasma, Giardia, Trichomonas, Enterobius(aarsmade) en Pediculis
(hoofdluis)
Parasieten: ≠ stadia (vb. ei, larve of juveniel stadium, volw stadium of
vegetatieve vorm, cyste)
↓ gesloten kringloop
Kennis levenscyclus:
o → inzicht in transmissie
o → helpt bij diagnose
o → behandeling
rechtstreekse ↔ onrechtstreekse cyclus
1.4 – PARASITOLOGISCHE BEGRIPPEN
Begrip definitie
Reservoirgastheer gastheer die voortdurend
geparasiteerd is en daardoor een
constante besmettingsbron is voor
andere diersoorten of mens
Vb. Toxoplasma, een parasiet
ontvankelijk voor de mens bevindt
zich in knaagdieren
Prevalentie het percentage van de bevolking dat
geïnfecteerd is.
Transmissie Overdracht van de parasiet
Endemische infectie Infectie optredend in een welbepaald
gebied
Importinfectie Infectie uit een andere streek
Gastheerwisseling Wanneer een parasiet meerdere
gastheren heeft tijdens zijn levensloop
Tussengastheer Gastheer waar de ongeslachtelijke
voortplanting plaatsgrijpt
,Eindgastheer Waar de geslachtelijke
vermenigvuldiging plaats vindt
Vb. Anophelesmug bij
Plasmodium(malaria)
Levenscyclus Parasieten gaan tijdens hun bestaan
door verschillende ontwikkelingsstadia
die een gesloten kringloop of
ontwikkelingscyclus vormen
Het is de hele cyclus van
vermenigvuldiging en
(a)sexuelevoortplantingvan de
parasiet in de verschillende gastheren
en de transmissietussen deze
gastheren
Accidenteel parasitisme parasiet die zijn normale route niet
volgt en terecht komt bij een
gastheer, waar hij zelden wordt
aangetroffen, alhoewel er goede
overlevingskansen zijn. Meestal komt
dat doordat de ontmoetingskansen
tussen parasiet en desbetreffende
gastheer gering zijn
Homoxene parasiet Heeft geen tussengastheer
Heteroxene parasiet Heeft wel een tussengastheer
Monoxene parasiet stadium wordt slechts in één
gastheersoort aangetroffen.
Vb. geslachtelijke stadium van
Toxoplasma gondii in de kat
Polyxene parasiet stadium kan in verschillende
gastheersoorten worden aangetroffen.
Vb. ongeslachtelijke stadium van
Toxoplasma gondii
Vector insect dat een parasiet overbrengt van
de ene mens naar de andere mens
Prevalentie Het aantal besmette personen op een
gegeven moment
Incidentie Het aantal nieuwe gevallen van een
ziekte per tijdseenheid, per aantal van
de bevolking. Meestal wordt de
incidentie per 1000pers/jaar en soms
100 000
1.5 – TRANSMISSIE EN PATHOGENESE
1.5.1 TRANSMISSIE
Bron parasitaire infectie: geïnfecteerde GH
, Overdracht: GH1 → GH2
kans bereiken nieuwe gastheer stijgt:
productie van talrijk nageslacht
o sterk ontwikkelde geslachtsorganen
o zeer lange fertiele levensduur
via een vector
PARASIET VERLAAT 1 E GH
via faeces
via urine
via sputum
doorheen de huid
via bloed
door verorbering
OVERDRACHT NAAR 2 E GH
direct contact (faeco-oraal)
via voeding
via water
via bodem/aarde
via biologische vectoren of tussengastheren
via seksueel contact
2 E GH BINNENDRINGEN
direct contact
via G.I.-tractus
doorheen de huid (eventueel via wonde)
via bloed
1.5.2 PATHOGENESE
DEF = Het ontstaan, ontwikkelen en evolueren van de infectieziekte bij de
gastheer
mechanische barrières + intact immuunsysteem = basis van de afweer
VERHOUDING PARASIET/GASTHEER –IMMUNITEIT
Parasiet overleeft in ons lichaam:
parasiet: complex: ≠ Ag, ∆ Ag
kunnen ook wijzigen door expressie van andere genen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper MLThogent. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,49. Je zit daarna nergens aan vast.