Deze samenvatting is bestemd voor 1e jaar studenten toegepaste psychologie en is opgebouwd uit 2 verschillende delen aangezien de cursus ook uit 2 delen bestaat, dit zorgt ervoor dat er een beter overzicht bewaard kan worden. Deze samenvatting is van het eerste deel van de cursus nl. neurofysiologi...
Biologie
1 ANATOMIE EN FYSIOLOGIE
anatomie – is de wetenschap van het bestuderen van inwendige en uitwendige structuren en de
fysieke relatie tussen lichaamsdelen
fysiologie – hier wordt bestudeerd hoe het lichaam en de verschillende onderdelen ervan werken.
dit kan op verschillende niveaus bestudeerd worden, nl. in rust of in actie
Sportfysiologie – hier bestudeerd men de fysiologische aanpassingen aan lichaamsbeweging
Pathologische fysiologie of pathologie – wat is het effect van een ziekte of pathologie op het
functioneren van organen en stelsels
1.1 DE MENS ALS EEN BIOLOGISCH ORGANISME
orgaanstelsels zijn steeds opgebouwd uit minstens 2 organen, deze organen behoren tot
Orgaanstelsel
hetzelfde orgaansysteem en staan in voor een welbepaalde functie.
Organen vervullen bepaalde functies en zijn opgebouwd uit twee of meer types weefsel
…die samenwerken om een functie uit te voeren.
Organen
- Spierweefsel
- Bindweefsel types weefsel
- Vetweefsel
Weefsels Weefsel bestaat uit allemaal cellen van dezelfde soort, de cellen zijn zo geschikt dat het
……weefsel zijn functie kan uitvoeren.
Cellen hebben een gelijkaardige samenstelling en werking want ze zijn afkomstig van één en
dezelfde cel, de bevruchte eicel. Maar de verschillende celtypes kunnen verschillende
Cellen specifieke bouw en functies hebben.
Cellen zijn opgebouwd uit moleculen, die bestaan vooral uit water, de mens is een complexe
verzameling van moleculen.
Moleculen We bezitten nucleïnezuren, eiwitten, koolhydraten en vetten in een opgeloste of vaste
vorm in ons lichaam.
Celbiologie – bestudeerd de structuur en werking van cellen
Morfologie – de verschillen in bouw tussen verschillende cellen
1
,Celine Vanmeenen 1BaTPA2
er gebeurt transport van stoffen door de poriën van de
celwand, aan de celwand zijn er eiwitten om te
controleren wat in en uit de cel gaat.
Belangrijkrijke organellen:
- Mitochondrie:
o Zorgt voor energie
o Bezit klein deel erfelijk materiaal
- Cytoplasma: waterachtig vocht
- Centriolen: zijn belangrijk bij de celdeling
- Ribosomen: lezen het erfelijk materiaal af
- Celkern: bezitten erfelijk materiaal (DNA)
Zenuwcel de vorm van de cel is aangepast aan zijn
functie
Stamcel is een ongespecialiseerde cel die nog
verschillende celtypes kan aannemen.
- Omnipotente stamcel: een cel die nog in alle mogelijke celtypes kan veranderen
- Multipotente stamcel: een cel die niet in alle mogelijke celtypes kan veranderen
1.2 DE TAAL VAN DE BIOLOGIE
1.2.1 anatomische gebieden
termen die richting aanduiden:
ANTERIEUR de voorkant, voor
VENTRAAL de buikzijde
POSTERIEUR de achterzijde, achter
DORSAAL meer naar de rug gelegen
SUPERIEUR boven, hoger
INFERIEUR onder, lager
MEDIAAL (naar) het midden van het lichaam
LATERIAAL (naar) de zijkant van het lichaam
Termen waarmee vlakken van doorsnede worden benoemd:
Evenwijdig met de lengteas:
SAGITTAAL scheidt een linker- en rechtergedeelte
MIDSAGITTAAL het vlak loopt door de middellijn het wordt ingedeeld in een linker en rechter
FRONTAAL OF CORONAAL scheidt het ventraal en dorsaal gedeelte van het lichaam,
coronaal heeft betrekking op doorsneden door het hoofd
Loodrecht op lengteas:
TRANSVERSAAL OF HORIZONTAAL doorsnede scheidt een bovenste en het onderste gedeelte
van het lichaam
2
,Celine Vanmeenen 1BaTPA2
2 HET ZENUWSTELSEL
2.1 INLEIDING
Hersenen geven via elektrische stroompjes informatie door aan snelheden tot en met 300km/h
2.2 BELANG VAN HET ZENUWSTELSEL
Dankzij het zenuwstelsel kunnen we:
- Waarnemen
- Denken
- Ervaren van emoties
- Nemen van beslissingen
Het hormoon of endocrien stelsel beïnvloed ons gedrag ook, maar wat de mens speciaal maakt, het
abstract denken, bewustzijn, taal vindt allemaal plaats in de hersenen.
Neurologie – bestudeerd de anatomie, het normaal functioneren en de ziekten van het zenuwstelsel.
In de psychiatrie gaan ze op zoek naar medicijnen die therapeutisch kunnen werken voor mensen die
lijden aan mentale stoornissen. (farmacotherapie en psychotherapie)
Wordt bestuurd door het zenuwstelsel:
- De motoriek
o letsels aan het bewegingsapparaat meestal van tijdelijke aard
o neurologische problematiek motorische handicap, kan meestal maar
gedeeltelijk of niet hersteld worden.
- De organen (samen met het hormoonstelsel)
Het zenuwstelsel regelt lichaamsactiviteiten via snelle reacties door zenuwimpulsen of
zenuwprikkels.
Het hormoonstelsel is veel trager via de vrijstelling van hormonen.
o Behoud van de homeostase
2.3 FUNCTIES VAN HET ZENUWSTELSEL
Het zenuwstelsel heeft 3 basisfuncties:
1. sensoriële functies
o detecteren informatie via de receptoren
▪ vanuit de omgeving
▪ vanuit ons lichaam
o sturen de prikkels naar het ruggenmerg of de hersenen
▪ via de sensoriële of prikkelaanvoerende neuronen
2. integratieve functies
o verwerken en bewaren informatie
▪ het integreert zintuigelijke informatie
o nemen beslissingen
dit gebeurt door de interneuronen of de schakelneuronen
3. motorische functies
o zorgt dat de beslissingen uitgevoerd worden
o stuurt de prikkels door naar de effectoren (spieren en klieren)
▪ de respons kan het samentrekken van spieren zijn
▪ de respons kan het uitscheiden van producten uit de klieren zijn
3
, Celine Vanmeenen 1BaTPA2
▪ dit gebeurt door de motorische neuronen of motorneuronen of
prikkelafvoerende neuronen
2.4 INFORMATIEOVERDRACHT
het zenuwstelsel bestaat uit een netwerk van zenuwcellen of neuronen en uit neurogliacellen.
Neuronen – zijn cellen die kunnen geprikkeld worden en die gespecialiseerd zijn in het opwekken en
geleiden van zenuwimpulsen. Ze hebben als taak het waarnemen, denken, zich herinneren en
controleren van de werking van spieren en klieren.
Belangrijkste functie: communiceren met andere neuronen
Neurogliacellen – zijn steuncellen die de neuronen ondersteunen, voeden en beschermen, ze helpen
bij het versturen van prikkels.
2.4.1 Neuroglia
Is de helft van het volume van het centrale zenuwstelsel, ze zijn noodzakelijk voor een goede werking
van het zenuwweefsel.
Soorten gliacellen:
- Schwancellen
o Myelinisatie van de axonen in het perifeer zenuwstelsel (zoals Oligodendrocyten
bij het centraal zenuwstelsel)
- Astrocyten:
o Ondersteunen en beschermen van neuronen
o Constant houden van het milieu waarin de neuronen leven
o tot stand brengen van de bloed-hersen barrière
- Microgliacellen:
o Verdediging tegen indringers
o Opruimen van dode neuronen
- Ependymcellen:
o Lijnen de ventrikels van de hersenen af en ook het centrale kanaal van het
ruggenmerg
o Productie van het cerebrospinale vocht
o Circulatie van het cerebrospinale vocht
▪ Cerebro = hersenen
▪ Spinale = ruggenmerg
zij hebben wel de mogelijkheid tot celdeling, hieruit ontstaan dan ook de meeste hersentumoren,
ze zijn erg kwaadaardig en groeien snel.
2.4.2 structuur van de neuronen
de bouw van neuronen is nogal grillig, ze past zich nl. aan aan
de functie die ze moet uitvoeren. Ze bestaan uit een
cellichaam met uitlopers.
- Dendrieten: korte uitlopers die
prikkelaanvoerend werken
(= ze vangen prikkels op en vervoeren ze
richting het cellichaam)
- Axonen of zenuwvezels: langere, cilindervormige uitlopers die zich niet vertakken, ze
werken prikkelafvoerend
(= ze vervoeren prikkels weg van het cellichaam)
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper celinevanmeenen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
