Hoofdstuk 3 van het vak Functieleer, studie psychologie bachelor 1 aan de KU Leuven. Studiejaar 2023. In deze samenvatting staan geen afbeeldingen ivm copyrights.
Inleiding
Geheugen omvat meer dan je denkt, heeft een oude centrale vraag
- waar zit al die informatie in je hersenen?
- wat verandert er in de hersenen als iets opgeslagen wordt?
Historisch perspectief
CONSOLIDATIE EN VERVAL
Georg Elias Müller 1850 – 1934)
Oudste geheugentheorie: wat waargenomen wordt laat een fysiologisch spoor na dat zich eerst
consolideert (vastleggen van geheugenspoor na een waarneming)
Geheugenspoor vervalt door metabolische processen in de hersenen
Karl Lashley (1890 – 1958)
In search of the engram: onderzoek over leren en geheugen bij ratten (lesiestudies)
-> taak aanleren om dan hersendeel te verwijderen om geheugenspoor te lokaliseren
Belangrijke algemene bevindingen
- performantiereductie hangt samen hoeveelheid lesie
- niet sterk gelokaliseerd (geheugensporen zijn gedistribueerd) -> er is geen engram
Theoretische synthese
- principe van mass action: cortex werkt als 1 geheel in veel vormen van leren
- principe van equipotentialiteit: bij hersenschade nemen andere gebieden de functie over
,Wilder Penfield (1891 – 1976)
Chirurgische ingreep epilepsie (als medicatie geen oplossing meer biedt)
-> wegnemen van hersenweefsel rond focus van waaruit de epileptische aanvallen ontstaan
Vooraf is er stimulatie om verschillende kritische gebieden te identificeren
- homunculus: om achter te komen welke regio’s goot gecodeerd zijn
- (soms) re-activatie van levendige herinneringen
Donald O. Hebb (1904 – 1985)
Gewerkt met Lashley en Penfield
Voerde gedragsstudies en hersenstudies
The organisation of behavior
-> gedrag komt voor uit een organisatie, gestaltpsychologie
- hebbian learning: als A betrokken is bij of aanleiding geeft tot het vuren van cel B, dan is er
ergens een connectie tussen de 2, als ze samen vaak vuren wordt de connectie versterkt
-> essentieel voor basis van leren: associatie tussen 2 dingen versterken
- cel- assembly: groep neuronen die vaak samen actief zijn
- reverberating cell- assemblies: na het leren van iets de cel- assembly opnieuw gebruiken
-> mogelijke theorie van geheugensporen (consolidatie)
Recentere studies
Quiroga: onderzoek bij patiënten met onbehandelbare epilepsie
-> dagen voor operatie stimuleren met elektroden om belangrijke geheugensporen te lokaliseren
-> 132 cellen in mediaal- temporale lob met selectieve responsen
Jennifer Aniston en Halle Berry cel bedacht
-> cel vuurt harder bij gedachte aan een specifiek persoon
Een invariante code is afhankelijk van verschillende soorten prikkels van 1 cel
-> zou belangrijk kunnen zijn voor de transformatie van visuele waarnemingen in lange- termijn
geheugensporen (toch een engram?)
- hoe selectief? hoe frequent?
Conclusie: er is een combinatie van gelokaliseerd en gedistribueerd geheugen
, Herman Ebbinghaus (1850-1909)
Über das Gedächtnis
- eerste experimentele onderzoek van geheugen met grote blijvende waarde
- beïnvloedt door Fechner, self made man
- 1 proefleider en 1 proefpersoon doorheen het hele boek
- onderzoekmateriaal: fiches met 2300 lettergrepen
- besparingsmethode zonder recall en zonder recognition
-> wat je niet meer weet is niet perse vergeten, hoeveel kan je besparen bij het leren van de
eerste keer tov de tweede keer etc.
-> retentie- interval: interval tussen leerfase en testfase
Jenkins & Dallenbach studie over invloed van slapen op geheugen
Verval is niet altijd even sterk -> als er ondertussen geslapen wordt
-> gevolg van interferentie niet van verval: verstoring door andere activiteit tijdens retentie- interval
Problemen in proefopzet en interpretatie
- confounding: activiteit tijdens retentie- interval maar ook moment van leren is belangrijk
- slapen en niks doen is niet hetzelfde (REM- fase staat in voor consolidatie)
Vervolgstudie hiervan is een poging om confouding variabele weg te nemen voor een betere studie
- je leert beter met slaap dan zonder
- hangt ook af van soort taak
Vroeg slapen is goed voor SWS, laat slapen goed voor REM
DE ROL VAN SCHAMA’S
Frederic C. Barlett (1886-1979)
Remembering: A study in experimental and social psychology
- methode van seriële reproductie voor het eerst experimenteel
-> over tijd gaan patronen vervormen naar betere gestalt (verbaal materiaal)
Theoretische posities: instelling en attitude tov leermateriaal speelt een rol in hoe goed iets bij blijft
-> persoonlijke verwerking van leermateriaal is essentieel (bij iedereen anders)
-> heeft een rol van een schema waarin alles geïntegreerd wordt
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper anafrinculet. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
