KINDEROPVANG IN VLAANDEREN (CELIA GROOTHEDE)
Vlaamse regering: Nva, open vld en cd&v, minister van welzijn: Hilde Crevits
Kinderopvang is heel divers in Vlaanderen, er zijn verschillende soorten aanbieders en verschillende
vormen van kinderopvang.
Kinderopvang is heel uniek in Vlaanderen en Brussel t.o.v. andere landen. Er wordt enorm veel gebruik
van gemaakt. In andere landen zijn er meer deeltijdswerkende vrouwen en minder kinderopvang.
Moederschapsrust is heel kort in vergelijking met andere landen
Gezinnen met armoederisico’s hebben minder kans om een plek in de kinderopvang te krijgen
Lokaal: veel meer opvang in rijkere gemeenten
HUIDIGE DISCUSSIES OMTRENT KINDEROPVANG VLAANDEREN
Onder investering in kinderopvang, in verhouding tot bbp
Voorbije jaren heeft men steeds meer geïnvesteerd in plaatsen, maar niet in de kwaliteit ervan en de
werkbaarheid van het personeel.
9 kinderen per begeleider
o Aantal kinderopvangen daalt
o Veel plekken moeten (tijdelijk) sluiten doordat ze niet door controle geraken
o Veel ouders moeten deeltijds werken of promoties niet aangaan of stoppen met werken
(slecht voor economie)
Er wordt steeds meer nadruk gelegd op voorrang voor werkende ouders
o MAAR aan werk geraken met jonge kinderen is enorm moeilijk
o MAAR voor ouders met een burnout, langdurig ernstige ziekte is kinderopvang erg van belang
Als je ervoor wil zorgen dat je maatschappij duurzaam blijft, moet je investeren in kinderopvang
Steeds meer een individuele kijk op maatschappelijke problemen
o Steun van het OCMW op voorwaarde dat je anticonceptie neemt (grondrechten
voorwaardelijk maken)
o Instappers moeten zindelijk zijn als ze naar de kleuterschool gaan
- Spreekt ontwikkelingspsychologie tegen, beter: minder kinderen per juf
o Kinderen moeten verplicht naar de kinderopvang (geeft visie op ouders weer)
P a g i n a 1 | 41
,OPVOEDING EN KINDEROPVANG IN GENT (EVITA WILLAERT)
DEMOGRAFIE
Gent is een jonge stad. In vergelijking met Vlaanderen heeft Gent meer 25-39 jarigen, meer jonger kinderen en
minder 65-79 jarigen.
Nog geen vergrijzing in Gent
Verjonging als gevolg van
- Geboortes
- Een grote instroom van nieuwe jonge Gentenaars
Vlaanderen voerde heel lang een anti-grootstedelijk beleid
Vroeger: Uit angst voor socialisme werden mensen aangemoedigd om op het
platte land te gaan wonen
Nu: slechte luchtkwaliteit, klimaatbeleid en betonstop
Stadsvlucht: Mensen trekken naar platteland, maar dit verergert de situatie
Lintbebouwing: Vlaanderen lijkt 1 grote stad
Zijn lang onderweg met wagen naar werk in de stad
Vergroening is van belang om stadsvlucht op te vangen
Nood aan een moedig beleid om steden leefbaar te maken
o Luchtkwaliteit: circulatieplan, lage emissiezone, meer parken
o Woonprijzen zijn op 10 jaar tijd verdubbeld
o Gentrificatie
STAD ALS KANSENFABRIEK
Universiteit en hogescholen
Openluchtmuseum
Pocket sized metropolis
Haven en economie
Diversiteit:
o Diversiteit neemt overal toe. 1 op3 Gentse inwoners heeft wortels in migratie. Migratie komt
van overal: meer dan 150 herkomstlanden.
o Leven in een stad zoals Gent bereidt ons hier op voor en leert interculturele competenties
aan die individueel, maar ook economisch voordelig zijn.
Maar ook uitdagingen:
Vroegtijdige schoolverlaters
Armoede
Dakloosheid
Racisme en onverdraagzaamheid
P a g i n a 2 | 41
, Opleiding als dé hefboom voor sociale stijging. Sterke scholen hebben een sterke stad nodig
(en omgekeerd)
BRUGFIGUREN EN BREDE SCHOOL
Brugfiguren spelen een grote rol in een superdiverse context om leerkrachten en ouders te ondersteunen.
School met wijkgezondheidscentra om obesitas aan te pakken
Met de klas naar een opera gaan (cultureel kapitaal vergroten)
Meer dan 30% van de leerlingen heeft een andere thuistaal. Een veilig en positief klasklimaat creëren is dus een
must.
KINDEREN EERST
Veel kinderen komen naar school met een lege brooddoos. Dit ondermijnt de leerkansen van kinderen. Om dit
probleem op te lossen, komen OCMW’s naar scholen als vorm van outreachend werk. Ze detecteren er ouders
die hun recht op leefloon nog niet opnemen, voeren gesprekken met ouders en kinderen over gezonde
maaltijden.
KINDEROPVANG
De brug tussen kinderopvang en onderwijs is in Gent heel uniek.
De schepen van onderwijs en kinderopvang is eenzelfde persoon
Kinderopvang valt niet onder thema welzijn, maar wel onder onderwijs (om de breuk tussen beiden
minder klein te maken)
Niet alleen een economische functie, maar ook een pedagogische functie voor de kinderopvang (pedagogische
begeleidingsdienst)
Wijken waar meer kansarmoede heerst, zijn voorzien van extra crèches
STAD IS GEEN DORP
Gent heeft enorm veel troeven, maar je kan er ook je weg in kwijt geraken. Het anonieme van een stad is een
enorme uitdaging.
Nabijheid en zichtbaarheid zijn van belang
GEZINSONDERSTEUNING IN VLAANDEREN
REGELGEVING IN VLAANDEREN
1977: KONINKLIJK BESLUIT
Bood de mogelijkheid om oudercursussen van organisaties (KAV, Boerinnenbond, de socialistische
vrouwenbeweging, de Gezinsbond,…) te subsidiëren
De gezinsleden toe te laten de kennis en de vaardigheden op te doen om op een constructieve manier om te
gaan met maatschappelijke veranderingen die de interacties binnen het gezin of het sociaal functioneren van
het gezin beïnvloeden.
“gezin”, “gezinsleden” en “gezinssituatie” i.p.v. “ouder”, “ouderschap” en “opvoedingsondersteuning”
P a g i n a 3 | 41
, Gezin als geheel in relatie tot de bredere samenleving
2001: DECREET
Vormingen worden geherdefinieerd als “opvoedingsondersteuning” door minister Mieke Vogels:
- De term “opvoedingsondersteuning” als vaardigheid die aangeleerd kan worden, het liefst door
deskundigen
Lang wachten op een allesomvattende regelgeving van de sector die intussen sterk
groeide
2007: DECREET OPVOEDINGSONDERSTEUNING
Laagdrempelige, gelaagde ondersteuning van opvoedingsverantwoordelijken bij de opvoeding van kinderen en
jongeren.
Ambities:
Coördinatie van vele bottum-up gegroeide initiatieven
Regionaal niveau: Lokale coördinatoren en lokaal overleg opvoedingsondersteuning, regionaal
gecoördineerd
Lokaal niveau: Opvoedingswinkels
Vlaams niveau: Oprichting EXPOO- expertisecentrum opvoedingsondersteuning
Veel middelen naar coördinatie, minder naar de praktijk (veldwerk met ouders)
In het decreet van 2007 maakt men een onderscheid tussen opvoedingsondersteuning en opvoedingshulp:
Opvoedingsondersteuning T Opvoedingshulp
Wat: licht pedagogische hulp bij minder acute U Wat: hulp achter toegangspoort van de
problemen S bijzondere jeugdhulp
S
Voor wie: alle ouders met vragen bij het E Voor wie: ouders met vragen die een intensieve,
dagelijks opvoeden N specifieke aanpak vergen
Z
Aanbod: algemene voorzieningen O Aanbod: gespecialiseerde voorzieningen
N aangeboden
E
Vb: slaapproblemen, zindelijkheid, schermtijd,… Vb: spijbelen, middelenmisbruik,delinquentie…
Theorie die aan de basis ligt voor het indelen van beide vormen van hulpverlening:
Gewone Opvoedingsspanning Opvoedingscrisis Opvoedingsnood
opvoedingssituaties
Opvoedingsvragen Opvoedingsvragen niet Probleem wordt acuut/ Problemen zijn
soepel oplosbaar escaleert hardnekkig/ complex
Geen echte problemen Vragen tot probleem Ouder kan het niet meer Ouders voelen zich
aan machteloos
Ouder voelt zich Ouder is onzeker Gevoel van Relatie ouder-kind
competent incompetentie/ onmacht ernstig verstoord
P a g i n a 4 | 41