Samenvatting

Samenvatting zelfstudies Wetenschappen en Techniek

0 keer verkocht

Vak
Wetenschappen & techniek

Instelling
Arteveldehogeschool (Artevelde)

Boek
De basis

Samenvatting van de te kennen zelfstudies in het vak Wetenschappen en Techniek uit het handboek De Basis: - Zelfstudie systematiek - Zelfstudie dieren (en dus ook mensen) - Zelfstudie ecologie - Zelfstudie geluid - Zelfstudie magnetisme - Zelfstudie elektriciteit - Zelfstudie krachten - Ze...

[Meer zien]

Voorbeeld 4 van de 66 pagina's

Bekijk voorbeeld

Heel boek samengevat? Ja
Geupload op 16 januari 2024
Aantal pagina's 66
Geschreven in 2022/2023
Type Samenvatting

systematiek
dieren en dus ook mensen
ecologie
geluid
magnetisme
elektriciteit
krachten
overbrengingen
biochemie
de aarde in de ruimte
aarde
het weer

€12,99

In winkelwagen

Op verlanglijstje

100% tevredenheidsgarantie
Direct beschikbaar na je betaling
Lees online óf als PDF
Geen vaste maandelijkse kosten

Zelfstudie systematiek
Taxonomie, fylogenie en systematiek
Begrippen
- Taxonomie = de wetenschap die zich bezighoudt met de identificatie (vinden, beschrijven,
tekenen), de nomenclatuur (naamgeving) en classificatie (ordenen) v levende organismen
- Fylogenie = de wetenschap die zich bezighoudt met het onderzoeken vd
afstammingsgeschiedenis ve groep
- Systematiek = taxonomie en fylogenie samen
- De methode om soorten o.b.v. kenmerken te rangschikken en in te delen o.b.v. hun
verwantschap
- Geeft inzicht in evolutionaire geschiedenis v leven op aarde
- Cladogram = model die afstamming schematisch weergeeft of afstammingsschema
- Enkel zeer belangrijke evolutionaire stappen te zien
- Cladogram is onderdeel van systematiek (1vd
mogelijkheden om organismen in te delen)
- Basiseenheid = soort
= groep v organismen die zich, onder natuurlijke
omstandigheden, onderling kunnen voortplanten en
waarvan de nakomelingen zich ook kunnen
voortplanten
Bv. witte neushoorn, zomereik, hond, muilezel
- Soort taxonomisch indelen: hiërarchische indeling
Bv: neusaap
- Domein: Eukaryota
- Rijk: Animalia
- Stam: Chordata
- Klasse: Mammalia
- Orde: Primates
- Familie: Cercopithecidae
- Onderfamilie: Colobinae
- Geslacht: Nasalis (neusapen)
- Soort: Nasalis larvatus (neusaap)

Wetenschappelijke naamgeving
Nomenclatuur = het systeem v wetenschappelijke naamgeving dat wordt toegepast op organismen

→ Legt aantal regels op bij naamgeving

Soortnaam is meestal tweedelig en bestaat uit Latijnse of gelatiniseerde woorden

- 1e deel: geslachtsnaam – genus (bv. homo)
- 2e deel: specifiek voor elke soort (bv. habilis, sapiens)

Op zoek naar een dier, plant, schimmel?
→ determinatiekaarten of -tabellen

1

, Wat is leven?
- Levende wezens voldoen aan aantal kenmerken
- Kunnen gassen uitwisselen met de omgeving
- Zich voeden en afvalstoffen uitscheiden
- Bewegen, groeien, waarnemen
- Zich zelfstandig voortplanten
- Evolutie tonen

Twijfelgeval: virussen

Wel Niet

- Bewegen - Gassen uitwisselen met omgeving
- Waarnemen - Zich voeden
- Evolutie tonen - Afvalstoffen uitscheiden
- Groeien
- Zich zelfstandig voortplanten

→ Virussen leven NIET

- Visrussen zijn een hoeveelheid erfelijk materiaal (RNA of DNA) in een omhulsel v eiwit
- Hun genetisch materiaal kan wel evolutie vertonen
- Zéér klein
- GEEN zelfstandige voortplanting
- Geïnfecteerde cellen maken nieuwe virussen omdat virussen controle vd cel overnemen
Bv. ebola, aids, griep, verkoudheid
!!! Antibiotica helpt niet → specifieke medicatie nodig
- Incubatietijd verschilt per virus
- Verloop virusinfectie
1) Virus hecht zich vast ae levende cel met de hechtharen
2) Het erfelijk materiaal vh virus wordt in cel ingespoten
Daar zal genetisch materiaal v virus zich kopiëren dankzij celstructuren vd levende cel
3) Er worden eiwitmantels gevormd
Binnen de 30 min kunnen een 200tal nieuwe en complexe virussen ontstaan

Zes rijken – Woese (1977)
3 domeinen, 6 rijken → verandert nog steeds

- Indeling op basis v:
- Celkern? Ja/nee
- Één- of meercellig
- Manier v voeden
- Bacteria en archaea = eencelligen zonder celkern
- Protisten = één- of meercelligen met celkern
- Planten = meercellige eukaryoten die hun eigen voedsel
aanmaken dmv fotosynthese
- Dieren en schimmels = meercellige eukaryoten die
voedsel opnemen

2

, KENMERKEN VAN DE ZES RIJKEN

ARCHAEA BACTERIËN PROTISTEN PLANTEN SCHIMMELS DIEREN

Ringvormig DNA Ringvormig DNA Chromosomen Chromosomen Chromosomen Chromosomen

GENETSICH
MATERIAAL Ligt vrij in cel Ligt vrij in cel In celkern In celkern In celkern In celkern

(niet) aanwezig Aanwezig (niet) aanwezig Aanwezig Aanwezig Niet aanwezig

CELWAND

Eencellig Eencellig Een- of meercellig Meercellig Een- of meercellig Meercellig

BOUW

Autotroof of Autotroof of Autotroof of Autotroof Heterotroof Heterotroof
heterotroof heterotroof heterotroof
VOEDSEL

Flagel (anders dan Flagel (anders dan Flagel of Nee Nee ja
bacteriën) bacteriën) gecoördineerde
VOORTBEWEGING beweging v cellen

3

, - Heterotroof = organismen die zich voeden met door andere organismen opgebouwde
voedingsstoffen, ze gebruiken een organische koolstofbron
Bv: bacteriën, archaea, protisten, zwammen, dieren
- Autotroof = organismen die uit een anorganische koolstofbron (bv CO2) zelf voedsel (suiker)
kunnen opbouwen, de meeste doen aan fotosynthese
Bv: bacteriën, archaea, protisten (wieren) en planten
- Bacteria en archaea = organismen zonder een kernmembraan en dus zonder kern, genetisch
materiaal ligt vrij in de cel
- Eukaryoten = organismen met een kernmembraan en dus met kern, genetisch materiaal ligt in
de kern opgeslagen

Archaea en bacteria
- Eencelligen zonder celkern (zeer klein)
- Celinhoud: cytoplasma met DNA (daarrond een celwand)
- Voortplanting door celdeling
! cel deelt zich in 2 identieke dochtercellen
- Groei v bacteriën (exponentiële groei)

Archaea
= oerbacteriën

- Ongeveer 200 soorten
- Rijk v eencellige organismen zonder celkern
- Leven in extreme omstandigheden (warmwaterbronnen, zoutpannen, onze darmen, rioolwater)
- Zijn onschadelijk: veroorzaken geen ziektes

Bacteria
- 10 000 tal beschreven
- Rijk v eencellige organismen zonder celkern
- Dikke celkern
- DNA los in cel
- Kunnen voorkomen in eenvoudige kolonies
- Grootste genetische variatie in DNA

Nuttige bacteriën

- Voeding: yoghurt, kaas, azijn, water zuiveren, …
- Menselijk lichaam: darmbacteriën, huid, … (ong 1 kg)
- Produceren ook antibiotica (zie ook schimmels)

Schadelijke bacteriën

- Ziektes: TBC, salmonella, keelontsteking, diarree, …

!!!! Micro-organismen/ microben ≠ bacteriën

→ te klein om met blote oog te zien

→ bevatten een- en meercelligen

4

Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:

Bewezen kwaliteit door reviews

Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!

In een paar klikken geregeld

Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard en je bent klaar. Geen abonnement nodig.

Focus op de essentie

Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper djemdelombaert. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €12,99. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 68175 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Start met verkopen

Samenvatting

Samenvatting zelfstudies Wetenschappen en Techniek

Document informatie

Onderwerpen

Gekoppeld boek

Meer samenvattingen voor studieboek

Geschreven voor

Verkoper

Voorbeeld van de inhoud