Een volledige samenvatting van alle delen van het vak typografische esthetica, uit het tweede semester van de eerste bachelor Grafische en Digitale Media op de Arteveldehogeschool. De samenvatting bestaat uit notities van tijdens de les en alle documenten die op chamilo staan, inclusief alle afbee...
Antwoord: In de Arabische wereld worden de huizen heel kleurrijk geschilderd (zowel binnen als buiten) om aan te tonen dat er iemand belangrijk woont.
4.
Wat zijn pictogrammen?
Antwoord: Icoontjes die zeer concreet zijn, we hebben geleerd wat ze betekenen. Het is de eerste stap naar het schrift, maar is nog zeer beperkt.
5.
Wat zijn ideogrammen?
Antwoord: Ideogrammen zijn een uitbreiding van de concrete betekenis die pictogrammen geven. Het zijn pictogrammen met nog een determinator bij, ze stellen abstracte begrippen voor. Ideogrammen zijn zeer streekgebonden.
6.
Geef een voorbeeld van een ideogram.
Antwoord: Een huisje met een streepje onder voor het abstracte begrip \'veilig\'.
7.
Wat zijn fonogrammen?
Antwoord: Fonogrammen zijn klanktekens, ze zijn syllabisch. De picturale betekenis van het ideogram is hierbij minder van belang. A.d.h.v. een fonogram kan men klanktekens vormen om in een andere taal te schrijven.
8.
Wat is het acrofoon principe?
Antwoord: De eerste letter van de naam van een fonogram is het belangrijkste.
9.
Welke twee soorten schriftstelsels ontstonden 5500 jaar geleden?
Antwoord: - Het spijkerschrift in Mesopotamië
- Het hiërogliefenschrift in Egypte
10.
Welke afleidingen zijn er van het hiërogliefenschrift? Leg uit.
Antwoord: - Hiëratisch: Het hiërogliefenschrift maar geschreven i.p.v. gebeeldhouwen/gekerft.
- Demotisch: Het volkse, alledaagse schrift. Minder zorgzaam
Voorbeeld van de inhoud
Typografische Esthetica
Schriftevolutie en lettergeschiedenis
1. Grotschilderingen
• Eerste menselijke sporen gevonden in grotten
• Ook buiten grotten werden op rotsen beelden gevonden (verdwenen sneller)
• Eerste vorm van communicatie
• Grottekeningen = gestileerde tekeningen
• Alles werd met natuurlijke producten getekend. Er werden geen penselen gebruikt, alles werd met
mensen- of dierenharen getekend met een primitieve verfsoort.
• Wetenschap om te weten welke grondstoffen tot de kleur rood kunnen komen.
• Altamira - Baskenland - Noord-Spanje
• Ongeveer 18 500 - 25 000 jaar oud
• Betekenis, doel?
• Verering dieren
• Verhalen vertellen
• Lessen geven
• ...
• Lascaux - Dordogne - Frankrijk
• Ongeveer 17 300 - 18 500 jaar oud
• Meer zorg voor de uitwerking van de dieren
2. Communicatie en schriftevolutie
• Zintuigen: ruiken, tasten, horen, kijken
• Voorwerpen:
• Gordel: bv.: De sjerp van een burgemeester
• Quipu (knopenschrift)
• Kerfstok
• Kleuren: tekeningen, stoffen (Schotse Tartan)
• Bv.: Zwarte band bij judo
• Tekens: krassen, kerven, primitieve vormen
--> De mens is zeer uniek in de manier waarop men communiceert.
--> Men gebruikt soms ook een combinatie. Bv.: Gordel (voorwerp) + kleur bij judo.
2.1 Communicatie via kleur
Bijvoorbeeld: In de Arabische wereld worden de huizen heel kleurrijk geschilderd (zowel binnen als
buiten) om aan te tonen dat er iemand belangrijk woont.
--> Traditionele klederdracht: bepaalde kleuren en/of symbolen die aantonen uit welke regio men
komt. Bijvoorbeeld: De tartan bij de Schotten.
ALLE COMMUNICATIE IS AFHANKELIJK VAN AFSPRAKEN !
1
,3. Evolutie
--> Men wilt zaken voorstellen zoals ze zijn, op een manier die redelijk universeel begrijpelijk is.
• Pictogrammen: Het teken is wat het is en voorstelt, zeer concreet .
• = Icoontjes waarbij we geleerd hebben wat ze betekenen.
• De eerste stap naar het schrift, zeer concreet maar beperkt.
• Bijvoorbeeld:
• Ideogrammen: Een uitbreiding van de concrete betekenis.
• Pictogram + determinator: Er wordt een symbooltje bijgeplaatst.
• Bv.: Een streepje/boogje bijplaatsen.
• Abstracte begrippen vertellen.
• Bv.: Een huisje met een streep onder voor “veilig”.
• Dit is zeer streekgebonden
• Fonogrammen: Het teken kan ook een geluid of een klank zijn.
• = Klanktekens, syllabisch
• De picturale betekenis van het ideogram is minder van belang.
• Voordeel: Je kan (fonetisch) ook in een andere taal schrijven. Je had voor dezelfde betek-
enis verschillende schrijfwijzen.
• = Klanktekens vormen a.d.h.v. fonogrammen om in een andere taal te schrijven.
• Acrofoon principe: De eerste letter van de naam van een fonogram is het belangrijkste (bv.: Alfabet)
• Maya Glyphen (ideogram)
• Centraal Amerika
• Zie eveneens Azteken schrijfsysteem
• Zo schreef men volledige teksten, zonder leestekens
• Vorm van Hiëroglyfenschrift, reliëfschrift
• Geen leesvolgorde
• Bast van plant om mee te schrijven
• Verschillende schrijfwijzen voor hetzelfde teken
• Communicatie via tekens
• Ieder tekentje bestaat uit verschillende pictogrammen
• 1 zegeltje vormt 1 zin. Verschillende zegels na elkaar vormen een tekst.
• De volgorde is SOMS belangrijk
• Voorbeeld: PI-font (symbolen)
2
, 4. Schriftevolutie
Ongeveer 5500 jaar geleden ontstonden er 2 soorten van schriftstelsels die los van elkaar stonden:
• Het spijkerschrift in Mesopotamië
• Tekens kunnen roteren
• Dit werd verder geëvolueerd naar het acrofoon principe.
• Het hiërogliefenschrift in Egypte Hiëratisch
• Zij bleven tekentjes gebruiken.
• Afleidingen:
• Hiëratisch: Het hiërogliefenschrift maar geschreven i.p.v. gebeeldhouwen/gekerft.
• Demotisch: Het volkse, alledaagse schrift. Minder zorgzaam.
--> Ze gebruiken beide pictogrammen, ideogrammen en fonogrammen op gelijkaardige wijze.
4.2 Mesopotamië en Egypte (-4000 tot -3000)
4.2.1 Egyptisch handschrift
• Steen van Rosetta: 3 keer dezelfde tekst in hiëroglyphen en Grieks
• 2 soorten letters: Hiëratisch en demotisch
4.2.2 Oud Perzisch Spijkerschrift
• Naamcilinder:
Spijkerschrift
Eerste vorm van drukken: naam afdruk van schrijver
• Hol vanbinnen, waarbij de cilinder over de klei wordt gerold waardoor de naam van de eigenaar op
de tablet staat.
• Eigenaar heeft dit altijd bij zich.
• Herkomst: Mesopotamië (Irak): Verschillende volkeren/stammen spreken een verschillende taal.
• Drager: Sterk beïnvloed door omgeving --> overstroomde rivier zorgt voor klei waarvan ze kleitab-
letten kunnen maken (ongeveer even groot als een hand).
• Schrijfmateriaal: Spijkers
• Vorm: Recht
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper tiffanyvolckaert. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
