Samenvatting
Samenvatting Taalnormering van het Nederlands
- Instelling
- Universiteit Gent (UGent)
Een samenvatting van Taalnormering van het Nederlands, gegeven door Gert De Sutter BA1 Toegepaste Taalkunde
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 51 pagina's
Voorbeeld 4 van de 51 pagina's
In winkelwagenVoorbeeld van de inhoud
Taalnormering van het NederlandsTAALGEBRUIK: taalgebruikers spreken en schrijven in een bepaalde
taalgemeenschap
TAALVARIATIE: == boodschap op =/= manieren (vooral regionaal dialecten)
TAALATTITUDES: houding tov soort taalgebruik (dit is een MENING)
TAALIDEOLOGIE: ideeën over taal
voortdurende interactie tussen (GEBRUIK+VARIATIE) en (ATTITUDES +
IDEOLOGIE)
°Manier waarop je spreekt zegt veel over wie je bent en wat je wilt, etc.
(vergelijkbaar met kledij)
°Passen taal aan adhv context (ook vergelijkbaar met kledij) meerdere
identiteiten
,TAALBELEID: richting/regel om op te volgen (bv. standaardtaal praten in de les)
TAALNORMEN: wat is correct Nederlands?
Hoofdstuk 1
TYPES TAALVARIATIES:
1. Microperspectivische indeling (adhv het deel v/h taalsysteem waar het
plaatsvindt)
2. Macroperspectivische indeling (adhv het soort groep)
MICROPERSPECTIVISTISCHE INDELING:
Uitspraak: monoftongische uitspraak (éénklank) VL
diftongische uitspraak (tweeklank) NL
vb. ‘zee’
Lexicaal (onomasiologisch): CONCEPT VORM (fiets, rijwiel, velo, bike,
tweewieler)
‘welke vormen zijn er om een bepaald concept uit te drukken?’
Lexicaal (semasiologisch): VORM CONCEPT
weerhouden = selecteren (VL) ; weerhouden = weigeren (NL)
Pragmatisch (situatie!): ‘houdoe!’ (NL, regiolect) vs ‘salukes!’ (VL)
, Syntactisch (zinsbouw!): doorbreking van de werkwoordelijke eindgroep
Ik zou er niet te veel over willen nadenken (NL en VL)
Ik zou er niet te veel willen over nadenken (VL)
PARADIGMATISCHE VARIATIES: keuze die jij uit lijst van mogelijkheden maakt)
SYNTAGMATISCHE VARIATIE: manier waarop woorden i/e zin gecombineerd
worden
MACROPERSPECTIVISCHE INDELING:
Geografische variatie: taalgebruik varieert naargelang v/d regio (dialecten,
regiolecten, natiolecten; dorp – streek – land)
Sociale variatie: taalgebruik varieert naargelang v/d sociale groep waartoe
je behoort (sociolect, etnolect – ethnische roots)
Situationele variatie (of registervariatie): taalgebruik varieert naargelang
v/d situatie waarin je je bevindt (plots beleefder praten)
Diachrone variatie: taalgebruik varieert naargelang v/d periode
(middelnederlands – ST)
Individuele variatie: taalgebruik kan individueel variëren (idiolect)
TAALVARIATEN = taalelementen (klanken, woorden, constructies) == functie
(voorbeelden MICRO)
TAALVARIËTEIT = alle typerende taalvarianten v/e bepaalde groep (bv straattaal)
(voorbeelden MACRO)
REDEN VOOR TAALVARIATIE
Taalvariatie lijkt ONECONOMISCH (= je hebt meer taalmiddelen dan nodig om
een bepaald idee uit te drukken – en dat kan spraakverwarring in de hand
werken)
MAAR
Taal is niet enkel een communicatiemiddel ook uitdrukking sociale identiteit:
Wie we willen zijn
Hoe we gezien willen worden
Groep waartoe we willen
behoren
IDENTITEIT (heeft taalvariëteiten nodig!):
, Contextgebonden (trouw vs dag thuis vs school)
Meervoudig (chiroleider, student, etc)
‘the result of contrastive self-identification’ het wij-zij-gevoel (je wijst
anderen groepen af, wilt er niet toe behoren; is alleen omdat er andere
groepen bestaan BV. Gothic)
PROBLEEM: verschillende groepen moeten communiceren
OPLOSSING: STANDAARDTAAL (=variëteit onder de variëteiten; heeft een hoger
niveau dan andere variëteiten omdat ze communicatie mogelijk maakt op een
grotere schaal)
STANDAARDTAAL
Doel? Groepoverschrijdende (bovengewestelijke) comm. mogelijk maken
Ontstaan? Op basis v/h prestigieuze sociolect v/e bepaalde
maatschappelijke elite
Eigenschappen?
Genormeerde variëteit (expliciete beregeling = nodig minder snel
veranderlijk)
Aangeleerd op school
Gecodificeerde variëteit (woordenboeken, grammatica’s)
Als norm fungeren (strikt onderscheid tussen goed en fout)
CONCLUSIE:
Hét Nederlands bestaat niet; er zijn verschillende soorten Nederlands, die in
min of meerdere mate van elkaar verschillen (= taalvariatie).
Er zijn taalverschillen op verschillende niveaus (uitspraak, lexicaal,
grammaticaal): die taalverschillen noemen we ook wel taalvarianten.
Alle typerende taalvarianten van een bepaalde groep vormen samen een
taalvariëteit. Mogelijke groepen zijn mensen die in hetzelfde dorp wonen (een
dialect is een taalvariëteit) of in dezelfde streek (een regiolect is een
taalvariëteit); mensen met dezelfde etnische achtergrond (een etnolect is een
taalvariëteit); enz.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper emiliegoemaere. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 76449 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen