Samenvatting
Samenvatting H10 bloedsomloop §1 t/m 5 biologie Nectar 5 Vwo FLEX-boek
- Vak
- Niveau
Samenvatting H10 §1 t/m 5 biologie Nectar 4 Vwo FLEX-boek over het onderwerp de bloedsomloop.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 9 pagina's
Voorbeeld 2 van de 9 pagina's
In winkelwagen
In winkelwagen
Verkoper
Volgen
esms
Ontvangen beoordelingen
Voorbeeld van de inhoud
Samenvatting Biologie hfdst. 10 Bloedsomloop v5§10.1 Hart en bloedsomloop
2 soorten bloedvatenstelsels:
1) Open-circulatiesysteem > geleedpotige dieren (insecten), bevatten geen bloedvaten.
Bloed stroomt door gehele lichaam via de hartkamers die d.m.v. klepjes het bloed
omhoog pompen de bloedbuis in. Van daaruit stroomt het bloed de kop en het
lichaam in, waar het de organen en weefsels omspoelt. Onder in het lichaam
stroomt het de hartkamers weer in en herhaalt de circulatie zich. Zuurstof wordt
opgenomen door de tracheeën: verstevigde buisjes gevuld met lucht.
2) Gesloten bloedsomloop > gewervelde dieren (mens) + wormen. Het bloed stroomt
via bloedvaten, binnen een enkele/dubbele bloedsomloop. 2 soorten:
- Enkele bloedsomloop > koudbloedige dieren (vissen). Hebben maar één harthelft.
Bloed neemt in de kieuwen O2 op en stroomt direct door naar het lichaam waar het
O2 afgeeft en CO2 opneemt. Het O2-arme bloed stroomt via het hart weer naar de
kieuwen. Zwembewegingen verhogen de stroomsnelheid van het bloed.
- Dubbele bloedsomloop > warmbloedige dieren (veren/vacht). Hebben twee
harthelften. De linker- en rechterharthelft zijn gescheiden door een tussenschot. De
rechterkamer pompt O2-arm bloed via de longslagaders naar de longen, waar het in
de longhaarvaten O2 opneemt en CO2 afgeeft. Het O2-rijke bloed stroomt via de
longaders naar de linkerboezem van het hart = kleine bloedsomloop. De linkerkamer
pompt het O2-rijke bloed via de aorta en de slagaders naar organen en ledematen
waar de O2 naar de cellen diffundeert. Het O2-arme bloed stroomt via de aders en
komt door een van beide holle aders weer terecht in de rechterboezem van het hart
= grote bloedsomloop. Maakt het mogelijk snel en doelgericht veel O2-rijk bloed te
vervoeren, waardoor het dier o.a. warmte kan produceren.
Exoskelet = skelet buitenkant lichaam > harde buitenkant beschermd geleedpotige dieren.
Endoskelet = skelet binnenkant lichaam > gewervelde dieren + wormen.
Aorta = grote lichaamsslagader. Vervoert het O2-rijke bloed vanuit het hart naar het
lichaam. Vertakt zich in slagaders = vervoeren het O2-rijke bloed naar organen.
Kransslagader = eerste vertakking aorta, vervoert bloed naar het hart.
Aders = vervoeren het O2-arme bloed van de organen naar het hart.
Bovenste holle ader = hoofd & armen
Onderste holle ader = borst & lagergelegen delen
Haarvaten = vindt de uitwisseling van stoffen in plaats tussen bloed en cellen van weefsel.
Beide harthelften pompen tegelijkertijd evenveel bloed weg, de linker grotere &
gespierdere helft met een grotere druk. Elke helft bestaat uit:
Boezem = boven, bloed stroomt naar binnen via aders.
Kamer = beneden, pompt bloed naar buiten de slagaders in.
, Hartslag, drie fasen:
1) Boezems trekken samen > vullen kamers
2) Kamers trekken samen > leegpersen kamers
3) Rust
Lopen links en rechts synchroon. Vormen de hartcyclus.
Diastole = kamers en boezems zijn ontspannen. Het bloed stroomt vanuit de aders via de
boezems de kamer in.
Systole = boezems trekken samen > bloed stroomt de kamers in > kamers trekken samen.
Sluiting van de hartkleppen tussen de kamers/boezems en opening van de slagaderkleppen
> bloed stroomt longslagader en aorta in. Ontspannen kamers > kamerdruk daalt tot onder
de druk in de slagaders > slagaderkleppen sluiten.
Kernvragen:
1) Waarom hoor je “boem-boem”? De eerste toon ontstaat door het sluiten van de
hartkleppen, de tweede toon door het sluiten van de slagaderkleppen, gevolgd door
een korte pauze.
2) Waarom voel je “boem”? Via de slagaders van je pols voel je enkel het uitrekken van
de slagaderwanden door het samentrekken van de kamers.
Hartslagspier kan getraind worden door je hartslagfrequentie te variëren. Hart klopt sneller
en krachtiger. Meerdere herhalingen training per week > toename dikte en kracht hartspier.
Voor geboorte:
Embryonale bloedsomloop = longen spelen nog geen rol bij de gaswisseling. Omweg kost
onnodig energie, haarvaten geven weerstand. Ongeboren baby krijgt O2 en voedingsstoffen
via de navelstrengader. Het O2-rijke bloed mengt zich in de onderste holle ader met O2-arm
bloed. Rechterharthelft ontvang gemengd bloed met voldoende O2. 1/3 stroomt naar
longen en 2/3 via het foramen ovale (verbinding tussen linker- en rechterboezem) en de
ductus Botalli (verbinding tussen longslagader en aorta) naar de grote bloedsomloop, via
organen en weer terug via de navelstrengslagader naar de placenta.
Na geboorte, grote en kleine bloedsomloop scheiden volledig:
- Bloedvaten tussen de navelstrengader, holle ader en lever sluiten na het afbinden
van de navelstreng en verschrompelen.
- Huilen > longen vullen zich met lucht en ontvouwen zich. Lucht biedt meer
weerstand dan het vruchtwater, waarmee de baby’s longen gevuld zijn > grotere
bloedstroom vanuit het hart naar de longen en terug.
- Linkerharthelft druk stijgt t.o.v. de rechterharthelft druk. Foramen ovale sluit en
vergroeit met het tussenschot van de boezems. Linker- en rechterharthelft zijn nu
volledig gescheiden.
- De ductus Botalli sluit en vormt een streng bindweefsel. Bloed uit de rechterharthelft
stroomt nu door de longslagaders naar de haarvaten.
Foramen ovale sluit niet volledig? Organen krijgen bij inspanning onvoldoende zuurstof.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper esms. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67474 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen