Uitgebreide samenvatting voor het vak fysiologie, gemaakt a.d.h.v. notities tijdens de lessen, het handboek en de powerpoints. Uit het tweede semester van de eerste bachelor psychologie.
,Inhoudsopgave
HOOFDSTUK 1: ALGEMENE INLEIDING 7
1. Situering van fysiologie als wetenschap 7
Anatomie vs fysiologie 7
Moderne fysiologie (vanaf de 19e E) 7
2. Gedragsneurowetenschap 8
Dualisme en monisme 8
Historiek van de gedragsneurowetenschappen 8
3. Organisatieniveaus van het leven 8
11 Orgaansystemen 9
4. De bouw van de cel 11
Biochemie 11
Eiwitten 12
Bouw van de cel 13
5. Homeostase en feedbacksystemen 15
6. Communicatie tussen cellen 16
7. Anatomische richtingen en vlakken 16
Anatomische richtingen 16
Anatomische vlakken/sneden 17
8. Evolutie en natuurlijke selectie 17
Eigenschappen en drijfveer van levende wezens 17
Evolutie en natuurlijke selectie 17
Principes evolutietheorie 18
Survival of the fittest 18
Seksuele selectie 18
Taxonomie 18
Evolutionaire drijfveer: eten en niet opgegeten worden 19
Verspreiding homo sapiens 19
9. Ontwikkeling en evolutie van mens en menselijke hersenen 19
Oorsprong van Neanderthaler en Homo Sapiens 19
Homo sapiens, het dier met de grote hersenen 19
Unieke van menselijke hersenen 19
HOOFDSTUK 2: ZENUWSTELSEL 20
1. Zenuwstelsel 20
Anatomische opdeling zenuwstelsel: 20
Functionele opdeling zenuwstelsel: 20
2. Neuronen 20
Classificatie van neuronen 21
3. Steuncellen (=Glia) 21
Glia van perifeer zenuwstelsel 21
Glia van centraal zenuwstelsel 22
4. Grijze vs. witte stof: kernen (nuclei) vs. ganglia 22
5. Concentratiegradiënten 23
6. Ionenkanalen in celmembraan 23
7. Electrische activiteit in axonen 23
Rustpotentiaal 23
Actiepotentiaal 24
Refractaire periodes 24
De wet van ‘alles of niets’ 25
2
e
Fysiologie – 1 bachelor psychologie
, 8. Prikkelgeleiding 25
Ongemyeliniseerde axonen 25
Gemyeliniseerde axonen 25
Hoe wordt de toestand hersteld? 25
9. Neuronale groepen 26
10. Elektrische en chemische prikkeloverdracht 26
Electrische prikkeloverdracht 27
Chemische overdracht en neurotransmissie 27
11. Ionotrope receptoren 28
12. Metabotrope receptoren 28
13. Drempelpotentiaal 29
14. Chemische beïnvloeding van neurotransmissie 30
1) Effect op productie van neurotransmitters 30
2) Effect op synaptische vesikels 30
3) Effect op post-synaptische receptoren 31
4) Effect op heropname en afbraak van neurotransmitter 31
15. Neurochemie 31
Verschillende pathways: in kaart in welke regio welke NT werkt 32
Categorieën van de belangrijkste neurotransmitters 32
Psychofarmacologie 34
16. Centraal zenuwstelsel 35
Algemene structuur 35
Hersenvliezen (= meninges) 36
De ‘grote hersenen’ (cerebrum) 36
Neurale sturing van spraak 39
Emotie en het limbisch systeem 40
17. Geheugen en leren 40
Leren en synaptische plasticiteit 40
Neuroplasticiteit bij volwassenen 41
Neurogenese bij volwassenen 41
18. Tussenhersenen bevatten regelcentra voor autonoom zenuwstelsel 42
19. De hersenstam 42
20. Het cerebellum (=kleine hersenen) coördineert bewegingen 43
21. Via ruggenmerg communiceren hersenen met de rest van het lichaam 43
Efferente zenuwbanen kunnen bewuste of onbewuste taken sturen 44
22. Motorische controle gebeurt op diverse niveaus in CZS 44
Motorische banen 44
Motorische controlecentra en hun aandoeningen: waar loopt het fout? 45
23. Skeletspieren 45
Organisatie skeletspiercel (-vezel) 45
Neuromusculaire junctie 46
Excitatie van een skeletspiervezel 46
24. Reflexen 47
Eenvoudige reflexen 47
Complexere reflexen 47
25. Twee takken van het autonoom ZS hebben tegengestelde effecten 48
Anatomie van autonoom ZS 48
Acetylcholine en noradrenaline zijn de NT van het autonoom ZS 49
Emotionele uitdrukking via het autonoom zenuwstelsel 49
HOOFDSTUK 3: ZINTUIGLIJKE WAARNEMING 50
3
e
Fysiologie – 1 bachelor psychologie
, 1. Algemeen 50
Zintuigen zijn cellen of zenuwuiteinden die reageren op een prikkel 50
Sensoren kunnen zenuwuiteinden zijn of afzonderlijke cellen 50
Hersengebieden voor waarneming 50
Sensibele banen: dorsale kolom 50
Eigenschappen van sensoren 51
Aandacht en thalamische gating 51
2. Tastzin en pijn 51
Pijnzintuigen zijn gevoelig voor 51
Pijn kan waargenomen worden door nociceptoren 52
Simultane mechanische druk kan pijn verzachten (‘gate control’) 52
Gerefereerde pijn 52
Huidsensoren 53
Grootte van receptieve veld hangt af van de huidlocatie 53
3. Reukzin 53
Reukzin is het oudste zintuig 53
Zenuwbanen vanuit de bulbus olfactorius lopen niet over de thalamus 54
Onderscheidingsvermogen van menselijke reuk, kleurenzicht en gehoor 54
4. Smaak 54
Smaakknop 55
5. Zicht 55
Het oog is gevoelig voor een deeltje van het elektromagnetisch spectrum 55
Een oog werkt als een camera (en vice versa) 55
Anatomie van het oog 56
De oogwand bevat 3 lagen 56
Regeling van pupilgrootte door autonoom zenuwstelsel 56
Accommodatie: dikte van lens wordt bepaald door de ciliaire spier 57
Om scherp te zien moet het brandpunt samenvallen met de retina 57
Correctie van lensdysfunctie door externe lens (bril of contactlens) 57
Het netvlies bestaat uit zenuwcellen en lichtgevoelige cellen (fotoreceptoren) 58
Staafjes en kegeltjes 58
We zien enkel scherp op de fovea 59
Fotoreceptie via rodopsine 59
Bleaching (= foto-dissociatie) 60
Neurale banen van de visus 60
Visuele cortex is gelegen inde occipitale kwab 60
Evolutie van het oog 61
6. Gehoor en evenwicht 61
Het binnenoor bevat het gehoororgaan (cochlea) en de evenwichtsorganen 61
Omzetting van beweging in actiepotentiaal in sensorische haarcellen 62
Evenwichtsorganen geven informatie over beweging en ruimtelijke positie 62
De semicirculaire banen 62
Het oor zet luchttrillingen om in zenuwimpulsen 63
Het gehoororgaan bevat 3 anatomische delen 63
Spectrale analyse van geluid in de cochlea (interpretatie van toonhoogtes) 64
Gehoorbanen gaan via hersenstam en thalamus naar auditieve cortex 65
Localisatie van geluidsbron door links/rechts verschillen 65
Diverse oorzaken van doofheid 65
HOOFDSTUK 4: HET HORMOONSTELSEL 67
1. Werkingsprincipe van hormonen 67
4
e
Fysiologie – 1 bachelor psychologie
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper tiffanyvolckaert. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
