Biomoleculen
1) Inleiding
Biochemie is de wetenschap die, op het snijvlak van biologie en scheikunde, samenstelling van- en
samenwerking tussen de verschillende moleculen onderzoekt die bijdragen tot de structuur en
stofwisseling van organismen.
Enkele voorbeelden van de belangrijkste biomoleculen zijn:
In dit vak bestuderen we zowel de structuur van deze moleculen als het voorkomen, de fucties en de
eigenschappen.
De elementaire samenstelling van organismes bestaat voor 99,95% uit dezelfde elementen. Deze
elementen noemen we ook wel de bouwelementen:
O, C, H, N, Ca, P, K, S, Na, Cl en Mg
De rest van de 0.05% zijn spoorelementen. Sommige hiervan zijn nog steeds noodzakelijk voor het
functioneren van organismes. Deze spoorelementen noemen we de oligo-elementen.
Van alle andere spoorelementen wordt er van uitgegaan dat ze toevallig aanwezig zijn, de toevallige
spoorelementen.
Bio-elementen zijn bouwelementen en oligo-elementen samen.
2) Vetten
Inleiding
Vetten of lipiden worden in de biochemie beschouwd als elk molecule dat niet of zeer slecht
oplosbaar is in water en goed oplosbaar zijn in apolaire oplosmiddelen. Ze kunnen worden ingedeeld
in vier groepen:
Vetzuren: basisbouwtenen van veel vetten
Triglyceriden: neutrale vetten, dit zijn esters van glycerol met vetzuren
Fosfolipiden en sfingolipiden: structuurcomponenten van membranen. Ze bevatten een
alcohol als basis met daaraan vetzuren en fosfaat/suikers gebonden (apolaire staart + polaire
kop)
Terpenen: basisbouwsteen is isopreen
Steroïden: steraanskelet
1
,2.1 Vetzuren
Te kennen vetzuren:
Palmitinezuur: C16
Stearinezuur: C18
Oliezuur: C18:19
Linolzuur: C18:29,12
Linoleenzuur C18:39,12,15
Vetzuren hebben de volgende eigenschappen:
Ze zijn onvertakt
Ze zijn alifatische monocarbonzuren
Ze bestaan uit een even aantal c- atomen
Ze bestaan uit minstens 4 C-atomen, de meeste bestaan uit 12-20 C-atomen
Verzadigde vetzuren hebben geen dubbele bindingen. Ze hebben een hoger smeltpunt dan
onverzadigde vetzuren omdat ze stabieler zijn en makkelijker te stapelen (van der waalskrachten).
Het kookpunt van vetzuren stijgt ook met de ketenlengte.
Onverzadigde vetzuren hebben minstens dubbele binding. Onverzadigde vetzuren komen algemeen
meer voor dan verzadigde. De dubbele binding wordt ook regelmatig met een omega-nummer
verwezen. Hierbij wordt er langs de achterkant van de keten geteld. De meeste onverzadigde
vetzuren hebben een cis-dubbele binding. Cis-bindingen zorgen voor een lager smeltpunt dan trans-
bindingen.
Het smeltpunt van vetzuren wordt dus ook beïnvloedt door:
De lengte van de keten
Aantal dubbele bindingen
Of het een cis- of trans-binding is
2
, 2.2 Triglyceriden, Triacylglycerolen of neutrale vetten
Natuurlijke vetten zijn esters van glycerol en vetzuren. Ze worden ook wel triglyceriden genoemd.
Monoglyceriden worden gevormd uit een alcohol en een vetzuur.
Deze reactie is ook omkeerbaar als er hydrolyse plaatsvindt. In organismes wordt deze hydrolyse
door enzymen gedaan.
Als de hydrolyse niet in zuur milieu gebeurt dan worden er onoplosbare zouten gevormd, dit wordt
ook wel verzeping genoemd. De alkalizouten van hogere vetzuren zijn ook wel gekend als zepen.
Zepen zijn amfipatische stoffen omdat ze een hydrofiele kop hebben en een hydrofobe staart.
Het smeltpunt van triacylglycerolen is lager als de ketens van de vetzuren korter zijn en als deze
ketens meer dubbele bindingen bevatten.
2.3 Fosfolipiden en sfingolipiden
Sommige lipiden bestaan uit andere stoffen buiten vetzuren en alcoholen. Bijvoorbeeld
fosfaatgroepen, aminoalcoholen, suikers of sulfaatgroepen.
Bij (glycero)fosfolipiden is het centrale alcohol glycerol, bij sfingolipiden is dat sfingonise.
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Pell. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.