Samenvatting
Samenvatting - Politieke Vraagstukken van Duurzaamheid
- Instelling
- Universiteit Gent (UGent)
Samenvatting van de slides + lesnotities van de (gast)lessen
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 67 pagina's
Voorbeeld 4 van de 67 pagina's
In winkelwagen1 beoordeling
Door: laurenjacobs2 • 6 maanden geleden
Voorbeeld van de inhoud
DUURZAAMHEID EN POLITIEKDUURZAAMHEID IN VOGELVLUCHT
In drie stappen: ongelijkheid, ecologische draagkracht, de uitdaging van duurzaamheid
Twee vraagstukken van de VN:
1. Kloof tussen arm en rijk
2. Toenemende milieuproblemen
De oplossing ligt in sustainable development
EEN ONGELIJKE WERELD
Europa en Noord Amerika hebben een veel groter aandeel in bruto binnenlands product dan de rest
van de wereld en zijn dus veel rijker dan andere landen.
Wanneer we kijken naar de armoede over de wereld, zien we dat Europa niet arm is. Andere
werelddelen zijn veel armer. Dit is echter relatief want wanneer we focussen op Europa, zien we dat
maar liefst 22% van de bevolking in armoede leeft. (multidimensionele armoede: inkomen, opleiding
en gezondheid).
Wanneer we de internationale evoluties in ongelijkheid bekijken, zien we dat de ongelijkheid tussen
landen zeer hoog ligt, maar wel dalende was. De pandemie heeft ervoor gezorgd dat de ongelijkheid
terug is toegenomen.
Wat de evoluties binnen landen betreft, zien we geen algemene trend naar hogere ongelijkheid. Er
zijn namelijk sterke verschillend tussen landen, samenhangend met beleidskeuzes. Er zijn wel
regionale patronen herkenbaar:
- Hoog, maar dalend in Latijns-Amerika
- Relatief laag, maar stijgend in industrielanden en Oost-Europa
Gini index: maat voor hoe ongelijk
landen zijn
0: rijkdom is volledig gelijk verdeeld
onder iedereen
Alle landen onder de diagonaal doen
het slechter in vergelijking met vorige
eeuw
,Wanneer we de top 1% van de inkomens wereldwijd bekijken, stellen we een daling van het aandeel, en dus
de kloof tussen rijk en arm vast. Op wereldvlak zien we een grote ongelijkheid, maar de trend is niet heel
duidelijk omdat ze afhankelijk is van maatregelen en instituties in een land.
ECOLOGISCHE GRENZEN
PLANETARY BOUNDARIES
De natuur bestaat uit ecosystemen die onze planeet in evenwicht
houden. Hierdoor leven we in een aangenaam klimaat met water en
stikstofcycli. De menselijke activiteit verstoort deze cycli. Zolang er
geen grenzen overschreden worden, is dit geen probleem. Een zone
waarin we kunnen handelen zonder dat alles uit evenwicht wordt
gebracht, wordt een safe operating space genoemd. Wanneer we
buiten deze zone terecht komen, wordt ons ecosysteem
dysfunctioneel. Er werden 9 planetary boundaries opgesteld als
biofysische grenzen die niet mogen overschreden worden. (vet= over
grens )
1. Klimaatsverandering
2. Integriteit van de biosfeer
3. Nieuwe entiteiten
4. Verandering van landsysteem
5. Atmosferische aërosolbelasting
6. Afbraak van ozon in de stratosfeer
7. Biogeochemische stromen
8. Zoetwatergebruik
9. Verzuring van de oceaan
Tekst: we kunnen op drie manieren kijken naar planetary boundaries:
a. Het dramatiseren van de gevaren van milieuvernietiging
b. Als we binnen de grenzen blijven, komt alles goed
c. Grenzen kunnen worden hertekend als reactie op de vooruitgang van de wetenschap en de
verandering van maatschappelijke opvattingen over risico’s
EVOLUTIE UITSTOOT CO2
Al vanaf de jaren 60 werden er afspraken gemaakt om de uitstoot van CO2 te verminderen. (Rio, Parijs,..)
Desondanks blijft de uitstoot aan CO2 wereldwijd stijgen.
Opdat we kunnen vermijden dat de temperatuur van de zeespiegel met 1,5°C toeneemt, moeten we een “net-
zero” emissie nastreven. Dit wil zeggen dat er tegen 2050 bijna geen fossiele brandstoffen (gas, steenkool,
aardolie) mogen verbrand worden om binnen de planetaire grenzen te blijven.
- Carbon Neutral: koolstof neutraal, zo veel mogelijke afbouw van CO2, wat we toch uitstoten terug
opvangen en verwijderen
De reductiebeloftes die landen momenteel gedaan hebben in het kader van de klimaatonderhandelingen halen
bijlange niet de niveaus die nodig zijn om binnen de 2°C te blijven.
Volgens UNEP zitten we in een situatie die ons tot 2,7°C zal brengen.
, Opmerking: duurzaamheid is veel meer dan co2 uitstoot. Duurzaamheidsbeleid en acties
moeten dus veel verder gaan dan over reductie van CO2 (welke technologie, wie betaalt
hiervoor, wie ondervindt hier de nadelen van, technologie of levensstijl?)
VERLIES BIODIVERSITEIT
Trends in populaties van gewervelde dieren zijn globaal gezien 68% gedaald met sterke verschillen per regio.
Het onderzoek focust enkel op gewervelde dieren, de top van de voedselketen. Als het met deze soorten slecht
gaat, gaat het met alles slecht.
Hoe houdt je rekening met deze twee vraagstukken? (ongelijkheid en
toenemende milieurproblemen)
DE UITDAGING VAN DUURZAME ONTWIKKELING
Onze huidige situatie is ecologisch en rechtvaardig niet duurzaam. Er bestaan verschillende oplossingen om
hiermee om te gaan
a. Iedereen mag het westen bijbenen en even rijk worden, ten koste van de ecologie
b. We streven ernaar om de co2 uitstoot sterk te beperken, ten koste van de levenskwaliteit
c. Rechtvaardige ontwikkeling die de aardbol respecteert binnen de grenzen van wat het ecosysteem
aankan
Duurzaamheid realiseren
X-as: human development index: mensen halen een fatsoenlijk levensniveau, zijn gezond en krijgen
een goede opleiding (0,8)
Y-as: ecologische voet-
afdruk (beslag dat we
leggen op aarde rijkdom)
, Als het ecosysteem gelijk zou verdeeld zijn, zou iedereen 1,8 hectare bezitten. Veel landen zitten hier ferm
boven
Hoe slagen we erin om de landen die links onderaan zitten (lage HDI en ecologische voetafdruk) naar rechts te
krijgen (hoge HDI) zonder dat hun voetafdruk te groot wordt? – in sustainable development kwadrant.
Biodiversiteit doen toenemen/ ecosystemen herstellen/ bevolkingsgroei tegengaan?
Nieuwe versie van voorgaande grafiek: Donut economie van Kate Raworth:
Buitenste grens: ecologische grens o.b.v. planetary boundaries
Binnenste grens: foundation zodat het leven nog sociaal
rechtvaardig blijft
Safe operating space + just operating space (veilig + rechtvaardig)
BASISBEGRIPPEN VAN DUURZAAMHEID
Het concept ‘duurzaamheid’ is samengesteld uit meerdere normatieve begrippen die niet eenduidig te
definiëren zijn. Dit maakt van duurzaamheid een politiek geladen gecontesteerd concept.
Draagkracht, ecologische grenzen
Sociale rechtvaardigheid
Levenskwaliteit
Intra- en intergenerationele solidariteit
Democratie
DUURZAAMHEID ALS POLITIEK VRAAGSTUK
Vraagstukken naar duurzaamheid kunnen op verschillende manieren bekeken worden (economie, rechten,…).
Wanneer we dit vraagstuk vanuit een politiek standpunt bekijken, zien we dat het altijd over macht gaat. Dit uit
zich in volgende 5 zaken:
Ideas Interests Institutions Actoren Verandering of
stabiliteit
Aandacht voor de Aandacht voor de Aandacht voor de Aandacht voor de Aandacht voor hoe
rol van discoursen: rol van belangen: rol van instituties rol van het verandering zich
duurzaamheid als diepgaande en regels (van handelings- afspeelt, o.a.
strijd over ideeën veranderingen in economie, vermogen van bouwend op
(H2) de samenleving overheid, recht, actoren (agency) transitietheorie:
gaan altijd gepaard onderwijs, een duurzamere
met winnaars en wetenschap, gezin, samenleving
verliezers …) bestaande realiseren vergt
instituties en regels breed-
zijn gegroeid onder maatschappelijke
tijdperk van systemische
modernisering en verandering
industrialisering
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper siendevreese. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €12,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 73918 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen