Samenvatting
Samenvatting Differentiële Psychologie
- Instelling
- Vrije Universiteit Brussel (VUB)
Deze samenvatting is geschreven op basis van de lessen van Differentiële Psychologie van G. Rossi.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 137 pagina's
Voorbeeld 4 van de 137 pagina's
In winkelwagenVerkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Differentiële PsychologieExamen:
• 20 meerkeuzevragen
• Geen giscorrectie of verhoogde cesuur
• 50% examen, 50% taak
• Alleen kans op slagen als je aan beide onderdelen deelneemt
Inhoudsopgave
1. Inleiding Persoonlijkheidspsychologie .................................................................................................... 4
I. Klassieke theorieën..................................................................................................................................... 4
II. Hedendaags onderzoek naar de persoonlijkheid ....................................................................................... 4
III. Kennis domein........................................................................................................................................ 5
a) 6 kennis domeinen ................................................................................................................................ 5
1. Persoonlijkheidtrekken over de tijd: Stabiliteit versus verandering......................................................... 6
I. Conceptuele begrippen .............................................................................................................................. 7
a) Wat is persoonlijkheidsontwikkeling? ................................................................................................... 7
b) Twee vormen van stabiliteit .................................................................................................................. 7
c) Persoonlijkheidsverandering: Twee definiërende kwaliteiten .............................................................. 8
II. 3 niveaus van analyse ................................................................................................................................ 8
III. Stabiliteit van persoonlijkheidstrekken over de tijd ............................................................................... 9
a) Stabiliteit van temperament gedurende de eerste levensjaren (baby en peutertijd ‘infancy’) ............ 9
b) Stabiliteit doorheen de kinderjaren (childhood) ................................................................................. 10
c) Rangordestabiliteit in de volwassenheid ............................................................................................. 12
d) Gemiddelde niveau stabiliteit in volwassenheid ................................................................................. 13
e) Persoonlijkheidsverandering: enkele aspecten die meer opvallend veranderen ................................ 14
f) Intermezzo ........................................................................................................................................... 15
g) Persoonlijkheidsverandering ............................................................................................................... 16
h) Voorspelbare veranderingen volgens toenemende leeftijd (samenvatting) ....................................... 17
IV. Persoonlijkheidsverandering: Cohorte effecten: Is de jongere generatie narcistischer? ..................... 17
i) Cohorte effect: Assertiviteit van vrouwen in reactie op veranderingen in sociale status en rollen .... 18
V. Persoonlijkheidsverandering voorspellen ................................................................................................. 18
VI. Tussen stabiliteit en vernadering: Persoonlijkheidsfluctuatie .............................................................. 18
VII. Samenvatting ....................................................................................................................................... 19
1. Genen en persoonlijkheid ..................................................................................................................... 19
I. Inleiding.................................................................................................................................................... 19
a) Het menselijk genoom ......................................................................................................................... 20
II. Begrippen en doel van gedragsgenetica .................................................................................................. 20
a) Controverses over genen en persoonlijkheid ...................................................................................... 21
b) Doelen van gedragsgenetica ................................................................................................................ 21
1
, c) Wat is erfelijkheid/overerfbaarheid? .................................................................................................. 21
d) Misvattingen over erfelijkheid ............................................................................................................. 22
e) Nature – Nurture debat (Omgeving vs. Erfelijkheid) ........................................................................... 22
III. Methodes ............................................................................................................................................. 22
a) Kwantitatieve methoden in gedragsgenetica ...................................................................................... 22
IV. Belangrijkste bevindingen .................................................................................................................... 25
a) Persoonlijkheidstrekken ...................................................................................................................... 25
b) Attituden en voorkeuren ..................................................................................................................... 26
c) Drinken en roken ................................................................................................................................. 27
d) Huwelijk ............................................................................................................................................... 27
2. Omgevingsinvloeden ............................................................................................................................ 27
3. Genen en de omgeving: twee belangrijke aandachtspunten ................................................................. 27
I. Genotype-omgevingsinteractie ................................................................................................................ 28
II. Genotype-omgevingscorrelatie ................................................................................................................ 29
III. Invloed van omgeving op genexpressie: .............................................................................................. 29
4. Moleculaire genetica ............................................................................................................................ 30
5. Gedragsgenetica, wetenschap, politiek en waarden ............................................................................. 31
6. Samenvatting ....................................................................................................................................... 31
7. Fysiologische benaderingen van persoonlijkheid (nog steeds biologische domein) ............................... 31
I. Inleiding, begrippen en geschiedenis ....................................................................................................... 32
a) Fysiologische systemen........................................................................................................................ 32
b) Fysiologische parameters .................................................................................................................... 34
II. Veel gebruikte fysiologische maten in persoonlijkheidsonderzoek .......................................................... 34
a) Elektrodermale respons/activiteit ....................................................................................................... 34
b) Cardiovasculaire activiteit.................................................................................................................... 34
c) Hersenactiviteit.................................................................................................................................... 35
d) Andere metingen: ................................................................................................................................ 37
III. Persoonlijkheidsdimensies (-en theorieën) met fysiologisch substraat/basis ...................................... 38
a) Extraversie – introversie ...................................................................................................................... 38
b) Gevoeligheid voor beloning en straf .................................................................................................... 39
c) Sensatiezucht (sensation seeking) ....................................................................................................... 41
d) Neurotransmitters en persoonlijkheid ................................................................................................ 42
e) Ochtend en avondtype ........................................................................................................................ 42
f) Hersenasymmetrie en affectieve stijl .................................................................................................. 43
8. Evolutionaire benadering van persoonlijkheid (biologische domein)..................................................... 45
I. Evolutietheorie ......................................................................................................................................... 45
a) Basistheorie en principes ..................................................................................................................... 45
b) Producten van evolutionaire processen .............................................................................................. 48
II. Evolutionaire psychologie ........................................................................................................................ 49
III. 3 domeinen van toepassing ................................................................................................................. 50
a) Menselijke natuur ................................................................................................................................ 51
2
, b) Geslachtsverschillen ............................................................................................................................ 53
c) Individuele verschillen ......................................................................................................................... 54
IV. Beperkingen van evolutionaire benadering ......................................................................................... 56
1. Intelligentie .......................................................................................................................................... 57
I. Inleiding.................................................................................................................................................... 58
II. Waarom is intelligentie belangrijk? ......................................................................................................... 58
III. Wat is intelligent zijn?.......................................................................................................................... 58
IV. Definitie van intelligentie ..................................................................................................................... 59
V. Impliciete intelligentietheorieën .............................................................................................................. 59
VI. Benaderingen en geschiedenis van intelligentie .................................................................................. 60
a) Psychometrisch .................................................................................................................................... 60
b) Cognitief-ervaringsgericht ................................................................................................................... 66
c) Biologisch ............................................................................................................................................. 66
VII. Intelligentietesten ................................................................................................................................ 68
a) Stanford-Binet test .............................................................................................................................. 68
b) Wechsler schalen: voorbeeld WAIS-IV................................................................................................. 68
c) Progressieve matrices van Raven (algemene intelligentie) ................................................................. 76
d) Moderne intelligentie testen: STAT ..................................................................................................... 76
e) Moderne intelligentietesten: CAS........................................................................................................ 77
VIII. Genetica, omgeving en etnische/ras verschillen in intelligentie .......................................................... 78
1. Persoonlijkheid en emoties .................................................................................................................. 81
I. Inleiding.................................................................................................................................................... 81
II. Twee belangrijke topics ............................................................................................................................ 82
a) Emotionele toestand vs trek ................................................................................................................ 82
b) Categorische vs dimensionale benadering van emoties ...................................................................... 82
c) Alternatief perspectief ......................................................................................................................... 84
III. Inhoud en stijl ...................................................................................................................................... 84
a) Positieve emoties................................................................................................................................. 85
b) Negatieve emoties ............................................................................................................................... 87
IV. Emotionele stijl .................................................................................................................................... 90
1. Persoonlijkheid en sociale interactie..................................................................................................... 93
I. 3 sleutelmechanismen om te begrijpen hoe de persoonlijkheid de situatie beïnvloed: ........................... 93
a) Selectie ................................................................................................................................................ 93
b) Evocatie ............................................................................................................................................... 97
c) Manipulatie........................................................................................................................................ 100
1. Geslacht, gender en persoonlijkheid ................................................................................................... 104
I. Wat betekent het man of vrouw te zijn? ................................................................................................ 104
II. De studie van geslachtsverschillen ......................................................................................................... 104
III. Geschiedenis van de studie van de geslachtsverschillen .................................................................... 105
IV. Effect grootte: hoe groot zijn de verschillen? .................................................................................... 105
3
, V. Minimalisten en maximalisten ............................................................................................................... 106
VI. Theorieën van geslachtsverschillen.................................................................................................... 107
a) Socialisatie en sociale rollen .............................................................................................................. 107
b) Hormonale theorieën ........................................................................................................................ 108
c) Evolutionaire psychologische theorieën ............................................................................................ 109
d) Een geïntegreegd theoretisch perpectief .......................................................................................... 109
VII. Geslachtsverschillen in persoonlijkheid: Temperamenten bij kinderen ............................................. 109
VIII. Geslachtsverschillen in persoonlijkheid.............................................................................................. 110
a) Extraversie ......................................................................................................................................... 110
b) Vriendelijkheid ................................................................................................................................... 110
c) Agressie.............................................................................................................................................. 110
d) Gewetensvolheid ............................................................................................................................... 111
e) Emotionele stabiliteit......................................................................................................................... 111
f) Openheid ........................................................................................................................................... 111
IX. 16 PF .................................................................................................................................................. 112
X. Emoties: frequentie en intensiteit .......................................................................................................... 112
XI. Geslachtsverschillen bij depressie ...................................................................................................... 113
XII. Geslachtsverschillen: jaloezie............................................................................................................. 114
XIII. Mannelijkheid, vrouwelijkheid, androgynie en sekse rollen............................................................... 115
XIV. Androgynie......................................................................................................................................... 115
XV. Gender (sekse) stereotiepen .............................................................................................................. 116
1. Cultuur en persoonlijkheid ................................................................................................................. 117
I. Culturele verschillen in persoonlijkheid .................................................................................................. 118
a) Uitgelokte cultuur (evocatie) ............................................................................................................. 118
b) Overgedragen cultuur ........................................................................................................................ 119
II. Enkele belangrijke culturele verschillen ................................................................................................. 122
a) Zelfconcept ........................................................................................................................................ 122
III. Enkele belangrijke universele kenmerken .......................................................................................... 131
1. Inleiding Persoonlijkheidspsychologie
I. Klassieke theorieën
De meeste ‘grote’ klassieke benaderingen vertrekken vanuit een universele benadering:
fundamentele psychologische processen en kenmerken die gelden voor alle mensen, of hoe mensen
in het algemeen kunnen beschreven worden.
II. Hedendaags onderzoek naar de persoonlijkheid
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper aureliegoutier. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67474 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen