Samenvatting

Samenvatting - Sociologie en Rechtssociologie

Name: Samenvatting - Sociologie en Rechtssociologie
SKU: doc_4231731
Rating: 5.00 (2 reviews)
Author: BicaCommers

2 beoordelingen

3 keer verkocht

Instelling
Vrije Universiteit Brussel (VUB)

Dit is een samenvatting van alle leerstof van sociologie en rechtssociologie van het jaar 2023/2024. Alles van alle powerpoints staat in de samenvatting samen met alle extra lesnotities en alle uitleg gegeven in zijn lessen. Ik behaalde met deze samenvatting een 14/20.

[Meer zien]

Voorbeeld 4 van de 104 pagina's

Bekijk voorbeeld

Geupload op 15 januari 2024
Aantal pagina's 104
Geschreven in 2023/2024
Type Samenvatting

2 beoordelingen

Door: criminologiestudente2023 • 1 maand geleden

Heel overzichtelijk!!!!

Door: zehraelkilic • 1 maand geleden

Volgen

BicaCommers Lid sinds 4 jaar 13 documenten verkocht

Sociologie en rechtssociologie – samenvatting

Wat is rechtssociologie?
Wat is recht?
Juristen
- Geheel van regels die neerslag vinden in de bronnen van het recht (algemene
principes, wetten, gewoonten, etc.)
- Deze regels vinden toepassing in de praktijk van rechtspraak en rechtsleer
- Recht heeft consistente structuur en een hierarchische ordening
Filosofen
- Recht verwijst naar een ideaalbeeld als systeem van waarden en principes de het
sociale leven moeten structureren
Sociologen
- Gaat niet om de vraag wat geldend recht is
- Recht als sociaal fenomeen
- Recht (nauw): maatschappelijke controle uitgeoefend door systematische
aanwending van macht
- Recht (breed): geheel van collectieve gedragingen en normen die het sociale leven
structureren
Law in books versus law in action
Studie van de wederzijdse beïnvloeding van recht en samenleving
- Law in the books
o Juristen die puzzels oplossen volgens de rechtsbronnen
o Advocaat die een zaak krijgt en weet in welke boeken hij moet zoeken naar
artikelen
- Law in action
o Functioneren van juridische instituties in de maatschappij
o Structuren en personen van het recht
o Praktijk van het recht
o Factoren die invloed hebben op de keuzes en werkwijze van advocaten etc.

Maakt onderscheid tussen recht in de boeken en recht in de praktijk. Het is een simpel
onderscheid maar heel effectief. De relatie tussen maatschappij en recht is een tweezijdige
relatie. Recht heeft invloed op de maatschappij en de maatschappij heeft invloed op het
recht.

1

, - Wetteksten zijn de meest belangrijke bronnen voor juristen (law in the books)
- Het vonnis is geen goede weergave van wat er in het hele proces gebeurd, er wordt
niet rekening gehouden met alle factoren

Rechtssociologie
‘Rechtssociologie is een empirische discipline waarin het recht wordt opgevat als een sociaal
verschijnsel, als product van menselijke interactie’.
Zoektocht naar hoe recht betekenis krijgt in de maatschappij, door te kijken naar
achterliggende context bij totstandkoming en de effecten van recht.
- Sociale productie: invloed van samenleving op recht
- Sociale werking: invloed van recht op de samenleving

Sociale productie van recht
- Sociale factoren en actoren relevant voor de totstandkoming van het recht
- Interne formele bronnen van recht
o Wetgeving
o Rechtspraak
o Doctrine
o Gewoonterecht
o Algemene rechtsbeginselen
- Maatschappelijke bronnen van recht
1. Politiek
2. Economisch-technologische ontwikkelingen
3. Juridische professionals
4. Rechtsopvattingen burgers

1. Politieke machtsverhoudingen
- Recht is in belangrijke mate product van bestaande politieke
besluitvormingsprocessen in een land
- Publieke machtsfactoren
o Politieke partijen
o Ambtenaren
o Bestuurders
- Private machtsfactoren
o Lobby bedrijfsleven
o Vakbonden
o Milieuorganisaties
- Internationale politiek

2. Economisch-technologische ontwikkelingen
- De ondernemingsgewijze productie en technologische innovatie zijn sterk bepalend
voor de inrichting van het rechtssysteem
- Economie (kapitalistische productiewijze)
o Contract & eigendom
o Vrijemarkteconomie
o Multinationals

2

, - Wetenschap & technologie
- Rampen
3. Juridische professionals
- Rechtspraak
o Recht is wat rechters doen in de praktijk (realisten)
o Abstracte wetten krijgen pas betekenis in hun toepassing door rechters
o Organisatie: hoe functioneert de rechterlijke macht, hoe is zij samengesteld en
zijn haar werkzaamheden georganiseerd? (hoge werklast)
- Advocatuur
o Verzakelijking en internationalisering
- Ambtenaren
o Rechtsvormers en regeltoepassers bij de overheid
o Rol in wetgeving
4. Rechtsopvattingen burgers
- Ieder wordt geacht de wet te kennen (Quod non)
- Rechtsociologisch onderzoek naar:
o Welke kennis burgers paraat hebben over het recht
o Opvattingen over het functioneren van de instituties van de rechtsstaat
o Vertrouwen in recht als oplossing voor hun conflicten
- Invloed burgers op recht via
o Opeisen van rechten
o Verkiezingen
o Demonstraties
- Rechtscultuur
o Kijk naar juridische instituties
o Vergelijk omvang rechtssector

Als je de wet wil toepassen, moet je ze natuurlijk ook kennen. Wat kennen mensen degelijk
van het recht en wat zijn hun opvattingen van over hoe het recht werkt op de maatschappij?

Sociale werking van het recht
- Effecten van recht in de samenleving
o Bedoeld
o Onbedoeld
- Bestrijden assumpties
o Iedereen kent de wet
o Iedereen gehoorzaamt de wet
- Langs welke wegen neemt de burger kennis van het recht?
- Wat is de rol van sociale verbanden en instituties op de effecten van het recht?

Anti-instrumentalisme
Tegen intentionalisme van de wetgever:
- Wetten hebben vaak andere gevolgen dan wetgever beoogd. Gebruik door mensen
om andere redenen dan wetgever voor ogen stond
- Sociologische analyse gaat de normatieve veronderstellingen van wetgeving na en
vergelijkt deze met sociale werking

3

, Op welke manieren beroepen sociale groepen op rechtsregels om hun belangen te helpen
(mobiliseringstheorieën)
Wat zijn de typen van handhaving die door ordehandhavers kunnen worden gehanteerd
(handhavingstheorieën)

Hoe bereikt recht de burger?
Het recht bereikt mensen via filterende instituties met eigen interpretatie van boodschap van
de wetgever
- Media: TV, radio, kranten en internet
- Intermediaire organisaties: werkgever, vakbond, sportorganisatie.
o Regels worden geselecteerd en doorgegeven vanuit het organisationeel
belang

Rol van sociale verbanden op het recht
Mens als individu vs. leven binnen sociale verbanden: familie, vriendengroep, clubs en
organisaties

Semi-autonome velden
Hebben eigen doelen en formuleren en handhaven eigen formele en informele normen voor
leden. Deze hebben een hoge mate van autonomie, met beperkte invloed van de overheid.
Vb. studentencorps, tuchtrecht en extern recht
Maatschappelijke middenvelden bemoeilijken centrale sturing van de overheid (hinderpaal),
maar zijn ook basis voor maatschappelijk draagvlak (partner) voor handhaving van recht.
- Voor een jurist geldt het recht, een socioloog kijkt of het een verschil maakt
- Recht is veel minder effectief als gedragssturing dan mensen denken
- Hoe invloedrijk zijn landmark cases daadwerkelijk in de maatschappij?
- Bottom-up perspectief: sociale werking vanuit maatschappij
- Top-down perspectief: vanuit de bestuurder

Juristen & sociologen
‘Sommige rechtssociologen hebben de neiging om juristen af te schilderen als
wereldvreemde letterknechten, die slechts geïnteresseerd zijn in de oplossing van juridische
puzzels en niets begrijpen van de samenleving waarin zij functioneren. Er wordt dan een
onoverbrugbare tegenstelling gecreëerd tussen sociologen en politicologen enerzijds, die in
sociaalwetenschappelijke theorieën en verklaringen geïnteresseerd zijn, en juristen
anderzijds, die geen benul hebben van de sociale werkelijkheid.
Omgekeerd reageren juristen vaak nogal arrogant en afwijzend op kritiek vanuit de sociale
wetenschappen, die tekortkomingen in het juridisch denken aantoont. Dit type jurist ziet de
sociale wetenschappen als een hulpwetenschap, waarvan hij gebruik kan maken als het hem
toevallig uitkomt. Dit soort wederzijdse stereotypering is weinig vruchtbaar.’

Jurist
- Intern normatief gezichtspunt
Intern: bewaken van de coherentie van het recht. Streven naar rechtseenheid en
rechtsgelijkheid. Regels moeten passen in het hogere geheel.

4

Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:

Bewezen kwaliteit door reviews

Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!

In een paar klikken geregeld

Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard en je bent klaar. Geen abonnement nodig.

Focus op de essentie

Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper BicaCommers. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,09. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 69052 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Start met verkopen

Samenvatting

Samenvatting - Sociologie en Rechtssociologie

Document informatie

Onderwerpen

Geschreven voor

2 beoordelingen

Verkoper

Ontvangen beoordelingen

Voorbeeld van de inhoud

Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:

Bewezen kwaliteit door reviews

In een paar klikken geregeld

Focus op de essentie

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Van wie koop ik deze samenvatting?

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Is Stuvia te vertrouwen?