Samenvatting

Bouwstenen van de taal: volledige samenvatting

3 keer verkocht

Vak
Bouwstenen van de taal

Instelling
Vrije Universiteit Brussel (VUB)

Met deze samenvatting behaalde ik 16/20 in eerste zit! In dit document vindt u een volledige samenvatting van het vak "Bouwstenen van de taal" van de VUB. Dit document werd geschreven in december van 2023 en is nog steeds heel accuraat. Alles is duidelijk uitgelegd. Het helpt altijd om de slides...

[Meer zien]

Voorbeeld 4 van de 39 pagina's

Bekijk voorbeeld

Geupload op 17 januari 2024
Aantal pagina's 39
Geschreven in 2023/2024
Type Samenvatting

bouwstenen van de taal
de saussure
chomsky
bouwstenen
letteren
taal en letterkunde
toegepaste taalkunde
morfologie
semantiek
fonetiek
fonologie
morfosyntaxis
syntaxis
pragmatiek
lw

€12,79

Ook beschikbaar in voordeelbundel v.a. €19,29

In winkelwagen

Opslaan

100% tevredenheidsgarantie
Direct beschikbaar na je betaling
Lees online óf als PDF
Geen vaste maandelijkse kosten

Ook beschikbaar in voordeelbundel (1)

Bouwstenen van de taal: package deal

€ 38,28 € 19,29 2 items

1. Samenvatting - Bouwstenen van de taal: volledige samenvatting
2. Samenvatting - Bouwstenen van de taal: extra uitleg
Meer zien

Inhoudstafel
Inleiding............................................................................................................................. 4
Hoeveel talen zijn er? .................................................................................................................4
Hoeveel sprekers hee5 taal? .......................................................................................................4
Waar komen talen vandaan? ......................................................................................................4
Wetenschappelijke verklaringen ...................................................................................................................4
Geograﬁsche verklaringen .............................................................................................................................4
Een deﬁni;e van taal ..................................................................................................................5
De wetenschappelijke taalstudie.................................................................................................5
Een voorbeeld van de compara;eve methode .............................................................................................5
Ferdinand de Saussure en het ontstaan van de moderne taalkunde ............................................5
Cours de linguis;que générale ......................................................................................................................6
Navolgers de Saussure ................................................................................................................8
De Praagse school .........................................................................................................................................8
Amerikaans structuralisme............................................................................................................................8
Noam Chomsky (2de grote naam in taalkunde) ............................................................................9
Chomsky als taalkundige ...............................................................................................................................9
Chomsky als ﬁlosoof ......................................................................................................................................9
Chomsky als ac;vist ....................................................................................................................................10
De opvaLngen van Chomsky .................................................................................................... 10
Fone-ek en fonologie....................................................................................................... 10
Menselijke spraak ..................................................................................................................... 10
Fone;ek en fonologie ............................................................................................................... 11
Deﬁni;es: fone;ek en fonologie .................................................................................................................11
IPA ............................................................................................................................................ 12
Consonanten ...............................................................................................................................................12
Klinkers ........................................................................................................................................................12
Dis;nc;eve paren........................................................................................................................................13
Anatomische en fysiologische correlaten .................................................................................. 13
Ademhaling: proces.....................................................................................................................................14
Stemgeving: het proces ...............................................................................................................................14
Resonan;e: proces ......................................................................................................................................14
Ar;cula;e: het proces .................................................................................................................................14
Klinkers ..................................................................................................................................... 14
Hoogte .........................................................................................................................................................14
Realisa;e vooraan of achteraan ..................................................................................................................15
Gerondheid .................................................................................................................................................15
Frequen;es .................................................................................................................................................15
DiSong .........................................................................................................................................................15
Consonanten ............................................................................................................................ 15
Manier of wijze van ar;cula;e ....................................................................................................................15
Plaats van ar;cula;e ...................................................................................................................................16
Stemhebbend vs. stemloos .........................................................................................................................16

1

, Foneemontwikkeling en fonologische ontwikkeling .................................................................. 16
Fonologische processen: .............................................................................................................................16
Coar;cula;e ............................................................................................................................. 16
Klemtoon .................................................................................................................................. 17
Pragma-ek ...................................................................................................................... 17
context ..................................................................................................................................... 17
Presupposi-e ................................................................................................................... 17
Deixis........................................................................................................................................ 17
Taalhandelingen (Aus;n) .......................................................................................................... 18
3 deelhandelingen .................................................................................................................... 18
Locu;e: ..................................................................................................................................... 18
Illocu;e........................................................................................................................................................18
Perlocu;e ....................................................................................................................................................19

Taalhandelingen (Searle) ................................................................................................. 19
Taxonomie van illocu;e: ........................................................................................................... 19
Speech act theory (Searle) ..........................................................................................................................19
Indirecte taalhandelingen (Searle) ............................................................................................ 20
Beleefdheid (Brown and Levinson) ............................................................................................ 20
Posi;eve beleefdheidsstrategieën ..............................................................................................................20
Nega;eve beleefdheidsstrategieën .............................................................................................................20
Samenwerkingsprincipe en conversa;onele maximes (Grice).................................................... 20
Vier conversa;onele maximes: “spelregels” ...............................................................................................21
Morfologie ....................................................................................................................... 21
Inleiding ................................................................................................................................... 21
Wat is een woord?.......................................................................................................................................21
Tokens/ types, inhoudswoorden en func;ewoorden ................................................................. 21
Morfologie ................................................................................................................................ 22
Morfemen en allomorfen .......................................................................................................... 22
Soorten morfemen ......................................................................................................................................23
Allomorf ......................................................................................................................................................24
Uitzonderingen: portemanteaumorfemen en conﬁxen ..............................................................................24
Soorten morfemen: kort samengevat .........................................................................................................24
Flexie ........................................................................................................................................ 25
woordvorming .......................................................................................................................... 25
Composi;e ..................................................................................................................................................25
Deriva;e/ aﬂeiding ................................................................................................................... 26
aﬃxen (= suﬃx en preﬁx) = WVM (woordvormingsmorfeem) ....................................................................26
Conversie: verandering van woordsoort zonder morfologische verandering .............................................26
Gemo;veerdheid/ mo;va;e .................................................................................................... 26
Volledig gemo;veerde woordcombina;es..................................................................................................26
Gedeeltelijk gemo;veerde woordcombina;es ...........................................................................................26
Geïdiomiseerde woordcombina;es ............................................................................................................27
Ongemo;veerde woordcombina;es...........................................................................................................27

2

, Fone;sch gemo;veerde woordcombina;es ...............................................................................................27
Uitzonderingen/ bijzonderheden .............................................................................................. 27
Koﬀerwoorden/ samensmel;ngen..............................................................................................................27
Verkor;ngen en leierwoorden ...................................................................................................................27
Verdubbelingen ...........................................................................................................................................27
Ontleningen/ leenwoorden .........................................................................................................................28
Neologismen ...............................................................................................................................................28
Seman-ek ........................................................................................................................ 28
Betekenis is overal .................................................................................................................... 28
Klanken .................................................................................................................................... 28
iconiciteit .....................................................................................................................................................28
Klanken, de sociale betekenis......................................................................................................................28
Zinnen ...................................................................................................................................... 29
“colorless green ideas sleep furiously” -Chomsky .......................................................................................29
Types betekenis ........................................................................................................................ 29
Lexicale betekenis .......................................................................................................................................29
Gramma;cale betekenis..............................................................................................................................30
Zinsbetekenis...............................................................................................................................................30
Seman;sche betekenis ................................................................................................................................30

seman-sche theorieën ..................................................................................................... 31
componen;ële analyse ............................................................................................................. 31
Prototypegebaseerde sema;ek ..................................................................................................................32
Theorie van conceptuele metafoor .............................................................................................................32
Metonymie ..................................................................................................................................................33
seman;ek en pragma;ek: verschillen? .......................................................................................................33

Syntaxis ........................................................................................................................... 33
Wat is syntaxis? ........................................................................................................................ 33
Competen;e ............................................................................................................................. 33
Aanvaardbaarheid .................................................................................................................... 33
Taaltypologie ...............................................................................................................................................34
Lexicale categorieën, parts of speech, woordklassen, natures ................................................... 34
Overeenkomst syntaxis ............................................................................................................. 34
Afankelijkheidssyntaxis ........................................................................................................... 34
Cons;tuerende syntaxis ............................................................................................................ 35
Hoe vindt men de bestanddelen/ onderdelen? ..........................................................................................36
Basisbegrippen: ...........................................................................................................................................37
Boom metafoor ...........................................................................................................................................38
Familie metafoor .........................................................................................................................................38
Onderschikte bijzinnen................................................................................................................................38
Recursie .......................................................................................................................................................39
Structuur hee5/is betekenis of leidingen hebben zin ................................................................ 39
Informa;estructuur .....................................................................................................................................39

3

, Inleiding

Hoeveel talen zijn er?
Niet echt bekend…
(7168 talen ongeveer)
- Nog steeds worden nieuwe talen ontdekt
- Talen sterven alAjd uit
- Nieuwe talen worden “geboren” (o.a. door kolonialisme, opsplitsing van landen, etc.)
o Aparte talen in opsplitsing van landen: niet alAjd taalkundig maar door
naAonalisme en poliAek (bv. De Balkan)
- Talen veranderen: 1 taal kan nieuwe worden (bv. Het Afrikaans)

Hoeveel sprekers hee3 taal?
Niet duidelijk: veel mensen in meertalige omgeving opgegroeid (bv. In Brussel)
Niet meetbaar:
- Methodologische problemen
- Toegankelijkheid van gebieden
- OngeleRerdheid
- PoliAeke omstandigheden
o Oorlog (bv. Oekraïne)
o Gevaarlijk om je te uiten als spreker van taal (bv. Sprekers van Catalaans in
Ajden van Franco)

Waar komen talen vandaan?
Wetenschappelijke verklaringen

Onwetenschappelijke verklaring
Mythes van goddelijke interven6e, an6eke mythologie
(Bv. Toren van Babel)

Voorwetenschappelijke verklaring
O:o Jesperens (1925): “Language”
→ best slechte uitleg voor talen
Verliest zich in romanAsche voorstellen van leven van holbewoners:
Primi6eve mens maakt geluiden van natuur na
PrimiAeve mens maakt tussenwerpsels
PrimiAeve mens uit zich Ajdens fysieke arbeid

Wetenschappelijke verklaring
Ontstaan van mens, homo sapiens sapiens
EvoluAe: GrooRe van hersenen groter en posiAe van stroRenhoofd veranderd (lager)
NU: primaten hebben goede plek stroRenhoofd, maar niet cogniAeve mogelijkheden

Geograﬁsche verklaringen

4

Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:

Bewezen kwaliteit door reviews

Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!

In een paar klikken geregeld

Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard en je bent klaar. Geen abonnement nodig.

Focus op de essentie

Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper TaalkundeVUBSTUDENT. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €12,79. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 66184 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Start met verkopen