Samenvatting cultuur:
Eileen Gray (1878-1976)
Heel veel mysterie. Ze verbrand al haar brieven en persoonlijke documenten om haar persoonlijk
leven te verbergen. Ze wou herinnerd worden door haar werk, niet door haar leven. Nooit foto’s met
haar werk of collega’s etc.
Ze vond fundamentele eenzaamheid en ‘solitude’ heel belangrijk en bevond zich er midden in. Ze
vond dat men in elk huis alleen of eenzaam moest kunnen zijn.
Bij Gray ben je er altijd, maar ben je ook
altijd ergens anders.
Haar werk is gelaagd, cryptisch en
meerduidig. Het is nooit “alleen maar”…
Ze maakte schilderwerken,
kamerschermen, tapijten, lakwerk,
architectuur, meubilair, tuinen, foto’s,…
Londen en Parijs
Veel literair en creatief gezelschap. Zijzelf als welgestelde aristocratische Ierse.
De Angelsaksische cultuur in het progressievere Parijs vindt voeding voor creatieve uitspattingen.
Het beïnvloed Gray sterk door hun voorliefde voor codes en mythologieën en het sterk feminisme.
Lampen en stoelen die verwijzen naar primitieve exotische beschavingen met hun eigen rituelen en
rites. Abstracte en intergalactische beschavingen. Je bent hier, maar je bent ook ergens anders.
Haar eerste lakwerk ‘le magicien de la nuit’ in 1913. Na dat ze in leer
ging bij de Japanse lakspecialist Seizo Sugawara.
20 Jaar lang zal Sugawara haar vergezellen in de zeer unieke benadering
van deze eeuwenoude oosterse kunst: de zeer langzame kunst van het
onthullen, verbergen en opnieuw onthullen en verbergen
,Kamerschermen – tapijten – meubels
Onthullen en verbergen, haar eerste
kamerschermen, een spel van onthulling en
verbergen.
Het kamerscherm verdeelt en brengt samen,
scheidt af en verbindt, maakt dubbel wat eerst 1
was.
Haar beeldvorming en composities van meubels
keren terug in tapijten en omgekeerd.
Elk van haar gemaakte meubels heeft een greep om het snel vast te nemen en is ook zeer licht. Zo is
het makkelijk transporteerbaar. Het is de “nomade” levensstijl van Eileen Gray. Ook draait en kantelt
alles in de meest verassende richtingen. Elke handeling is een plezier, toegevoegd aan de dagelijkse
banaliteit. Ze maakt Poëzie.
Gray interesseerde haar op geen enkele manier in de rationele benadering
van het meubel, ze vond NIET dat ze onder art deco of modernisme paste. Al
haar aandacht ging naar het ambachtelijke, een pièce unique. Hoe het
gemaakt is, de dialoog tussen de materialen, de verbindingen en
scharnieren wilde ze detailleren.
De tijd die je met het meubel doorbrengt door het te maken, mààkt het
meubel. Er zit geen logica in haar meubels.
Désaxer was haar motto: weg van de symmetrie, zoekend naar interactie in
het materiaal of in de draagstructuur. Alles verplaatsen, verschuiven, ontdubbelen zonder ooit de
harmonie te verliezen. Geïnspireerd door het Russische constructivisme.
E1027
Villa van Gray samen met haar geliefde Jean Badovici.
⎯ E= Eileen
⎯ 10= J 10de letter alfabet voor Jean
⎯ 2= B 2de letter alfabet voor Badovici
⎯ 7= G 7de letter alfabet voor Gray
Hun liefde brengt op meerder lagen een ruimtelijk gevoel op gang. Ook geeft het meubilair een
dichtbij en intiem gevoel. Alleen en eenzaam in confrontatie met de dagelijkse lichtheid van het
bestaan. De villa is een intieme vertaling van het modernisme. ‘vrouwelijk en behaaglijk’
Later gaat Eileen Gray nog verfijnder bouwen in Menton en Saint Troper. Corbusier bracht veel tijd
door in villa E1027 toen Gray er vertrokken was, veel mensen dachten dat hij het gebouwd had.
, Bauhaus (1919-1933)
De kunstschool heeft een blijvende invloed achtergelaten.
Walter Gropius – “De nieuwe school zou weg van de academische kunstscholen haar eigen weg
zoeken naar een nieuwe synthese van de kunsten en dit door een voortdurende wisselwerking
tussen kunstenaars en ambachtslieden.”
Het Bauhaus wordt gezien als een nieuw geloof: het geloof waar dat kunst geboren wordt uit de
ambacht, het handwerk.
De school ontvouwt zich als anti-academisch, avant-garde en antiburgerlijk.
Walter Gropius - “Laten wij gezamenlijk de nieuwe bouwkunst van de toekomst, die alles in één zal
zijn, wensen, bedenken en scheppen: architectuur, beeldhouwkunst en schilderkunst die,
voortgekomen uit miljoenen handen van handwerkers, eens ten hemel zal rijzen als een kristallen
symbool van een nieuw geloof.”
De kathedraal vormt het symbool voor de vereniging van alle kunsten.
We bekijken 4 mensen en bekijken iedere keer een andere invalshoek – architectuur, schilderkunst,
theater en meubilair.
Walter Gropius
Heel zijn leven lang en waar hij ook is zal Walter Gropius altijd zijn kunstschool promoten via
tentoonstellingen, lezingen en publicaties.
Hij is er in geslaagd de moderne architectuur, niet alleen in Europa, ook in de VS aan de man te
brengen. Hij was de voornaamste vertegenwoordiger van de ‘International Style’.
Walter Gropius studeerde architectuur maar heeft dit nooit af gemaakt. Hij was geen groot
tekentalent maar wist zich altijd met de juiste mensen te omringen om zijn projecten te kunnen
verkopen.
Het Bauhaus zal een hefboom blijken voor de ‘moderne architectuur’.
‘Huis Sommerfeld’ 1920 een woning van Walter Gropius. Hierbij werd de link nar het Bauhaus niet
gemaakt.
Het beginstadium van het Bauhaus is afkomstig van de Duits-expressionistische kunstbeweging.
Architecten zoals Peter Behrens en Hans Scharoun zijn de voedingsbodem van het Bauhaus. Zij
benaderen architectuur als een totaalconcept waarbij geen onderscheid gemaakt werd tussen
verschillende disciplines. Architectuur als een emotionele ervaring, een organisch geheel
waarbinnen de mens en de natuur in een volstrekte harmonie een eenheid vormen.
Walter Gropius, Mies Van Der Rohe en Le Corbusier waren allemaal werkzaam als assistenten van
Peter Behrens, hij heeft een grote invloed gehad in het Bauhaus. Peter Behrens wou reageren tegen
een al te eenzijdige en gedifferentieerde benadering van de kunsten. De kunsten en de samenleving
waren te ver uit elkaar gegroeid.