Het is een zelfgemaakte samenvatting met notities uit de les. Ik krijg les van David Boterbergh. De samenvatting bevat voorbeelden, notities uit de les, powerpoint info en de cursus zit er in verwerkt. Geslaagd in 1ste zit met 15/20.
MEDIAWIJSHEID
Inhoud
0. Paradoxen en digitale kloof...................................................................................................................................3
3 paradoxen...........................................................................................................................................................3
Digitale kloof..........................................................................................................................................................3
1. Media en mediatisering.........................................................................................................................................4
1.1 Het proces van massacommunicatie, 3 modellen..........................................................................................5
1.1.1 Communicatiemoedel van Laswell:.........................................................................................................5
1.1.2 Communicatiemodel van Shannon en Weaver:.......................................................................................5
1.1.3 Het circulair communicatiemodel van Oomkes.......................................................................................6
2. Media en de media................................................................................................................................................7
2.1 Term media bevat 3 dimensies.......................................................................................................................7
3. Mediatisering van de samenleving........................................................................................................................8
3.1 Mediatisering en globalisering........................................................................................................................8
3.2 complexe connectiviteit..................................................................................................................................8
3.3 culturele reflexiviteit.......................................................................................................................................9
3.4 Global village...................................................................................................................................................9
3.5 De tegenstrijdige effecten van Mediatisering.................................................................................................9
3.6 Mediatisering als maatschappelijke kracht...................................................................................................10
4. De technologische dimensie, the medium is the message – MC Luhan.............................................................10
4.1 HOT & Cool MEDIA........................................................................................................................................11
4.2 Medium geeft vorm aan informatie..............................................................................................................11
4.3 Medium is verlengstuk van de mens.........................................................................................................12
5. De institutionele dimensie, de politieke economie van de media......................................................................12
0. inleiding: Structurele veranderingen door Mediatisering...............................................................................13
5.1 medialogica...................................................................................................................................................13
5.2 de media als Waakhond van de democratie.................................................................................................13
5.2.1 Publieke sfeer.........................................................................................................................................14
5.2.2 Media als 4de macht................................................................................................................................14
1.3 Media fabriceren consensus.....................................................................................................................15
Herman & Chomsky vandaag..........................................................................................................................17
6. De socioculturele dimensie: mediacultuur.........................................................................................................18
6.1 cultuur en mediacultuur................................................................................................................................19
6.2 morele kritiek op mediacultuur....................................................................................................................19
6.2.2 Kernpunten van morele mediakritiek....................................................................................................20
1
, 6.3 Navigeren in een hyperrealiteit....................................................................................................................20
6.3.1 historisch perspectief.............................................................................................................................20
6.3.2 media, cultuur en het postmodernisme................................................................................................21
6.4 Mediatisering: de hyperrealiteit...................................................................................................................22
6.4.1 Consumptiecultuur.................................................................................................................................22
6.4.2 Paradox van individualiteit via consumptie...........................................................................................22
6.4.4.1 Er zijn 4 vormen van representatie die vormt in simulatie.................................................................23
6.4.5 DEMOCRATIE EN SOCIALE ACTIE IN DE MEDIAWERKELIJKHEID............................................................24
Conclusie.................................................................................................................................................................25
Media-effecten........................................................................................................................................................25
1. Almacht van de media.....................................................................................................................................26
Kritiek op benadering van injectienaald..........................................................................................................26
Opninieleiders.................................................................................................................................................27
Kritiek..............................................................................................................................................................27
2. uses & gratification..........................................................................................................................................27
Kritiek..............................................................................................................................................................28
3. Geleidelijke en subtiele effecten.....................................................................................................................28
3.1 Versterkingseffect.....................................................................................................................................28
3.2 Cultivatie (George Gerbner & Larry Gros).................................................................................................28
3.3 Zwijgspiraal................................................................................................................................................29
Kritiek..............................................................................................................................................................30
4. directe effecten: agendasetting en framing....................................................................................................30
4.1 Agendasetting............................................................................................................................................30
4.2 framing......................................................................................................................................................31
conclusie..........................................................................................................................................................32
Nieuwe uitdagingen................................................................................................................................................32
1. Een wereld van algoritmen.............................................................................................................................32
1.1 Web 2.0.....................................................................................................................................................32
1.2 Algoritmen.................................................................................................................................................32
1.3 Wat weten ze?...........................................................................................................................................33
1.4 Kassa kassa................................................................................................................................................33
1.5 Zij weten wie ik ben...................................................................................................................................33
2. Maatschappelijke gevolgen.............................................................................................................................34
2.1 Data zijn de nieuwe olie............................................................................................................................34
2.2 Filterbubbels, echokamers en polarisatie.................................................................................................34
2.3 Online geweld............................................................................................................................................35
2.4 SOS democratie.........................................................................................................................................35
2
, 2.5 Infocalyps ? Infodemie ?...........................................................................................................................37
3. Oplossingen?...................................................................................................................................................39
3.1 Wat doen de techbedrijven?.....................................................................................................................39
3.2 Wat doen overheden?...............................................................................................................................40
3.3 Wat kunnen wij zelf doen ?.......................................................................................................................40
3.4 Tot slot.......................................................................................................................................................41
Beeldtaal – GSR.......................................................................................................................................................41
De afhankelijkheidsparadox De meeste Vlamingen hebben de smartphone en sociale media volop omarmd,
maar een stijgende groep geeft toe dat ze worstelen met een te grote afhankelijkheid ervan.
Opvallend:
• na een sterke stijging stagneert het gebruik van TikTok (lichte daling bij jongeren, lichte stijging bij groep
daarboven)
• maar de gebruiksintensiteit is van een andere orde dan eender welk ander sociaal media platform. Het
aandeel dagelijkse schermtijd dat TikTokkers aan TikTok besteden, wordt steeds groter (82 minuten, +10’) en
ligt hoger dan dat van de gemiddelde Vlaming op alle sociale media platformen samen (72 minuten).
Het belang van sociale media voor nieuwsconsumptie is het hoogst en het sterkst gegroeid bij de 18-24-jarigen.
Wekelijks consumeert 82% (+8) van hen nieuws via sociale media.
De betrouwbaarheidsparadox Alsmaar meer Vlamingen zijn ervan overtuigd dat ze dankzij het internet veel
beter geïnformeerd zijn, maar een groeiende groep is ook bezorgd om de impact van fake news op onze
maatschappij. 7/10 van de vlamingen ontving in 2022 frauduleuze websites met poging persoonlijke info te
ontfrutzelen.
De privacyparadox Steeds meer Vlamingen stellen zich vragen bij het delen van hun data en bij de
transparantie van bedrijven, maar tegelijk geven ze toe dat ze zelden de privacy voorwaarden bekijken.
DIGITALE KLOOF
Met de digitale kloof wordt het verschil bedoeld tussen diegenen die kunnen profiteren van digitale
technologie en zij die dit niet kunnen. De term is zowel van toepassing op maatschappelijk vlak tussen
individuen, als op wereldschaal tussen technologisch meer en minder ontwikkelde landen.
1ste kloof
geen toegang, 91% van de Vlamingen met een lager inkomensniveau bezitten een smartphone, 98% van het
hogere inkomensniveau.
2de kloof
geen digitale/mediawijze vaardigheden, 3% mensen zonder vaardigheden
• 5% met beperkte vaardigheden
• 12% mensen met zeer geringe vaardigheden
• 19% met geringe vaardigheden
3
, + 7% niet-gebruikers
→ bijna 1 op 2 Belgen tussen 16 en 74 jaar is digitaal kwetsbaar. Ook hier speelt de digitale
kloof en zitten de kwetsbaren vaker bij de lagere inkomens, bij de lager opgeleiden, bij ouderen en bij
alleenstaanden.
Belangrijk fenomeen: ‘geprogrammeerde veroudering’ van digitale vaardigheden. In de algemene
onderzoekscijfers rond digitale vaardigheden zien we een neerwaartse trend. Niet omdat mensen dommer
worden, maar omdat er telkens nieuwe vaardigheidsdomeinen ontstaan die meegenomen worden in de
onderzoeken: Behalve informatieve, communicatieve, creatieve en probleemoplossende vaardigheden kwam
daar nu ook e-security bij.
“Ook voor de digital natives, de jongeren die opgegroeid zijn in het digitale tijdperk, gaat het soms te snel. 17%
geeft aan dat ze termen gelinkt aan digitale toepassingen verwarrend vinden, 16% mijdt bepaalde toepassingen
omdat ze er niet vertrouwd mee zijn, en 15% twijfelt om ze te gebruiken uit angst om fouten te maken.”
3de kloof
hoe omgaan met meerdere digitale mogelijkheden en inhouden.
Digitaal kwetsbare groepen
• Ouderen
• Laaggelleterden
• Mensen met psychiatrische problematiek
• Mensen met berstandelijke beperking
• Kwetsbare jongeren
• ½ tussen 16-74 jaar van België is digitaal kwetsbaar
Taak sociaal werk
Signaleren van probleemgebruik
Bespreken van onlinegedrag
Inschatten van de digitale kwetsbaarheid
Ondersteunen en actief gids zijn in de digitale samenleving
Permanente bijscholing van de eigen mediawijsheid
1. MEDIA EN MEDIATISERING
Massacommunicatie/massamedia communicatie tussen zenders en een groot aantal doorgaans anonieme
ontvangers. De info die je overbrengt is openbaar en wordt verspreid via media om grote aantallen mensen te
bereiken. Moeilijk te verifiëren bij wie de info allemaal terecht komt. Dit wil niet zeggen dat het niet gericht kan
zijn naar een bepaalde groep.
Uit historische overweging was massacommunicatie het onderscheid tussen elite en de rest van de
samenleving, die als ‘massa’ werden aangeduid. Elite werd hierbij gezien als beschaafd en kritisch, de rest niet.
In het heden is de massa een modern publiek & veel minder onderscheid met de elite.
Wat is mediatisering?
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper edenteugels. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.
