Samenvatting Moleculaire celbiologie. Alle hoofdstukken uitgebreid besproken, handig bij onduidelijkheid over een onderwerp en uitgelegd door een medestudent. Het vak wordt gegeven in het 2de semester van het 1ste bachelorjaar Revalidatiewetenschappen en kinesitherapie op KU Leuven.
Inhoudsopgave
H1: Introductie tot cellen ........................................................................................................................ 2
H2: Chemische componenten van de cel ................................................................................................ 6
H3: Energie, katalyse en biosynthese .................................................................................................... 14
H4: De structuur en functie van eiwitten .............................................................................................. 21
H5: DNA en chromosomen .................................................................................................................... 43
H6: DNA replicatie ................................................................................................................................. 54
H7: Van DNA tot proteïne ..................................................................................................................... 64
H8: Regeling van genexpressie .............................................................................................................. 78
H9: Hoe genen en genomen evolueren ................................................................................................ 96
H11: Het belang van cellulaire membranen ........................................................................................ 115
H12: Principes van membraantransport ............................................................................................. 137
H13: Hoe kunnen cellen energie halen uit voedsel? ........................................................................... 179
H14: Mitochondriën en oxidatieve fosforylering ................................................................................ 203
H15: Intracellulaire compartimenten en transport ............................................................................. 213
H16: celcommunicatie ......................................................................................................................... 230
H17: Het cytoskelet ............................................................................................................................. 247
H18: Overzicht van de celcyclus .......................................................................................................... 267
H19: De voordelen van sexs ................................................................................................................ 287
H20: De extracellulaire matrix en bindweefsels ................................................................................. 299
,H1: Introductie tot cellen
Cytologie: beschrijving van celstructuur en organellen
Biochemie: chemie van de cel, metabolisme, signaaltransductie..
Genetica: erfelijke informatie (DNA)
Leven niet levende materie
- Alle ‘levende’ organismen
bestaan uit 1 of meerdere celle
- Cel
basisstructuur van leven
ontstaan uit andere cellen
- voorwaarde leven
als het zichzelf kan voortplanten
geen gastheer nodig
Basisstructuur
Cel ➔ weefsel ➔ organen
- onstaan diversiteit in levende wezens
Evolutie van microscopen
1. lichtmicroscoop
- niet te zien met blote oog
2. fluorescentie microscoop
- Obv lichtmicroscoop heeft men fluorescentie microscoop gemaakt
Licht word door spiegel gefilterd
Enkel licht van bepaalde golflengtes kan doorgaan
3. Laserstraal
- Afstralen van verschillende beelden en later terug samenvoegen, ontstaan van 3D beeld
Nog meer details in 3D
4. Confocale microscoop
- Overlapping van kleuren
5. elektronen microsoop
- Transmissie elektronen microsoop
Gebruik maken van elektronen om licht zichtbaar te maken
- Levende cellen kunnen zichzelf reproduceren via een auto-katalytisch proces
Geen hulp van buitenaf nodig
- Alle levende cellen
Komen van 1 voorouder – cel
De genetische informatie = verschillende vorm, functie en gedrag
Prokaryoten eukaryoten
Prokaryoten
- Bestaat uit:
Bacterien en archaea
- Meest divers + uitgebreid
- GEEN celorganellen
- DNA = los in plasmamembraam
,Eukaryoten
- WEL celorganellen
- Kern = daar zit DNA
- Dubbele kernmembraan = niet volledig gesloten, bevat kernporien, laten transport toe
- Nucleolus = donker gedeelte
- Als gedeeld is = compact opgeplooid/opgerold = donkere draden
Celorganellen
1. Mitochondrion
- Energiefabriek
- ATP (energie) opslaan
- Celademhaling
- Hebben eigen DNA (stammen wss af van bacterien)
2. Endoplasmatisch reticulum (E.R.)
- Afsplitsen kleine vesikkels
3. Golgi – apparaat
- vesikkels afsplitsen met inhouden die naar andere organellen gaan
4. lysosomen en peroxysomen
- Lysosomen: vuilbak van de cel
- Peroxysomen: verwijderen van vrije zuurstofradicalen
5. Cytosol
- Celinhoud zonder organellen
6. Ribosomen
- Bestaat uit RNA en eiwitten
- Staan in voor translatie = aanmaak eiwitten
- Niet omgeven door membraan
- Ook prokaryoten hebben ribosomen, want zij maken ook eiwitten = zwemmen vrij los in cel
- Bij eukarioten op endoplasmatisch reticulum
,7. Cytoskelet
- Bestaat uit 3 delen:
Intermediaire filamenten
Microtubuli
Actine
- Intermediaire filamenten= kris kras door heel de cel
- Microtubuli= belangrijk bij de celdeling maar altijd aanwezig
- Actine= vooral onder plasmamembraan (heel veel in spiercellen)
,H2: Chemische componenten van de cel
- Atoom:
Kern (neutronen en protonen)
wolk (elektronen)
- massagetal
p+n
- isotopen
zelfde chemische eigenschappen
verschillende massa
gelijk # p
verschillende # n
- in mensenlichaam zit totaal andere atomen dan in de aarde
• soorten bindingen
- ionen binding
e afgegeven en opgenomen
uitwisseling van elektronen
- covalente binding
e gemeenschappelijk gesteld
hebben specifieke bindingshoek
specifieke bindingslengte
specifieke bindingsenergie
sterke bindingen
- Polaire bindingen
Zorgen voor ladingsverdeling
te wijten aan hoge electronegativiteit van O en N in vergelijking met C en H
Hoge wateroplosbaarheid!
- 2 polaire moleculen trekken elkaar
Gaan zwakke niet-covalente binding aan = waterstofbruggen
- Zwakke niet-covalente bindingen
zorgen voor heel wat interacties tussen moleculen in cellen
zwakker dan covalente
- 4 types:
Van der Waals bindingen
Waterstofbruggen
Ionische interacties (electrostatische interacties)
Hydrofobe interacties
➔ Veel zwakke bindingen geeft een sterke binding
, - Sterke covalente bindingen zijn essentieel voor het leven
Kunnen door UV licht gebroken worden
- Hydrofiele stoffen
polaire groepen vormen H-bruggen
als in ionen uit elkaar valt, ionen worden gehydrateerd
- Hydrofobe stoffen
niet oplosbaar, geen polaire bindingen
ongeladen
,• Isomeren
- Zelfde formule
MAAR hydroxylgroepen staan in andere positie
- Zijn toch verschillende suikers
Enzymen die hierop reageren kunnen deze specifieke dingen herkennen
Verschillend bij omzetting substraat
• Suiker derivaat
- Afgeleide van suikers waar hydroxylgroep vervangen word door andere groep
- Andere groepen gebonden dan hydroxylgroep:
Aminegroep
Carboxylgroep
- Suikers gaan aan elkaar gekoppeld worden
Door covalente bindingen = condensatie reactie (=word water afgesplitst)
Vormen covalente binding vraagt energie
- Dit kan gehydroliseerd worden (suikers komen terug los)
Terug toevoegen van water
Vraagt geen energie = spontane reactie
• Alfa en bèta links
- Hydroxylgroep staat in verschillende oriëntatie
Bèta = naar boven
Alfa = naar onder
- Als ze gaan binden
Worden vastgelegd
• Dissacharide
- Als hydroxylgroep van ene gaat binden met andere
Maltose = glucose + glucose
Lactose = glucose + galactose
Sucrose = glucose + fructose
• Oligosacharide en polysacharide
- Suiker moleculen aan elkaar vormen keten
Korte keten: oligosacharide
Lange keten: polysacharide
- Wij gaan reserves aanleggen want we hebben niet al het suiker tegelijk nodig
Reserve = glycogeen
• Condensatie en hydrolyse
- Condensatie
Vorming covalente bindingen
Vraagt energie
- Hydrolyse
Spitsten met gebruik van water
Vraagt geen energie
, • Vetzuren
- Bouwstenen van membranen
- Energiebronnen
- Bestaat uit:
1. Hydrofobe staart
uit C en H
Niet geladen
2. Hydrofiele kop
uit carboxylgroep
Wel geladen
• Fosfolipiden
- Vetzuren = bouwstenen van membranen
Vetzuur vervangen door fosfaatgroep
Fosfaatgroep gaat binden aan choline
Andere gekoppeld aan ander vetzuur
- Membraan
Bestaat uit fosfolipide dubbellaag
hydrofiele koppen: aan buitenkant, gericht naar waterige omgeving
hydrofobe staarten: aan binnenkant, waar water wordt buitengesloten
- Cholesterol
Niet wateroplosbaar
Gaat willen binden met membranen
Bloedbaan gaat vernauwen
- 2 vormen van cholesterol
Slechte cholesterol: LDL: low density lipoprotein cholesterol
→ gaat vasthechten in bloedbaan
Goede cholesterol: HDL = high density lipoprotein cholesterol
→gaat niet aan membranen binden + voorkomen dat slechte vind
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper hannelorefonteyn. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €20,49. Je zit daarna nergens aan vast.
