Samenvatting
Samenvatting Examenvragen grondwettelijk recht
- Instelling
- Vrije Universiteit Brussel (VUB)
Een overzicht van de examenvragen met antwoord van vorige jaren die steeds terugkomen! Ik ben zelf geslaagd obv dit document!
[Meer zien]Voorbeeld 5 van de 54 pagina's
Voorbeeld 5 van de 54 pagina's
In winkelwagen6 beoordelingen
Door: bushrax66 • 1 jaar geleden
Door: zahraverstraeten • 5 jaar geleden
Door: maximommerency10 • 5 jaar geleden
Door: faysal_es_salhi • 5 jaar geleden
Door: suchitra • 6 jaar geleden
Door: jillmuller • 6 jaar geleden
Voorbeeld van de inhoud
I. Bronnen van het grondweteelijrecht
1. Hiërarchie der rechtsnormen, toezicht? → toezicht nergens te vinden
Deze eeer van de hlërarchle van de rechtsnormen gaat ult van de vaststeeelng dat er een
hlërarchlsche verhoudlng bestaat tussen de normen dle van de dlverse overheldsorganen
afkomstig zlin en dat de normen dle eager staan gerangschljt opr de hlërarchlsche eadder,d en
dle m.a.w. een gerlngere iurldlsche waarde hebben,d de hoger gerangschljte normen moeten
resprecteren.
Dus:
- eagere regeegever moet overeenjomstig de hogere rechtsnorm handeeen
- conflct tussen normen: rechter moet voorrang geven aan de hlërarchlsche hogere
norm,d hlërarchle ls iurldlsch afdwlngbaar maar dlt ls nlet absoeuut
- norm ls onduldeelij: moet opr zo’n wlize geïnterprreteerd worden dat hli ln
overeenstemmlng ls of belif met de hogere norm
Waarult belijt het hlërarchlsche onderscheld tussen de verschleeende categorleën?
- crlterlum van de verblndende jracht: norm dle de samensteeelng en de bevoegdheld
van een orgaan regeet om verblndende regees vast te steeeen = hoger opr de
waardeeadder dan regees dle afkomstig zlin van het orgaan
- lnhoudeelije crlterlum: GW staat hoog opr de waardeeadder aangezlen deze
fundamenteee bepraelngen bevat dle de werjlng,d organlsatie en de bevoegdheld van
de gezaglnstanties bepraeen en omdat zli de rechten en vrliheden van de burger
beschermt.
- prrocedureee crlterlum: zwaarte van het beseultvormlngsprroces wordt determlnerend
geacht voor de preaats dle een norm ln de hlërarchle lnneemt. (voor GW zwaarder
prroces dan gewone wetenn
- eegltimatiecrlterlum: naarmate het normerende orgaan jan beogen opr een rulme
democratische eegltimatie door zlin samensteeelng opr basls van verjlezlngen,d wordt
dlens preaats ln de hlërarchle van de rechtsnormen bepraaed
-
2. Hiërarchie der rechtsnormen, wie bepaalt dit?
Een regeegever dle zlch hoog opr de hlërarchlsche eadder bevlndt. In het lnterne recht ls de
Grondwet de hoogste norm ,d dlt belijt blivoorbeeed ult artijee 33 van de GW : « aeee machten
worden ultgeoefend opr de wlize bli de grondwet bepraaed ». Dlt houdt ln dat de
grondwetgever de formeee wetgevlngsprrocedure regeet en dat derhaeve de grondwet
hlërarchlsch hoger opr de iurldlsche waardeneadder staat dan de formeee wet.
De grondwet bevat geen exprelclete bepraelngen omtrent de hlërarchle van de rechtsnormen,d
wee verscheldene aanwlizlngen dle rejenlng houden met de crlterla (crlt verblndende jracht,d
lnhoudeelij crlt,d prrocedureee crlt,d eegltimatiecrltn. Het gaat om aanwlizlngen waarult ult
dlrecte wlize een gevoeg jan worden gehaaed l.v.m. de rang dle een norm lnneemt tov
andere normen (vb. Art 108 GW : waarult belijt dat een KB zlch opr eagere trapr van de
iurldlsche waardeneadder bevlndt dan de wetn en anderzlids om aanwlizlngen dle opr ene
meer lndlrecte wlize voortveoelen ult fundamenteee staatsrechteelije prrlnclpres dle aan de
grondwet ten grondseag elggen.
,Ooj het werj geweest van RS: Smeerjaasarrest
→ bli conflct nationaee en lnternationaaerechteelije norm (verdragn dle rechtstreejse
gevoegen heef ln de lnterne rechtsorde,d de door het verdrag vastgesteede regee moet
voorgaan omdat dle voorrang voegt ult de aard zeef van het bli het verdrag vastgesteede
lnternationaae recht.
→ dlrect werjende lnternationaee normen staan voegens de eeer van dat arrest hoger opr de
hlërarchlsche eadder dan om het even weeje lnternrechteelije norm.
3. Directe werking: Subjecteve en objecteve criteria
Dlrecte werjlng van een verdragsbepraelng houdt ln dat de erln beschreven rechten en
verprelchtingen onmlddeeelij,d en zonder verdere tussenjomst van de gezagsorganen van de
ondertejenende verdragsprartii worden toegejend,d resprectieveelij oprgeeegd aan de burgers
van de betrojjen verdragsprartii,d en dat dle rechten en verprelchtingen voor de lnterne
rechtscoeeeges junnen worden afgedwongen.
→rechter oordeeet of de verdragsbepraelngen ae dan nlet dlrecte werjlng hebben,d van
bepraaede verdragen ls het zonder meer duldeelij dat zli dlrect werjend zlin (vb. EVRM,d BUPO
verdrag,d Europrees Unlerechtn maar van sommlge verdragen nlet,d hlervoor zlin bepraaede
crlterla (subiectieve en obiectien waar de rechter zlch door eaat eelden.
Subiectieve beoordeelngscrlterla: houden ln dat naar de bedoeelng van de verdragsprartiien
wordt gezocht om ae dan nlet gevoegen tot stand te brengen ln de onderschelden lnterne
rechtsorden. Hlervoor junnen documenten gebruljt worden van advles- of andere organen
dle zlin betrojjen bli de admlnlstratieve totstandjomlngprroces van het gedrag.
Obiectieve beoordeelngscrlterla: zlin meer afgebajend en veeeae duldeelijer te onderjennen
dat de subiectieve crlterla en worden daarom door bepraaede rechters bli ultseulting gebruljt
om te preleen naar het dlrect werjend jarajter van verdragsbepraelngen.
→ 4 voorwaarden moeten voedaan zlin oprdat van de dlrecte werjlng van een
verdragsbepraelng zou junnen worden gesprrojen,d en de verdragsbepraelng zou junnen
worden geacht voorrang te hebben opr de lnternrechteelije normen,d de grondwet lnceuls:
- De verdragsbepraelng moet rechten en verplichtnnen tot stand brengen t.a.v. de
burners dle onder het gezag van de verdragseultende prartii staan en dus nlet enjee
t.a.v. de verdragseultende prartii zeef,d zlinde ln casu de Staat.
- Verdragsbepraelng moet precies, duidelijk en onvoorwaardelijk zlin zodat ze
rechtstreejs toeprasslng jan vlnden ln het lnterne recht.
- De verdragsbepraelng moet in overeenstemminn met de Belnische GW zijn tot stand
nekomen en noednekeurd.
- De verdragsbepraelng moet op renelmatne wijze zijn bekendnemaakt: een bli wet
goedgejeurd verdrag moet,d samen met de goedjeurlngswet ln het BS worden
bejendgemaajt.
4. In foro interno, in foro externo
Voegens dlt beglnsee voegt de verdragsbevoegdheld de lnternrechteelije materlëee
bevoegdheldsverdeelng.
De grondwetsherzlenlng van 1993 heef de verdragsrechteelije bevoegdheld ln het federaee
Beeglë oprgedeeed,d zodat nlet aeeeen de Beeglsche (federaeen staat,d maar ooj de
,gemeenschaprpren en de gewesten met andere staten verdragen junnen seulten. De
gemeenschaprpren en gewesten junnen zeef het lnltiatief nemen en verdragen seulten over
aangeeegenheden dle tot hun materlëee bevoegdheld behoren.
5. In foro interno, in foro externo – bij de hoeveelste staatshervorming?
Dlt ls tot stand gejomen tiidens de grondwetsherzlenlng van 1993,d dlt was de 4 e
staatshervormlng,d dlt ls het Slnt-Mlchleesajjoord. De essentie van de 4 e staatshervormlng
was de transformatie van een unltalre staat naar een federaee staat.
6. Totstandkoming verdrag in België
- Onderhandeelng
→ Opr federaae gezagsnlveau gebeurt dlt door de vertegenwoordlgers van de Konlng.
→ Opr deeestateelij gezagsnlveau gebeurt dlt door de vertegenwoordlgers van de
desbetrefende regerlngen. De regerlngen van de g&g zlin verprelcht de Konlng te lnformeren
over hun voornemen om onderhandeelngen over een te seulten verdrag opr te starten,d
aesmede over ledere andere prrocedurestapr. De jonlng jan het voornemen van de deeestaten
onder bepraaede voorwaarden oprschorten.
- Ondertejenlng
= “seulten” van het verdrag ln de strljte betejenls,d ln de rulme betejenls doeet dlt opr het
geheee van de stadla.
De onderhandeede verdragstejst wordt nadlen door of namens het staatshoofd of namens
de bevoegde gemeenschaprs- of gewestregerlng ondertejend.
- Instemmlng of goedjeurlng van het verdrag
Een geseoten verdrag jan pras rechtsgevoegen hebben ln de lnterne rechtsorde nadat de
bevoegde prareementen het verdrag hebben goedgejeurd.
→ Opr het federaee nlveau gebeurt dlt door de KvV
→ Opr het deeestateelij nlveau gebeurt dlt door de bevoegde prareementalre vergaderlng
(door bv. De Veaamse Gemeenschapr ls dat het Veaams Pareementn
Doee = de proeltieje controee van de vertegenwoordlglng waarborgen t.a.v. het beeeld van de
regerlng en de naeevlng van de GW en de WG n.a.v. het regerlngsoprtreden opr lnternationaae
nlveau.
Zonder lnstemmlng door de bevoegde prareementalre vergaderlng of vergaderlngen heef het
verdrag ln BE geen rechtsjracht
- Bejrachtiglng of ratiifcerlng
Na de lnstemmlng wordt het verdrag door de Konlng respr. Gemeenschaprs- of
gewestregerlngen bejrachtigd of geratiifceerd. Hlerdoor wordt het bestaan van het verdrag
bevestigd en nemen de erbli betrojjen verdragsprartiien (federaee staat,d deeestatenn de ult
het verdrag voortveoelende verblntenlssen opr.
Notiifcatie = van de bejrachtiglng wordt mededeelng gedaan aan de verdragsprartners,d
hlerdoor wordt het wlesajjoord tussen de betrojjen staten gereaelseerd.
Bejrachtiglng= de externe blndlng opr lnternationaae nlveau ←→ lnstemmlng = een zaaj van
lnternrechteelije geedlng van het verdrag
- Bejendmajlng
In het Beeglsch Staatsbead samen met de ajte van goedjeurlng (w/d/on. Door de
bejendmajlng jan het verdrag aan de Beegen prersoonelij worden tegengesteed. Zonder
bejendmajlng ls het verdrag weelswaar rechtsgeedlg,d maar ls het de burgers nlet
tegensteebaar,d ls het m.a.w. nlet verblndend.
,7. De federale substtutebevoegdheid
De federaee Staat belif aes enlge verantwoordeelij voor de nlet-naeevlng van lnternationaee
verprelchtingen en jan daarvoor worden veroordeeed,d zeef lndlen de desbetrefende
verprelchting betrejjlng heef opr een aangeeegenheld dle tot de exceusleve bevoegdheld van
een deeestaat behoort en het ln felte één van de deeestaten ls dle ln gebreje belif om de
lnternationaee verprelchting ult te voeren of na de eeven. Om dlt opr te vangen voorzlet de
grondwet ln een federaae substitutierecht.
Dlt ls het recht waarover de federaee Staat beschljt om (wanneer hli door een lnter- of
suprranationaae rechtscoeeege ls veroordeeed ten gevoege van het nlet-naeeven of nlet-
ultvoeren van een lnternationaee verprelchting door een gemeenschapr of gewestn tiideelij en
na een lngebrejesteeelng van dle gemeenschapr of een gewest,d ln de preaats van dle
gemeenschapr of gewest opr te treden voor de naeevlng of de ultvoerlng van de betrojjen
lnternationaee of suprranationaee verprelchting. De door de federaee Staat gemaajte josten dle
voortveoelen ult de federaee substitutie junnen worden verhaaed opr de ln gebreje belivende
deeestaat.
Dus: G of G eeef lnternationaee/ suprranationaee regee nlet na of voert deze nlet ult →
federaee Staat ls hler aansprrajeelij voor → federaee Staat steet gewest/ gemeenschapr ln
gebreje → federaee Staat jan tiideelij ln de preaats treden van G of G voor de naeevlng of
ultvoerlng van de regee → gemaajte josten junnen verhaaed worden opr de G of G
8. Coördinate van de GW
Sedert 1831 ls de GW het voorwerpr geweest van 7 grote herzlenlngen. 1 Hlerdoor ls de
grondwet wat onoverzlchteelij geworden: bepraelngen stonden nlet meer opr hun meest
eoglsche preaats,d artijeeen waren te eang; soms compreexe Latiinse nummerlng,d..
In 1994 hebben de Grondwetgevende Kamers ln overeenstemmlng met de Konlng gebrulj
gemaajt van de machtiglng dle hen wordt vereeend door artijee 198 GW en hebben zli een
coördlnatie van de grondwetejst doorgevoerd met aes oogmerj tot een meer eoglsche
gestructureerde en beter verstaanbare GW te jomen.
- Artijee 198 ls een prermanente bepraelng zodat er ln de toejomst nog gebrulj van
gemaajt jan worden.
- De coördlnatie bedoeed ln het artijee jan betrejjlng hebben opr
grondwetsbepraelngen dle nlet voor herzlenlng vatbaar zlin verjeaard.
- De coördlnatie jan enjee worden toegeprast door Kamers dle grondwetgevend zlin en
dezeefde quorum- en meerderheldsverelsten aes voor de herzlenlng van de GW geedt.
(ten mlnste ⅔ ls aanwezlg en ten mlnste ⅔ stemmen voorn
9. De semantsche grondwet
Semantische of verhueeende grondweten zlin grondweten dle enjee een façade moeten
oprtrejjen om het elgenelije machtsprroces te verhueeen en de proeltieje machtsultoefenlng
een aura van eegaeltelt en achtenswaardlgheld te geven. Dergeelije grondweten refereren
1 Zeven grote herzlenlngen aan de GW: De eerste twee betrofen de democratiserlng van het jlessteesee,d vler
andere hadden ln hoofdzaaj betrejjlng opr de staatshervormlng,d de zesde (2011-2014n glng gepraard met
herzlenlng van dlverse bepraelngen van de GW en met de wlizlglng van dlverse blizondere en gewone weten.
, weelswaar formeee nlet zeeden aan zajen zoaes de ‘ruee of eaw’,d het prrlnclpre van de
machtenscheldlng,d de mensenrechten,d verjlezlngen en het meerprartiiensteesee,d zonder dat
evenwee ln de prrajtiij daaraan een nadere en reëee lnvueelng wordt gegeven door de
machthebbers dle trouwens dat doeebewust nlet wensen te doen. In dergeelij gevae heef de
grondwet meer een aelbl- dan een normatieve functie.
Semantische grondweten zlin ln het vereeden voorae toegeschreven geworden aan sommlge
communlstische staten en een aantae Arablsche eanden.
10. Impliciete grondwetsherziening
Dergeelije wlize van herzlenlng jomt er ln essentie opr neer dat een door de prreconstituante
aangewezen artijee lnhoudeelij en formeee wordt gewlizlgd of een artijee wordt lngevoegd
opr zo een manler dat erdoor ooj wordt lngewerjt opr de lnhoudeelije draagwlidte van een
ander grondwetsartijee,d dat hetzli nlet voor herzlenlng vatbaar ls verjeaard,d hetzli zeef nlet
wordt herzlen. Strljt formeee-iurldlsch gesprrojen gebeurt dlt met naeevlng van de
grondweteelije voorschrlfen lnzaje herzlenlng maar hebben tegeelij gevoegen dle de
herzlenlngsverjearlng van de prreconstituante overstiiden en staan daarom opr gesprannen
voet met artijee 195 GW.
11. Overgangsbepaling artkel 195 GW
Er werd een overgangsbepraelng aan artijee 195 van de Grondwet toegevoegd met het
ultseultende doee om de ultvoerlng van het Institutioneee Ajjoord voor de 6e
staatshervormlng van 11 ojtober 2011 mogeelij te majen. Dle ultvoerlng lmprelceerde dat
sommlge grondwetsbepraelngen dle (geheee of ten deeen nlet voor herzlenlng vatbaar waren
verjeaard ln de herzlenlngsverjearlng van 2010 aesnog jonden worden herzlen.
De overgangsbepraelng was :
- spreclifej (enjee herzlenlng met de draagwlidte zoaes omschrevenn &
- tiideelij van aard (enjee gedurende de toen eoprende eeglseatuurn
→ Opr dle wlize werd van de gangbare prrocedure van grondwetsherzlenlng
(prreconstituante en ontblndlng Wetgevende Kamersn afgewejen. Wee beeven de ln
artijee 195 GW voorgeschreven regees lnzaje aanwezlgheldsquorum en
stemmenmeerderheld behouden voor de herzlenlng van de ln de overgangsbepraelng
oprgesomde grondwetsartijeeen.
12. Algemene uitvoeringsbevoegdheid van de koning
De ultvoerlngsbevoegdheld van de Konlng (de bevoegdheld van de Konlng om de wet ult te
voeren d.w.z. KB tot stand brengen ter ultvoerlng van een wetn jan gesteund zlin opr een
ultdrujjeelije wetsbepraelng dle hem met de ultvoerlng van sommlge asprecten van de
weteelije regeelng beeast of jan voortveoelen ult de aegemene bevoegdheldstoewlizlng ln
artijee 108 GW.
Voegens de RS van het HvC jan de Konlng ondanjs het stiezwligen van de wet,d ult de geest,d
het oprzet en de aegemene economle van de wet,d de hem noodzajeelije toeschlinende
gevoegtrejjlngen haeen en ultvoerlngsbeseulten nemen → opr voorwaarde: dat dle beseulten
ln overeenstemmlng junnen worden geacht met de bedoeelng van de wetgever en ermee
nlet de draagwlidte van de wet wordt verrulmd of lngeprerjt. Bli stiezwligen van de wet heef
de Konlng de vrlie jeuze van de mlddeeen om het door de wetgever gestreefde doee te
bereljen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper elgil. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 78252 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen